Broń masowego rażenia – jak przetrwać?

Monika Mazurczak-Kaczmaryk
31 sierpnia 2022

Świat, w którym przyszło nam żyć, stał się areną ogromnych napięć. Wojna w Ukrainie i jej przebieg zmieniły sytuację geopolityczną, dokonując nowych podziałów na świecie. Trudno przewidzieć jakiego rodzaju konflikty, kryzysy, czy działania militarne mogą te zmiany spowodować.

Efekty gwałtownie przyspieszających zmian klimatu oraz niszczącej środowisko przyrodnicze działalności człowieka też są trudne do przewidzenia. Jeszcze parę lat temu mało kto z nas przyjmował do wiadomości, że te zmiany nadejdą. Dziś doświadczamy ich na własnej skórze, nie tylko ze względu na suszę, czy gwałtowne zjawiska meteorologiczne, ale także zmiany w środowisku naturalnym, które zwiększają szerzenie się i zakaźność niektórych patogenów oraz łamanie barier międzygatunkowych. Trwająca wciąż epidemia koronawirusa SARS-CoV-2 uświadomiła nam, jak krucha jest stabilność zdrowotna i bezpieczeństwo ludzi. Wirus ten w ciągu 2 lat zabił ponad 6 milionów ludzi na świecie.

To świat, w którym bardzo gwałtownie i na szeroką skalę może dojść do poważnego kryzysu, zarówno w wyniku katastrof naturalnych, przemysłowych, epidemii, jak również celowych działań militarnych, grup terrorystycznych, sekt czy jednostek.

Mimo obowiązujących traktatów i konwencji o zakazie używania broni biologicznej i chemicznej w wielu miejscach na świecie trwają badania nad wykorzystaniem czynników biologicznych jako broni masowego rażenia, a broń chemiczna nie została wyeliminowana przez wszystkie państwa. Nadal przeprowadzane są testy jądrowe, a w posiadaniu głowic nuklearnych jest 9 państw: Rosja, Stany Zjednoczone, Chiny, Francja, Wielka Brytania, Pakistan, Indie, Izrael oraz Korea Północna.

BĄDŹ GOTOWY NA NAGŁY KRYZYS

Eksperci do spraw bezpieczeństwa podkreślają, że to nie konwencje, układy czy traktaty mogą nas ochronić przed niebezpieczeństwami, ale jedynie świadomość, że użycie broni atomowej (jądrowej, nuklearnej), biologicznej czy chemicznej (w skrócie ABC) może kiedyś nastąpić, i że warto zdobyć wcześniej wiedzę o tym, jak się wówczas zachować.

Bez względu na rodzaj użytej broni, a zwłaszcza sposób w jaki zostanie użyta (jawnie – z zapowiedzią lub skrycie), to my – obywatele – sami musimy wiedzieć, jak zadbać o własne bezpieczeństwo, a także – w miarę możliwości – udzielić pomocy osobom bardziej potrzebującym (starszym, samotnym itd.), zanim dotrą do nas służby ratownicze.

Czy można się przygotować na przetrwanie w sytuacji celowego lub przypadkowego, jawnego bądź skrytego użycia broni biologicznej, chemicznej, nuklearnej w miejscu naszego zamieszkania? Czy można się uchronić przed skażeniami, które wywołuje tego typu broń? Jak się zachować, by przetrwać?

WSKAZÓWKI OGÓLNE

PRZYGOTOWANIE DO EWAKUACJI

Sygnały alarmowe

W przypadku zapowiedzianego użycia broni ABC – dostaniemy ostrzeżenie sygnałem dźwiękowym. Alarm o skażeniach jest przerywanym, modulowanym dźwiękiem z powtarzaną trzykrotnie zapowiedzią słowną: Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm o skażeniach (podawany jest rodzaj skażenia) dla … (podawany jest obszar skażenia). Odwołanie alarmu to sygnał ciągły oraz powtarzana trzykrotnie zapowiedź: Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm o skażeniach dla …

Alarm może być podawany przez syreny, megafony oraz przez media lokalne i ogólnopolskie. Ostrzeżenie otrzymamy także za pośrednictwem wiadomości sms RCB – Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

Czego możesz się spodziewać i czego musisz się dowiedzieć, zanim nastąpi zagrożenie?

