Siódma edycja Operacji Czysta Rzeka oficjalnie wystartowała! To największa społeczna akcja sprzątania polskich rzek i terenów zielonych, w którą od lat angażują się tysiące wolontariuszy z całego kraju. Od skromnych początków w 2019 roku, gdy pierwsze sztaby działały nad Bugiem, inicjatywa rozrosła się do ogólnopolskiej skali, mobilizując mieszkańców, organizacje, samorządy i przedsiębiorców do wspólnego dbania o środowisko.
W tym roku wydarzenie rozpoczęło się w Kłodzku – mieście, które we wrześniu 2024 roku zmagało się z tragiczną powodzią. Już pierwsza akcja pokazała, jak ogromne jest zapotrzebowanie na takie inicjatywy – w ciągu zaledwie kilku godzin wolontariusze zebrali trzy kontenery odpadów.
O akcji, rosnącym zaangażowaniu uczestników i długofalowych efektach Operacji Czysta Rzeka rozmawiamy z Danielem Parolem, jednym z ojców założycieli OCR.
Daniel Parol.
Przemysław Chrzanowski, Witryna Wiejska: To już 7. edycja Operacji Czysta Rzeka – jak przez te lata zmieniła się ta inicjatywa?
Daniel Parol, Operacja Czysta Rzeka: – Początek akcji w 2019 roku to dość kameralne działania na Bugu, które po tygodniu opanowały niemal całą Polskę. Dziś jest to olbrzymie przedsięwzięcie, w które angażują się dziesiątki tysięcy uczestników. Na przestrzeni kilku lat funkcjonowania operacji staraliśmy się profesjonalizować wszelkie działania organizacyjne, z ogromną troską podchodzimy do kwestii bezpieczeństwa – zarówno w obszarze pozyskiwanych danych, jak i podczas samych akcji sprzątaniowych.
Kolejna odsłona wydarzenia oficjalnie zainaugurowana została 1 marca w Kłodzku. Dlaczego wybraliście tę lokalizację?
– Udaliśmy się w rejon, który we wrześniu 2024 roku doświadczył tragicznej w skutkach powodzi. Skoncentrowaliśmy siły na brzegach Nysy Kłodzkiej i oczyszczaliśmy je z zalegających śmieci. W teren ruszyło ponad 50 wolontariuszy. W niecałe trzy godziny zebraliśmy 3 pełne kontenery odpadów! Wśród śmieci znalazły się m.in. meble, części samochodowe, pamiątki rodzinne, manekiny czy flagi. Po akcji na uczestników czekał ciepły posiłek. Nad brzegami Nysy Kłodzkiej wciąż widać skutki wrześniowej tragedii, a skala zniszczeń jest nie do opisania. Tym bardziej zależało nam na tym, by w choć symboliczny sposób oczyścić ten teren. W akcję włączyli się m.in. lokalni samorządowcy, druhowie OSP oraz uczniowie trzech kłodzkich szkół, a także organizacje takie jak: Fundacja Humanitarna Folkowisko, Stowarzyszenie Fundus Glacensis, czy Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych Razem.
Jakie są główne cele tegorocznej edycji – czy jest jakiś konkretny aspekt, na którym się skupiacie?
– Cel od samego początku jest ten sam. To pierwsza w historii akcja społecznego sprzątania rzek i okolic oraz innych terenów zielonych. Pragniemy angażować lokalne społeczności, samorządy, organizacje pozarządowe, a także turystów do posprzątania terenów przyrodniczych wokół nas.
Udaje nam się to z roku na rok coraz bardziej. Widzimy ogromne zainteresowanie nową edycją przedsięwzięcia. Mamy za sobą pierwsze dni rejestracji sztabów, a jest ich już ponad 300, do akcji zaplanowanych w całym kraju już zgłosiło się ponad 5 tyś.uczestników. Tegoroczna akcja będzie nieco krótsza, ale za to bardziej intensywna. Potrwa do 5 maja.
Bacznie obserwujemy zainteresowanie akcją. Kontrolujemy zasoby materiałowe, gromadzimy rezerwy. Robimy wszystko, by sprostać organizacyjnie temu wyzwaniu.
Czy obserwujecie długofalowy wpływ akcji na stan rzek i świadomość ekologiczną społeczeństwa?
– Pracujemy nad tym. Śmieci z pewnością jest mniej w rzekach, które są cyklicznie sprzątane w ramach naszej akcji. Tam, gdzie operacja debiutuje, wolontariusze często mierzą się z nie lada wyzwaniem. Świadomość z pewnością wzrasta, sprzątają całe rodziny, organizacje pozarządowe, grupy nieformalne. Edukujemy się wzajemnie i napędzamy do działania w duchu ekologicznym. Zdajemy sobie jednak sprawę z tego, że jest to proces, który wymaga czasu.
Z pewnością pomagają w tym akcje szkolne.
– Rzeczywiście, uruchomiliśmy taką opcję trzy lata temu. To uproszczona forma uczestnictwa w Operacji Czysta Rzeka. W roli organizatora występuje tu placówka oświatowa, akcję zgłaszają i koordynują nauczyciele. Nie ma tu drobiazgowej rejestracji, nie wprowadzamy do systemu danych osobowych. Akcje szkolne mają wybitny wymiar edukacyjny, dzieciaki obcują z naturą, zacieśniają więzy rówieśnicze, a przy okazji budują swój kapitał ekologiczny. To na pewno będzie procentować w przyszłości.
***
JAK PRZYŁĄCZYĆ SIĘ DO AKCJI?
Masz dwie możliwości:
- załóż swój własny Sztab i pokieruj akcją w swojej okolicy. Jeśli tak chcesz nas wspomóc w ten sposób, musisz założyć konto Szefa Sztabu w naszym systemie, który znajdziesz na stronie www.operacjarzeka.pl.
- dołącz do Akcji Lokalnej jako Uczestnik w sztabie już istniejącym.
Rejestracja odbywa się on-line za pomocą systemu dostępnego na naszej stronie internetowej. Znajdź na mapie Akcję Lokalną w Twojej okolicy, wypełnij formularz zgłoszeniowy i poczekaj na potwierdzenie ze Sztabu Lokalnego. Jeśli potrzebujesz więcej informacji, skontaktuj się z Szefem Sztabu Lokalnego. Dane kontaktowe znajdziesz w szczegółach Sztabu Lokalnego.
KTO MOŻE ZOSTAĆ UCZESTNIKIEM?
Każdy, kto ukończył 18 lat. Osoby poniżej 18-tego roku życia mogą brać udział w akcji wyłącznie za zgodą opiekuna prawnego i pod opieką osoby dorosłej.
KTO MOŻE ZAŁOŻYĆ SZTAB?
Sztab może założyć wyłącznie osoba pełnoletnia. Osoby niepełnoletnie mogą dołączyć jako uczestnicy za zgodą opiekuna prawnego.
JAK ZAŁOŻYĆ SZTAB?
Założenie oraz rejestracja sztabu i uczestników odbywa się za pomocą systemu dostępnego na stronie www.operacjarzeka.pl od 1 marca 2025 r.
Zgłaszając sztab należy wybrać szefa sztabu. Musi to być osoba pełnoletnia.
Każdy może dołączyć do powstałego już sztabu i zaplanowanej akcji. Aktualna lista sztabów i akcji lokalnych będzie dostępna na stronie internetowej OCR.
źródło: https://operacjarzeka.pl/faq/
