Raport z badania // Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia” // 2014.
Historia ostatnich 150 lat potoczyła się w Polsce tak burzliwie, że niewiele jest form organizacji społecznych, które przetrwały próbę czasu. Jednym z nich jest fenomen Kół Gospodyń Wiejskich. Powstawały one i nadal powstają w całej Polsce od połowy XIX wieku. Szczególnie ostatnie lata przyniosły Kołom prawdziwy renesans – po stagnacji czy wręcz upadku lat 90. na polskiej wsi nastąpiła fala reaktywacji Kół, która trwa do dzisiaj.
Trudno jest przy tym dokładnie określić, jaka jest skala zjawiska. Wynika to z faktu, że koła – w przeciwieństwie do np. Ochotniczych Straży Pożarnych – nie są zrzeszone w jednej organizacji centralnej czy rejestrze. Mało tego: wiele z nich działa na zasadzie nieformalnej, nie tworząc bytów prawnych. Dlatego każde Koło właściwie samo definiuje swoją misję i rodzaj działalności.
Dynamika zjawiska powstawania Kół w połączeniu z niewielką wiedzą na ich temat – oraz, zapewne, wieloma stereotypami – skłoniły nas do realizacji projektu badawczego poświęconego Kołom Gospodyń Wiejskich. W ramach badania, którego wyniki podsumowuje ten raport, staraliśmy się odpowiedzieć na pytania: czym właściwie zajmują się Koła Gospodyń Wiejskich we współczesnej Polsce i jaka jest skala ich występowania? Jakie były ich funkcje w minionych latach i jak się dziś zmieniły? Jak członkinie (i ewentualni członkowie) Kół odnoszą się do swojej tradycji i historii, a jak widzą cel dzisiejszej działalności?
W trakcie badania odwiedziliśmy pięć miejscowości, w których przeprowadziliśmy studia przypadków działających tam Kół. Badaniu towarzyszyło zbieranie bogatej dokumentacji audiowizualnej. Zdjęcia autorstwa Wojtka Radwańskiego złożyły się na plenerową wystawę, którą oglądać można było od 23 września do 11 października na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie.
Przeprowadziliśmy również badanie ilościowe w 300 gminach, by oszacować skalę występowania KGW oraz ankiety z przedstawicielami ponad stu Kół, by uzyskać możliwie pełny obraz tych organizacji.
Na bazie nagrań zgromadzonych podczas badań terenowych powstał reportaż radiowy oraz podcasty, których można posłuchać na stronie www.stocznia.org.pl/kgw
Projekt “Między wieńcem a zumbą. Tradycja lokalna w działaniu, czyli słów kilka o Kołach Gospodyń Wiejskich” został zrealizowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu “Kolberg 2014 – promesa”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.
POBIERZ RAPORT
Źródło: https://stocznia.org.pl/