Ochrona ludzi i zwierząt, zabezpieczenie żywności i wody, źródeł prądu

– bądź przygotowany zarówno do ewakuacji, przebywania w schronie lub w ukryciu, jak również schronienia się we własnym domu;

– dowiedz się, jak zabezpieczyć żywność i wodę na dłuższy czas, co najmniej 2 tygodni (minimum 3 litry dziennie na osobę);

– pomyśl o zastępczym źródle prądu i oświetlenia (bateryjnego, akumulatorowego);

– przygotuj przedmioty pierwszej potrzeby, m.in. lekarstwa, odbiornik radiowy na baterie i baterie, latarkę itd.;

– zaopatrz się w sprzęt gaśniczy (gaśnica pianowa lub wodna, koc, wiadro, piasek, łopata itd.);

– jeśli prowadzisz samodzielne gospodarstwo rolne – musisz dowiedzieć się i zaplanować, jak zabezpieczyć zwierzęta hodowlane, paszę, ujęcia wody pitnej oraz pomieszczenia dla nich.

Plecak ewakuacyjny w domu, w pracy, w samochodzie

Aby mieć przy sobie niezbędne rzeczy na wypadek ewakuacji, każdy członek naszej rodziny powinien mieć przygotowany wcześniej plecak ratunkowy (ewakuacyjny). Jak czytamy w poradniku Rządowego Centrum Bezpieczeństwa pt. „Bądź gotowy”, dobrze jest przygotować 3 plecaki z taką samą zawartością i umieścić w domu, w pracy i np. w samochodzie, ponieważ nie wiemy, w jakim miejscu może spotkać nas zagrożenie.

Co powinno znaleźć się w plecaku ewakuacyjnym poza latarką, przenośnym radiem z zapasem baterii, apteczką znajdziesz tutaj.

PRZYGOTUJ ŚRODKI OCHRONY DRÓG ODDECHOWYCH I SKÓRY

Do zabezpieczenia organizmu człowieka przed działaniem broni masowego rażenia potrzebne są indywidualne środki ochrony dróg oddechowych i skóry. Środki ochrony dzieli się na etatowe i zastępcze.

Środki ochrony dróg oddechowych

Etatowe, inaczej mówiąc specjalistyczne środki należą do wyposażenia sił zbrojnych, służb ratowniczych, formacji obronnych, zakładów przemysłowych i innych jednostek specjalnych. Zapewniają pełną ochronę przed działaniem szkodliwych czynników używanych w broni masowego rażenia.

Mało prawdopodobne jest, że w przypadku skażenia będziesz w posiadaniu tych specjalistycznych środków ochrony. Jednak możesz zorganizować sobie tzw. zastępcze środki ochrony dróg oddechowych przed skażeniami. Co prawda nie chronią one przed działaniem środków trujących, ale mogą zabezpieczyć na jakiś czas organizm przed szkodliwymi substancjami chemicznymi, mikroorganizmami chorobotwórczymi czy pyłem promieniotwórczym.

Do zastępczych środków chroniących drogi oddechowe zalicza się m.in.:
– tampony;
– opaski tkaninowe;
– półmaski ochronne;
– jednorazowe maseczki chirurgiczne.

Środki ochrony dróg oddechowych można wykonać też samodzielnie z dostępnych materiałów np. z ręcznika, który ma przykryć nos i usta, bądź ligniny czy filcu i materiału podtrzymującego prowizoryczną maseczkę (rajstopy, bandaż). Należy jednak pamiętać, że własnoręcznie przygotowane środki ochrony górnych dróg oddechowych zapewniają tylko krótkotrwałe przebywanie na terenie skażonym.

