Podstawową cechą społeczeństwa obywatelskiego jest świadomość jego członków o potrzebach wspólnoty oraz dążenie do ich zaspokajania, czyli zainteresowanie sprawami społeczeństwa oraz poczucie odpowiedzialności za jego dobro.
W nowoczesnych, otwartych społeczeństwach obywatelskich role pierwszoplanowe odgrywają aktywni obywatele, którzy podejmują działania zarówno w sferze politycznej jak i społecznej.
Czy Ty jesteś aktywnym obywatelem?
Jeśli odpowiesz twierdząco na jedno z poniższych pytań, to możesz być pewien, że przynajmniej raz nim byłeś.
Czy kiedykolwiek:
– pomagałeś sąsiadowi w pracach domowych, w pracy w ogrodzie, zrobieniu zakupów etc?
– brałeś aktywny udział w kampanii, której celem było dokonanie zmian w Twojej społeczności lokalnej?
– zaangażowałeś się w organizację lokalnego wydarzenia?
– pracowałeś jako wolontariusz?
– byłeś członkiem społecznej grupy np.: organizacji pozarządowej, rady rodziców?
Aktywny obywatel jest dobrze poinformowany, zna swoje prawa i obowiązki, potrafi wyrazić swoje opinie. Jest zaangażowany w życie swojej społeczności lokalnej, współuczestniczy w podejmowaniu decyzji, które go dotyczą. Przyczynia się do tego, by ludziom żyło się lepiej. Bierze sprawy w swoje ręce, aby zmieniać otaczającą go rzeczywistość. Dzięki swojej aktywności i kreatywności przyczynia się do podniesienia jakości życia własnego i swojej społeczności lokalnej.
Aktywny obywatel, to:
– dobry sąsiad, czyli ktoś, kto zna potrzeby swoich przyjaciół, znajomych, osób z sąsiedztwa i pomaga nieodpłatnie w rozwiązywaniu ich problemów. Na przykład opiekuje się psem czy podlewa kwiaty podczas nieobecności znajomych, robi zakupy chorej osobie. Obywatele ? dobrzy sąsiedzi nie kupują kilku kosiarek do trawy. Oni składają się na jedną i wspólnie ją użytkują wg wcześniej ustalonych zasad.
– członek organizacji formalnej/ nieformalnej albo osoba wspierająca taką grupę. Może nim być rodzic angażujący się w pracę rady szkoły, czy też opiekun drużyny harcerskiej, członek rady sołeckiej, czy dowolnej organizacji pozarządowej. Jest nim każda osoba, która uczestniczy w wyborach lokalnych, regionalnych, krajowych albo angażuje się w spotkania lokalne. Istotne jest by organizacja czy grupa miała cel lub zadanie, którego realizacja ma pozytywny wpływ na rozwój określonej grupy społeczności.
– aktywista – osoba inicjująca akcje i aktywnie uczestnicząca w wydarzeniach, których celem jest dokonanie istotnych zmian lub zwrócenie uwagi opinii publicznej czy władz na określony problem. Aktywista bierze udział w akcjach lokalnych, regionalnych, krajowych. Organizuje i angażuje się w kampanie, pisanie petycji, organizowanie debat oraz happeningi. Nie czeka aż władza dostrzeże problem i podejmie się jego rozwiązania, ale wskazuje ten problem i sugeruje rozwiązanie.
– wolontariusz, który włącza się w pracę organizacji pozarządowej czy instytucji. Jako ochotnik nie pobiera wynagrodzenia za swoją pracę. Może wykonywać prace administracyjno-biurowe czy merytoryczne: prowadzić recepcję w czasie konferencji, redagować stronę internetowa, asystować instruktorowi w czasie zajęć z dziećmi. Wolontariusz to także osoba, która bierze udział w akcjach charytatywnych.
– rzecznik, czyli osoba wspierająca rozwój społeczności lokalnej poprzez reprezentowanie jej interesów. Może nim być urzędnik samorządowy, a przede wszystkim członek rady sołeckiej, rady gminy, rady powiatu i sejmiku wojewódzkiego. Ale także reprezentant danej organizacji pozarządowej na forum czy w związku kilku takich organizacji.
Po co społeczeństwu aktywni obywatele?
1. Dzięki aktywnym obywatelom możliwy jest rozwój zrównoważony. Pozwoli on na kształtowanie pożądanej jakości życia – teraźniejszym i przyszłym pokoleniom. Jednocześnie wzmocni pozytywną rolę zachowań opartych na wzajemnym wsparciu.
2. Aktywni obywatele potrafią identyfikować problemy swojej społeczności, poszukiwać ich rozwiązań, włączać się w ich rozwiązywanie, i jednocześnie wykorzystywać nowoczesne sposoby komunikacji i zdobywania wiedzy.
3. Aktywni obywatele czerpią satysfakcję ze swoich działań, a to pozwala na harmonijny rozwój ich samych i ich otoczenia.
Źródło:
http://en.wikipedia.org/wiki/Active_citizenship
http://togetherwecan.direct.gov.uk/
Opracowała: Iwona Raszeja-Ossowska
