Z uwagi na postępującą degradację krajobrazu polskiego oraz konieczność podjęcia działań w celu jego zabezpieczenia, w dniu 11 września 2015 r. weszła w życie tzw. ustawa krajobrazowa. Uprawniła ona rady gmin do ustalania zasad umieszczania obiektów reklamowych na jej terenie. Zasady te mogą być zróżnicowane dla różnych obszarów gminy. Uchwała będzie miała zastosowanie również do reklam zamontowanych zgodnie z wcześniej obowiązującym prawem. Jeżeli te formy nie będą zgodne z uchwałą, przedsiębiorca będzie musiał je dostosować w terminie do 12 miesięcy.
Na ustawę krajobrazową czekały polskie gminy, miasta i cała branża reklamowa. Ustawodawca chcąc uwolnić otaczający nas krajobraz od szpecących plakatów i reklam wiekopowierzchniowych, upoważnił rady gmin do ustalania zasad i warunków ich sytuowania. Chodzi o obiekty małej architektury (kapliczki, krzyże przydrożne, posągi, piaskownice, drabinki, latarnie, stojaki na rowery, śmietniki…), tablice i urządzenia reklamowe oraz ogrodzenia, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane. Dotychczas, ograniczenia takie można było wprowadzić na obszarach objętych ochroną przyrody, w parkach kulturowych oraz na terenach objętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego.
Uchwała gminy ograniczy samowolę
Wejście w życie ustawy krajobrazowej spowodowało utratę przez rady gmin kompetencji do ustalania w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń. Te kwestie gmina może (nie musi) uregulować w uchwale, która stanowi akt prawa miejscowego. Procedura przygotowania uchwały rozpoczyna się podjęciem przed radę gminy uchwały o przygotowaniu przez wójta uchwały krajobrazowej. Wójt podaje informację o tej uchwale do publicznej wiadomości i przygotowuje projekt uchwały krajobrazowej. Projekt opiniuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, PSP oraz marszałek województwa. Ponadto projekt jest uzgadniany z wojewódzkim konserwatorem zabytków (w zakresie kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu) oraz z ministrem właściwym ds. zdrowia (w zakresie zagospodarowania obszarów uzdrowiskowych). Następnie wójt wykłada projekt do publicznego wglądu na 21 dni, o czym informuje w prasie lokalnej oraz przez obwieszczenia. Po zebraniu i rozpatrzeniu uwag następuje uchwalenie uchwały. Kontroli prawnej dokona właściwy wojewoda, jako organ nadzoru.
Uchwała może całkowicie zakazać sytuowania ogrodzeń oraz tablic i urządzeń reklamowych, z wyłączeniem szyldów. Ponadto, rada gminy może podzielić obszar gminy na strefy, na których będą obowiązywać różne zasady sytuowania obiektów reklamowych.
Nowe źródło dochodów gminy: opłata reklamowa
Podjęcie uchwały nie jest obowiązkowe, ale motywacją dla gmin może być możliwość nakładania opłat reklamowych, które będą dochodem gminy. Opłata taka pobierana jest od właścicieli nieruchomości, na których usytuowane są urządzenia reklamowe bez względu na to czy na tym urządzeniu faktycznie taka reklama się znajduje. Zwolnienia z opłaty dotyczą reklam niewidocznych z przestrzeni dostępnej publicznie, które stanowią szyld bądź są realizacją nałożonego przepisami prawa obowiązku. Opłaty nie pobiera się również od tablicy bądź urządzenia reklamowego upamiętniającego osobę, instytucję lub wydarzenie a także od takich o charakterze religijnym (w granicach miejsc kultu, działalności religijnej i cmentarzy). Jeśli podmioty zobowiązane uiszczają podatek od nieruchomości od tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego, będących budowlą w rozumieniu prawa budowlanego, to kwotę zapłaconego podatku zalicza się na poczet opłaty reklamowej od tych urządzeń. Ustawa określiła również zasady ustalania opłat i jej maksymalne stawki. Opłata ma składać się z części stałej (max. 2,50 z dziennie) i zmiennej, zależnej od powierzchni tablicy (max. 0,20 zł za 1 metr kwadratowy dziennie).
Kara pieniężna za łamanie przepisów
Podmiot, który umieścił tablicę lub urządzenie reklamowe niezgodnie z podjętą uchwałą jest narażony na karę pieniężną. Karę wymierza wójt w drodze decyzji, w której określi wysokość kary i obowiązek dostosowania tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego do zasad i warunków wynikających z uchwały lub obowiązek usunięcia tablicy lub urządzenia. Wysokość kary będzie zależała od wysokości opłaty reklamowej oraz metrów kwadratowych powierzchni reklamowej.
Obiekty reklamowe zainstalowane przed podjęciem uchwały, które są niezgodne z jej treścią przedsiębiorca będzie musiał dostosować lub usunąć je w terminie 12 miesięcy od wejścia w życie lokalnych przepisów.
Ochrona krajobrazu i bezpieczeństwa ruchu drogowego
Ustawa wprowadziła również zakaz umieszczania w pasie drogowym reklam imitujących znaki i sygnały drogowe oraz urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego. Zabronione jest również umieszczanie reklam poza obszarem zabudowanym, z wyłączeniem parkingów i miejsc obsługi podróżnych. Organ wydający zezwolenie na umieszczenie obiektu reklamowego w pasie drogowym ma obowiązek zbadać czy nie stanowi on zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz czy nie zniszczy drogi. Aby wykluczyć rozproszenie koncentracji kierowców, wprowadzono również zakaz umieszczania w pasie drogowym reklam świetlnych z ruchomymi obrazami.
Dodatkowe uprawnienia przyznano miastom na prawach powiatu, które mogą zawierać z przedsiębiorcami umowy cywilnoprawne, na umieszczanie w pasie drogowym tablic i urządzeń reklamowych.
Tak jak dotychczas, istnieje konieczność uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia budowy do właściwego organu. Tam, gdzie nie ma planu zagospodarowania przestrzennego nadal trzeba uzyskać decyzję o warunkach zabudowy. Organy wydające te decyzje muszą jednak weryfikować planowaną inwestycję z uchwałą reklamową.
Audyt krajobrazowy
Ustawa krajobrazowa nałożyła na organy samorządu województwa obowiązek sporządzenia audytu krajobrazowego. Pierwszy audyt trzeba sporządzić do 11 września 2018 r. a każdy następny raz na 20 lat. Na chwilę obecną brak jest przepisów wykonawczych do tych audytów.
Akty prawne:
- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz. U. z 2015 r. poz. 774 z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 849 z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1440).
Foto: źródło- https://pl.wikipedia.org/
***
