Wspólnota gruntowa to zespół praw rzeczowych (własności lub użytkowania) na nieruchomościach, które pozostają we wspólnym użytkowaniu określonej grupy mieszkańców (najczęściej właścicieli gospodarstw rolnych lub osób zamieszkałych w danej wsi).
W Polsce obecnie funkcjonuje około 5100 wspólnot gruntowych, które zajmują łączną powierzchnię około 107 tysięcy hektarów. Jednakże, znacząca część z nich — około 3500 — nie ma uregulowanego stanu prawnego, co oznacza brak formalnych decyzji administracyjnych określających m.in. wykaz uprawnionych do udziału we wspólnocie oraz przysługujące im udziały.
Wspólnoty gruntowe nie podlegają podziałowi według przepisów kodeksu cywilnego o współwłasności – funkcjonują na podstawie własnych, odrębnych zasad.
O wadach i zaletach wspólnoty gruntowej jako formy współwłasności ziemi opowiada Marek Strugała, prezes ,,Wspólnoty Gruntowej Góry Pieprzowe Kamień Plebański w Sandomierzu”.