Środki ochrony skóry

Oprócz dróg oddechowych musisz chronić także skórę. Zastępczymi środkami ochrony skóry mogą być:

fartuchy ochronne wykonane z gumy, tkanin impregnowanych, skóry i tworzyw sztucznych,
wszelkiego rodzaju płaszcze i peleryny przeciwdeszczowe (najlepiej z gumy, tworzyw sztucznych lub folii),
kombinezony skórzane,
ubiory z folii metalizowanej,
buty i kalosze gumowe lub z tworzyw sztucznych,
wysokie buty skórzane i z tworzyw sztucznych,
okulary ochronne (narciarskie, przemysłowe, motocyklowe, wodne),
nakrycia głowy wykonane z gumy, skóry lub z tworzyw sztucznych,
rękawice skórzane lub wykonane z materiałów syntetycznych.

Stosując taką odzież, należy bezwzględnie pamiętać, że zapewnia ona możliwość tylko krótkotrwałego przebywania na terenie skażonym!

DOWIEDZ SIĘ, GDZIE JEST TWÓJ SCHRON LUB UKRYCIE – ZBIOROWE ŚRODKI OCHRONY

Jeśli zostaniesz uprzedzony o ataku, pierwsza zasada, która dotyczy użycia każdego rodzaju broni masowego rażenia na danym terenie mówi, żeby jak najszybciej udać się do schronów i ukryć, tzw. zbiorowych środków ochrony.

Schrony i ukrycia to obiekty o wysokiej wytrzymałości konstrukcji, posiadające hermetyczne drzwi i filtry powietrza, a dodatkowo kanalizację, własne źródło zasilania, sprzęt ratowniczy, oświetlenie, ogrzewanie, zapasy wody i żywności, środki łączności, sprzęt do odgruzowywania, miejsca do siedzenia. Ukrycia mają szersze funkcje ochronne. Jako obiekty głęboko wbudowane w ziemię, szczelne, wyposażone w rozmaite filtry powietrza mogą ochronić przed nadciśnieniem fali uderzeniowej, promieniowaniem przenikliwym i cieplnym, skażeniami i zakażeniami chemicznymi, biologicznymi i promieniotwórczymi, a ponadto pojedynczymi pożarami, działaniem broni konwencjonalnej.

Budowle te uważane są za najskuteczniejszy zbiorowy środek ochrony przed bronią masowego rażenia. Tymczasem w Polsce w zasadzie schronów zbiorowych nie ma, jeśli nie liczyć tych, które postawiono w okresie PRL-u i które są w złym stanie technicznym. Co też dziwne, nie mamy ustawowych definicji schronu i norm, które powinien on spełniać. Posiadamy zaledwie wytyczne i wielką dziurę w prawie regulującym tworzenie schronów i ukryć dla ludności, a uchwalona w tym roku ustawa o ochronie ojczyzny nie reguluje obrony cywilnej.

Co prawda schrony i ukrycia powinny być uwzględniane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy (wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 4 grudnia 2018 roku w sprawie zasad postępowania z zasobami budownictwa ochronnego). W związku z tym nowoczesne budynki w miastach powinny posiadać takie pomieszczenia, które można szybko przystosować na potrzeby schronu czy ukrycia (np. parkingi podziemne). Ale co w tej sprawie dzieje się na wsiach?

Warto dowiedzieć się, gdzie w naszej, wiejskiej okolicy może być zorganizowany schron zbiorowy, i czy w ogóle jest jakiś plan jego budowy na wypadek wojny czy skażenia? Trzeba też dowiedzieć się, jakie wymogi techniczne powinny spełniać prywatne pomieszczenia dla ludzi i zwierząt, by zabezpieczały przed skażeniami? Czy sami dysponujemy takimi pomieszczeniami, które spełniają wymogi bezpieczeństwa lub które możemy w miarę łatwo przystosować na okoliczność skażenia? W przypadku broni jądrowej mogą być nimi np. uszczelnione, bądź nadające się do uszczelnienia piwnice czy garaże znajdujące się poniżej gruntu. Jak wzmocnić piwnicę? W przypadku broni biologicznej i chemicznej możemy ukryć się w pomieszczeniu domu, które odpowiednio zabezpieczymy, ale co bardzo ważne – w wypadku tego skażenia nie powinniśmy ukrywać się w piwnicy!

