Ostatnia nowelizacja prawa przestrzennego w Polsce ma na celu uporządkowanie chaosu urbanistycznego i ograniczenie rozlewania się zabudowy miast i wsi. Mieszkańcy, szczególnie na terenach wiejskich, powinni korzystać z nowych możliwości, jakie daje nowelizacja ustawy, a mianowicie z konsultacji, by mieć wpływ na to, jakie będą zasady kształtowania otaczającej ich przestrzeni.
Krystian Połomski i Jacek Pietrusiak z Fundacji Wspomagania Wsi przedstawili kluczowe zmiany w planowaniu przestrzennym po nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw).
Głównym celem spotkania było zachęcenie mieszkańców, zwłaszcza sołtysów, do aktywnego uczestnictwa w procesach planistycznych w swoich gminach.
Poruszane tematy:
• Zmiany prawne: Nowelizacja ustawy z 2023 r. wprowadziła plan ogólny, zastępujący studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz wzmocniła rolę konsultacji społecznych, które teraz mogą odbywać się nawet trzykrotnie.
• Nowe narzędzia planistyczne: Wprowadzono gminne standardy urbanistyczne, strefy planistyczne i obszary uzupełnienia zabudowy.
• Rola sołtysów: Sołtysi mogą odegrać ważną rolę, monitorując przebieg procesu planistycznego, szczególnie podczas konsultacji planów ogólnych i miejscowych.
• Konsultacje: Nowe przepisy umożliwiają mieszkańcom większy udział w planowaniu przestrzennym, gdyż wzmocniono rolę konsultacji społecznych. Sygnalizowano jednak obawy dotyczące zintegrowanych planów inwestycyjnych, które mogą być realizowane bez pełnych konsultacji.
• Nowe plany ogólne muszą być przygotowane i uchwalone przez rady gmin do końca 2025 roku.
Prowadzący zachęcali uczestników webinaru do czujności i sprawdzania, na jakim etapie jest praca nad nowymi dokumentami planistycznymi w gminach, jakie decyzje podejmuje rada gminy i wójt, i jakie to ma znaczenie dla rozwoju wsi i społeczności.
Uczestnicy webinaru zadawali prowadzącym pytania, wiele z nich dotyczyło daty składania wniosków przez mieszkańców, radnych lub inwestorów, a także niechcianych inwestycji, czy relacji między wójtem/burmistrzem a mieszkańcami. W trudniejszych sprawach prowadzący webinar zachęcali do bezpośredniego kontaktu telefonicznego i mailowego z biurem Fundacji.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2024 poz. 1130)
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1688)
Prezentacja wykorzystana w czasie spotkania
Zachęcamy do odsłuchania nagrania z webinaru.
