Od 16.11.2022 do 30.11.2022 zapraszamy do udziału w publicznych konsultacjach społecznych dotyczących projektu Lex Czarnek ustawy „o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw”, w szczególności na temat współpracy szkół z organizacjami i edukacji domowej. Organizatorem konsultacji jest koalicja organizacji społecznych Wolna Szkoła. Konsultacje odbywają się w formie anonimowej ankiety online.
Konsultacje społeczne w sprawie Lex Czarnek są organizowane oddolnie, ponieważ procedowanie tej ważnej ustawy jako projektu poselskiego, czyli z pominięciem obowiązku konsultacji, wykluczyło stronę społeczną z debaty nad ustawą. Chcemy stworzyć każdemu obywatelowi i każdej obywatelce możliwość wyrażenia opinii na temat projektu ustawy – takie powinny być standardy stanowienia prawa.
Zobacz projekt ustawy – druk senacki 860.
Obecny stan prawny dotyczący organizacji społecznych działających w szkole reguluje art. 86 ustawy Prawo oświatowe, który mówi, że organizacja może podjąć działalność w szkole jeśli uzyska zgodę dyrektora szkoły wyrażoną po uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły i rady rodziców. Nie wymagana jest w tej sprawie opinia ani zgoda kuratora. Przyjętą powszechnie, choć nie ujętą w przepisach praktyką jest uzyskanie zgody rodziców na zajęcia dodatkowe dla swojego dziecka. Zajęcia, projekty, warsztaty we współpracy z organizacjami mogą odbywać się w trakcie lekcji obowiązkowych i wzbogacać je. Rodzic w dowolnym czasie może zdecydować o rozpoczęciu edukacji domowej dla swojego dziecka i ma swobodny wybór szkoły w dowolnym miejscu w Polsce. Egzaminy klasyfikacyjne, które są obowiązkowym elementem edukacji domowej i warunkiem uzyskania promocji, można zdawać w miejscu i czasie ustalanymi z dyrektorem szkoły. Jeśli w szkole pojawi się sytuacja kryzysowa, która wymaga natychmiastowego wsparcia dzieci pomocą wyspecjalizowanych organizacji, formalności można dopełnić w ciągu kilku dni.
Projekt Lex Czarnek ustawy „o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw” wprowadza szereg zmian dotyczących działalności organizacji w szkole. Wydanie opinii rady szkoły i rady rodziców na temat organizacji, która chce rozpocząć działalność w szkole, muszą poprzedzać konsultacje dla rodziców przeprowadzone w szkole przez radę rodziców. Konsultacje takie muszą trwać nie mniej niż 7 dni. Jeśli organizacja zamierza prowadzić zajęcia lub projekty z uczniami, dyrektor musi uzyskać zgodę kuratora oświaty. Zajęcia nie mogą odbyć się wcześniej niż dwa miesiące od chwili złożenia wniosku do kuratora. Kurator może unieważnić decyzję rodziców wyrażoną w przedstawionej mu pozytywnej opinii rady szkoły i rady rodziców. Udział dziecka w zajęciach wymaga pisemnej zgody rodzica. Zajęcia z uczniami – warsztaty, projekty, prelekcje – nie mogą odbywać się w ramach lekcji obowiązkowych, a jedynie po lekcjach. Dyrektor jest zobowiązany zapoznać rodziców z materiałami dotyczącymi działalności organizacji. Jeśli w szkole pojawi się sytuacja kryzysowa, która wymaga natychmiastowego wsparcia dzieci pomocą wyspecjalizowanych organizacji, formalności muszą trwać ok 3 miesięcy. Ponadto projekt Lex Czarnek wprowadza ograniczenia dla edukacji domowej – przechodzenie na edukację domową będzie możliwe wyłącznie w oknie czasowym między 1.07 a 21.09, wprowadza się rejonizację, egzaminy klasyfikacyjne nie mogą być przeprowadzane online i muszą być zgłaszane do kuratorium.
Po zakończeniu konsultacji, po 30.11.2022, w ramach podsumowania, zostanie sporządzony i opublikowany raport z konsultacji. Trafi on do opinii publicznej, a także do parlamentarzystów i prezydenta, którzy ostatecznie zdecydują, czy Lex Czarnek wejdzie w życie.