Wydaje się, że dobrym adresem, pod który można kierować pytania dotyczące zbiorowych środków ochrony jest sztab kryzysowy w urzędzie gminy lub powiatu. Wiele gmin i powiatów przygotowało na swoich stronach internetowych instrukcje zachowania w przypadku skażenia, z uwzględnieniem specyfiki dla danego obszaru, wskazując jak przygotować swoje mieszkanie, pokój, piwnice na odizolowane ukrycie.

WSKAZÓWKI SZCZEGÓŁOWE

JAK SIĘ ZACHOWAĆ W PRZYPADKU SKAŻENIA BIOLOGICZNEGO I CHEMICZNEGO?

Skażenie biologiczne

Celowe użycie żywych organizmów, zwłaszcza mikroorganizmów chorobotwórczych (np. wybranych bakterii, wirusów, grzybów) lub toksyn przez nie wytwarzanych do wywołania zachorowania wśród ludzi, zwierząt, a także roślin nazywane jest bronią biologiczną.

Wśród drobnoustrojów i toksyn, które mogą być użyte jako broń biologiczna wymienia się między innymi: wirus ospy prawdziwej, laseczka wąglika, pałeczka dżumy, toksyna botulinowa oraz wirusy gorączek krwotocznych, w tym Ebola i wirus Marburg; riketsje powodujące tyfus plamisty, rycyna, przecinkowce cholery, czy wirus Nipah.

Zakażenie może nastąpić przez drogi oddechowe, przewód pokarmowy, oczy oraz kontakt z podrażnioną skórą.

Patogeny mogą być rozsiewane w różny sposób: przy użyciu aerozoli, które np. wprowadza się do wentylacji i klimatyzacji, poprzez naturalnych przenosicieli zarazków np. owady, szczury; zanieczyszczenie wody i żywności albo podrzucanie i wysyłanie zakażonych przedmiotów. Źródłem zakażenia może być także zranienie skażonymi elementami bomb, rakiet, pocisków, czy bezpośredni kontakt z chorymi.

Większość tego typu sytuacji skażenia biologicznego pojawia się skrycie, bez ostrzeżenia, a podejrzenie o skażeniu pojawia się, gdy wystąpią niespotykane dotychczas objawy i nietypowe ogniska zachorowania.

Broń biologiczna, w porównaniu do broni konwencjonalnej, chemicznej czy nawet jądrowej jest jedną z najtańszych w produkcji i charakteryzuje ją największa siła rażenia.

Skażenie chemiczne

Broń chemiczna to użycie silnie toksycznych związków chemicznych, najczęściej w postaci gazów i za pomocą różnych narzędzi rozpylających w celu obezwładnienia lub zabicia ludzi, zwierząt i zniszczenia roślin.

Broń chemiczną dzieli się na bojowe środki trujące (gaz, ciecz lub ciało stałe) oraz bojowe środki pomocnicze. Wiele z tych substancji jest palnych, wybuchowych, może mieć działanie toksyczne, żrące. Wśród środków trujących wyróżnia się: duszące np. Cyklon B; parzące np. gaz musztardowy; krztuszące np. chlor; paralityczno-drgawkowe np. tabun, sarin, cyklosarin, soman; halucynogenne i usypiające jak LSD. Natomiast bojowe środki pomocnicze mają ułatwiać rażenie. Są nimi m.in. gaz łzawiący, pieprzowy; zapalające jak napalm czy Magnez oraz zasłony dymne.

W wyniku skażenia zanieczyszczone zostaje powietrze, wody, gleby, ludzie, zwierzęta oraz przedmioty.

Pamiętaj, że w czasie skażenia nie wolno jeść i pić płynów, które mogą być skażone. Nie wolno podawać skażonej paszy ani płynów zwierzętom.

Staraj się w miarę możliwości chronić drogi oddechowe. Wykorzystaj zastępcze i podręczne środki ochrony dróg oddechowych i skóry (maski tkaninowe, płaszcze impregnowane, okulary ochronne, tampony z waty lub gazy); zabezpiecz żywność w szczelnych pojemnikach (metalowych, szklanych). Jeśli nie masz maseczki przeciwgazowej (filtracyjnej lub izolacyjnej przy sobie), staraj się ochronić drogi oddechowe chusteczkami, szalikiem, częścią garderoby z grubszego materiału.

Zgromadź w domu podręczne środki ratownicze: różnego typu maseczki (przeciw pyłowe, izolacyjne, filtracyjne, chirurgiczne), gazę, ligninę, watę, kwas octowy, sok cytrynowy, wodę, mydło, sodę, wodę utlenioną, środki pobudzające krążenie, spirytus do zmywania skóry itp.

Po ustaniu bezpośredniego zagrożenia, dowiedz się w gminie lub powiecie, czy i jak odkazić ziemię, zwierzęta gospodarskie, żywność, paszę i nieruchomości.

W przypadku uprzedzenia o zagrożeniu zakażeniem biologicznym lub chemicznym:

JEŚLI JESTEŚ W DOMU

– unikaj przebywania w piwnicach i innych nisko położonych częściach budynku, ze względu na to, że niektóre substancje chemiczne są cięższe od powietrza i będą osiadać w najniższych warstwach!

– włącz odbiorniki radiowe i telewizyjne w celu wysłuchania komunikatów nadawanych przez obronę cywilną;

– zamknij okna, drzwi i wywietrzniki;

–wyłącz wentylatory i urządzenia klimatyzacyjne w pomieszczeniach;

– zamknij i uszczelnij wszystkie okna, drzwi, otwory wentylacyjne; okna i wywietrzniki możesz uszczelnić mokrymi ręcznikami, szmatami, prześcieradłami, papierem, taśmami;

– wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe z otwartym ogniem, wyłącz/wygaś piece, zamknij przewody kominowe i wentylacyjne;

– powiadom członków swojej rodziny, znajomych, sąsiadów przebywających w strefie zagrożenia, aby wycofali się – poprzecznie do kierunku wiatru – od źródła zagrożenia;

– zadbaj o bezpieczeństwo dzieci, osób niepełnosprawnych, zwierząt;

– wpuść do budynku przechodniów; jeśli znajdowali się w strefie skażenia, ich odzież powinna pozostać na zewnątrz;

– wykorzystaj zastępcze i podręczne środki ochrony dróg oddechowych i skóry (maski tkaninowe, płaszcze impregnowane, okulary ochronne, tampony z waty lub gazy);

– zabezpiecz żywność w szczelnych pojemnikach;

– nie pal tytoniu, powstrzymaj się od spożywania posiłków, picia wody;

– nie opuszczaj uszczelnionych pomieszczeń, nie przebywaj w pobliżu okien i otworów wentylacyjnych do czasu odwołania alarmu lub zarządzenia ewakuacji;

– nie wychodź bez powodu na zewnątrz;

Jeśli budynek, w którym się znajdujesz nie ma urządzeń filtracyjnych i nie zapewnia oddzielenia od skażonego powietrza (uszczelnienie) musisz oddychać przez filtr zrobiony z tkaniny lub chusteczki, szalika, części odzieży, bandaża, waty zmoczonego w wodzie lub w wodnym roztworze sody oczyszczonej.

JEŚLI JESTEŚ POZA DOMEM

– jak najszybciej opuść skażony obszar;

– poruszaj się prostopadle do kierunku wiatru;

– chroń drogi oddechowe tym, co masz przy sobie (na sobie), oddychaj przez chusteczkę, szalik, inną część ubrania;

– chroń odsłoniętą skórę;

– unikaj kontaktu z rozlanymi substancjami chemicznymi, gazami, oparami, oddal się od miejsca wycieku (wybuchu) niebezpiecznych substancji w kierunku prostopadłym do przesuwających się dymów i oparów;

– szukaj budynku, w którym możesz się schronić, skażone ubranie zostaw na zewnątrz;

– po powrocie ze skażonego terenu weź prysznic i załóż czyste ubrania. Brudne ubrania zapakuj do plastikowego worka i wynieś poza miejsce swojego przebywania;

JEŚLI JESTEŚ W SAMOCHODZIE

– zamknij okna i wyłącz wentylację;

– chroń drogi oddechowe, oddychaj przez część ubrania;

– odjedź z miejsca skażenia;

– szukaj budynku, w którym możesz się schronić;

– słuchaj komunikatów służb ratunkowych i do czasu odwołania alarmu pozostań w miejscu schronienia.

Jeśli będzie można opuścić schronienie należy:

– jak najszybciej oddalić się w kierunku wskazanym przez służby;

– poruszać się prostopadle do kierunku wiatru

W przypadku użycia broni biologicznej (atak późno wykryty):

– wprowadza się kordon sanitarny i wydziela strefy zakażenia;

– poddaje się kwarantannie ludzi znajdujących się w tych strefach; ich podstawowym obowiązkiem jest bezwzględne podporządkowanie się komunikatom przekazywanym przez odpowiednie służby oraz ścisłe przestrzeganie zasad higieny, wykonywanie wskazanych czynności profilaktycznych, poddanie się zabiegom sanitarnym, niespożywanie zapasów żywności i wody, które mogły ulec zakażeniu

– przeprowadza się dekontaminację (usunięcie i dezaktywacja substancji szkodliwych) ludzi, odzieży i sprzętu w strefie zakażenia;

– chorzy z objawami są hospitalizowani;

– podejmuje się działania profilaktyczne w strefach nie zakażonych;

– zapewnia się bezpieczną żywność, wodę, czasem odzież.

Osoby, które znajdą się poza rejonem wyizolowanym nie powinny się do niego zbliżać.

Skażenie promieniotwórcze – po pierwsze chroń ciało

Można powiedzieć, że wszystko co w przyrodzie jest ożywione, czy nieożywione emituje promieniowanie. Ale skażenie powstaje wówczas, gdy następuje wzrost aktywności promieniotwórczej przedmiotów, organizmów żywych, budynków i obszarów powyżej tego naturalnego poziomu aktywności promieniotwórczej. Skażenie to może powstać na skutek niewłaściwego składowania, używania i transportowania materiałów radioaktywnych, awarii instalacji jądrowych w elektrowniach, opadania substancji promieniotwórczych z obłoku po wybuch bomby jądrowej. Czas trwania skażenia wynosi od kilku godzin do kilku tygodni, miesięcy i lat.

Trzeba podkreślić, że skażona promieniotwórczo żywność nie nadaje się do spożycia ani dla człowieka, ani dla zwierząt. Napromieniowane rośliny obumierają lub emitują wchłonięte napromieniowanie. Na skażonym terenie nie ma możliwości przeżycia. Ludzi, zwierzęta oraz odpowiednio zapakowaną żywność poddaje się dezaktywacji i przewozi poza teren skażony.

Jeśli chodzi o sam wybuch bomby jądrowej, to musimy wiedzieć, że skutkuje on kilkoma, niszczącymi falami. Są to: fala uderzeniowa, która razi ludzi, burzy i niszczy budowle naziemne; promieniowanie cieplne – które powoduje nagrzanie i palenie się przedmiotów, oparzenia skóry a towarzyszące mu promieniowanie świetlne – porażenie wzroku; promieniowanie przenikliwe – stanowi poważne zagrożenie dla organizmów żywych, a negatywne działanie można osłabić przez osłony; promieniotwórcze skażenie powietrza, terenu i wody – skażenie powodują substancje promieniotwórcze, które wydzielają promieniowanie alfa, beta i gamma; impuls elektromagnetyczny – krótkotrwałe pole elektromagnetyczne powstające podczas wybuchów jądrowych, powoduje przepięcia w przewodach i kablach napowietrznych, liniach łączności, antenach radiostacji i liniach elektroenergetycznych, wywołując awarie, a także porażenia prądem.

Jak czytamy na stronach gminy Łambinowice: „ są trzy czynniki, które minimalizują oddziaływanie promieniowania na twoje ciało: odległość, osłona oraz czas.

Odległość – im większa pomiędzy Tobą a źródłem promieniowania – tym mniejszą dawkę promieniowania otrzymasz. W razie poważnych awarii jądrowych władze prawdopodobnie będą wzywać do ewakuacji, aby oddalić się od źródła promieniowania.

Osłona – podobnie jak odległość – im bardziej ciężkie i gęste materiały pomiędzy Tobą a źródłem promieniowania – tym lepiej. Właśnie dlatego w czasie wypadków radiologicznych władze będą zalecać pozostawanie wewnątrz pomieszczeń. W niektórych przypadkach ściany Twojego domu będą wystarczającym zabezpieczeniem.

Czas – w większości przypadków natężenie promieniowania szybko maleje. Ograniczenie czasu przebywania w zasięgu promieniowania zmniejszy wielkość pochłoniętej dawki promieniowania. Po wystąpieniu wypadków radiologicznych lokalne władze będą monitorować wszystkie przypadki pojawienia się promieniowania i określać, kiedy minie zagrożenie”.

W przypadku ogłoszenia alarmu o możliwym zastosowaniu broni jądrowej, w miarę dobrym schronieniem może okazać się gruba betonowa ściana, która zapewni ochronę m.in. przed falą uderzeniową. Należy jednak pamiętać, że po zastosowaniu broni jądrowej i ustaniu jej czynników rażenia, największe zagrożenie życia ludzkiego stanowi skażenie radioaktywne, które można zminimalizować, jak najszybciej opuszczając teren skażony.

Należy zwrócić przy tym uwagę, aby nie wzniecać pyłu oraz kurzu, a zimą nie wnosić śniegu do pomieszczeń nieskażonych.

Nie wolno brać do rąk żadnych przedmiotów, opierać się o budynki oraz drzewa, a ponadto należy omijać wszystkie kałuże. Na terenie skażonym nie wolno pić wody ani spożywać żywności, co do których istnieje podejrzenie, że zostały zanieczyszczone.

Należy zastosować indywidualne środki ochrony dróg oddechowych i skóry i zwracać uwagę na to, aby nie zabrudzić odsłoniętych części ciała.

JEŚLI JESTEŚ W DOMU:

– wyłącz wszystkie urządzenia elektryczne i gazowe;

–wyłącz urządzenia klimatyzacyjne i wentylacyjne;

– włącz radio na baterie, by słuchać na bieżąco komunikatów służb ratowniczych;

– zamknij i uszczelnij drzwi i okna; wyłącz wentylatory i klimatyzatory;

– jeżeli to możliwe udaj się do uszczelnionej piwnicy lub innych pomieszczeń poniżej powierzchni gruntu i pozostań tam, aż władze lub służby ratownicze ogłoszą, że jest bezpiecznie;

– odsuń się od ścian zewnętrznych;

– nie jedz i nie pij niczego, co mogło być narażone na działanie promieniowania;

– korzystaj z telefonu tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach;

– słuchaj komunikatów służb oraz mediów i stosuj się do zaleceń;

– pozostań wewnątrz przynajmniej przez 24 godziny, chyba że służby udzielą innych instrukcji.

– jeśli musisz wyjść na zewnątrz – zakryj usta i nos mokrym ręcznikiem.

JEŚLI JESTEŚ POZA DOMEM:

– wejdź do najbliższego budynku, aby uniknąć napromieniowania;

– jeżeli wracasz ze skażonego terenu weź prysznic i załóż czyste ubrania. Brudne ubrania zapakuj do plastikowego worka i wynieś poza miejsce przebywania;

W SAMOCHODZIE

– wyłącz dmuchawy;

– zamknij okna;

– włącz zamknięty obieg powietrza;

– słuchaj radia najlepiej lokalnego i stosuj się do poleceń funkcjonariuszy;

– znajdź najbliższy zamieszkały budynek, schroń się w nim.

Mam nadzieję, że nigdy nie będziemy musieli korzystać z tej wiedzy, ale też przekonanie, że warto ją posiadać.

Źródła:

Korzystałam z następujących źródeł i materiałów:

SERWIS RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ – ALARMOWANIE I OSTRZEGANIE https://www.gov.pl/web/mswia/alarmowanie-i-ostrzeganie

https://www.gov.pl/web/mswia/skazenie-substancja-toksyczna

ZINTEGROWANA PLATFORMA EDUKACYJNA – POSTĘPOWANIE WOBEC ZAGROŻEŃ W CZASIE WOJNY