W obliczu rosnącego globalnego napięcia miliony obywateli Skandynawii otrzymują aktualne wytyczne dotyczące przetrwania w sytuacjach kryzysowych. Ta inicjatywa ma na celu zwiększenie świadomości i przygotowania mieszkańców regionu na potencjalne zagrożenia, takie jak konflikty zbrojne, zmiany klimatyczne czy awarie infrastruktury.
Akcja, choć różnorodna w formie, łączy te kraje wspólnym celem: przygotowaniem na nieoczekiwane. To sygnał dla reszty Europy, że nawet w spokojnych regionach warto być gotowym na najgorsze.
Podczas gdy Finlandia nigdy nie zapomniała o możliwości wojny, Szwecja przez dekady ograniczała swoje przygotowania obronne i dołączyła do NATO dopiero w tym roku, podobnie jak Finlandia. Dania i Norwegia były dwoma z dwunastu państw założycielskich NATO.
Szwecja: Nowa edycja klasycznej broszury
Szwedzi otrzymują zaktualizowaną wersję broszury „W przypadku kryzysu lub wojny”, która swoją tradycję wywodzi jeszcze z czasów II wojny światowej. Nowa wersja, dwukrotnie obszerniejsza od poprzedniej z 2018 roku, powstała w odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę i pogarszającą się sytuację bezpieczeństwa w Europie. Podkreśla ona znaczenie odporności społecznej i zawiera m.in. wskazówki, jak przetrwać w sytuacji ataku oraz fałszywej dezinformacji, jak zatamować krwotok i udzielić pierwszej pomocy rannym osobom.
Szwedzi instruowani są, aby zaopatrzyć się w zapasy wody pitnej, alternatywne źródła ciepła, takie jak grzejniki gazowe lub parafinowe, koce, śpiwory, oraz zapasy żywności – szczególnie tej nie psującej się szybko, jak ziarna, makarony, mleko w proszku, krakersy, produkty instant, a oprócz tego w ziemniaki, marchew, jajka oraz konserwy.
Finlandia: Cyfrowe podejście
Finlandia, z doświadczeniem wojny z ZSRR i długoletnim przygotowaniem obronnym, opublikowała nowy przewodnik w formie cyfrowej, aby ograniczyć koszty i umożliwić bieżące aktualizacje. Zawiera on szczegółowe instrukcje na wypadek kryzysów, od utraty zasilania w ekstremalnych warunkach zimowych po reakcje rządu na atak zbrojny. Finowie są instruowani, by gromadzić tabletki jodu, karmę dla zwierząt, łatwą do przechowywania żywność, oraz awaryjne źródła prądu.
Zgodnie z fińskim instruktażem gotowość na kryzys obejmuje:
- domowe zapasy na wypadek sytuacji awaryjnych, co oznacza wodę, jedzenie i niezbędne zaopatrzenie,
- wiedzę o zagrożeniach i ryzykach, o tym, jak im zapobiegać i jak się na nie przygotować,
- umiejętność działania w obliczu nietypowej sytuacji,
- zdolność funkcjonalną, obejmującą zarówno sprawność fizyczną, jak i psychiczną,
- poczucie wspólnoty, które oznacza zaufanie, więź z innymi ludźmi i pomaganie innym.
Norwegia i Dania: Od papieru do e-maili
Norwegia rozesłała 2,2 miliona papierowych broszur do wszystkich gospodarstw domowych, wzywając obywateli do samodzielnego radzenia sobie przez tydzień w przypadku wojny, klęsk żywiołowych czy innych kryzysów.
Rekomendowane jest przygotowanie zapasu 20 litrów wody pitnej na osobę, co ma zapewnić minimum potrzebne na czas jednego tygodnia. Równie ważne jest zachowanie ciepła w sytuacji braku prądu, dlatego rekomendowane jest przygotowanie:
- Ciepłej odzieży, koców, kołder lub śpiworów.
- Zapasu świec i zapałek lub zapalniczki.
- Latarki lub czołówki, aby zapewnić sobie światło w ciemności, oraz kompletu zapasowych baterii.
W odniesieniu do gromadzenia zapasów żywności i przygotowywania posiłków Norwegowie instruowani są, aby:
- W pierwszej kolejności wykorzystać produkty o krótkim terminie przydatności, takie jak mrożonki.
- Zawsze mieć trochę zapasu jedzenia, które się regularnie spożywa. Jeśli uzupełniasz zapasy, zanim się skończą, zawsze będziesz mieć coś w rezerwie.
- Przygotować żywność o długim okresie przydatności, którą można przechowywać w temperaturze pokojowej. Dobrymi przykładami są: pieczywo chrupkie, płatki owsiane, konserwy strączkowe i fasola, smarowidła kanapkowe w puszkach, batony energetyczne, suszone owoce, czekolada, miód, herbatniki i orzechy.
- Przygotować żywność o długim okresie przydatności, która wymaga podgrzania: makaron, ryż, zupy instant, mąka, gotowe dania w puszkach i żywność liofilizowana.
- Jeśli którykolwiek z domowników potrzebuje specjalnych rodzajów jedzenia lub ma alergie pokarmowe, pamiętać o uwzględnieniu tego w planie.
- Jeśli planowane jest przygotowywanie posiłków na kuchence turystycznej, gazowej lub grillu, należy regularnie sprawdzać stan techniczny sprzętu.
Z kolei w Danii, gdzie nacisk położono na komunikację cyfrową, mieszkańcy otrzymują porady w formie e-maili, koncentrując się na zaopatrzeniu na trzy dni.
W komunikacie do mieszkańców czytamy: Jeśli w przypadku kryzysu będziesz mógł samodzielnie zarządzać przez trzy dni, władze będą mogły skupić się na ustabilizowaniu sytuacji i pomocy tam, gdzie potrzeba jest największa. W czasie 3 dni potrzebujesz 9 litrów wody na osobę. Upewnij się, że masz wodę dla każdego w domu – w tym dla wszelkich zwierząt domowych. Upewnij się, że masz wystarczająco dużo jedzenia dla swojego gospodarstwa domowego przez trzy dni. Powinna to być żywność, która może przetrwać poza lodówką lub zamrażarką. Wybierz produkty, które nie wymagają przygotowania w piekarniku lub piecu (np. żywność w puszkach, pieczywo chrupiące).
Bądź gotowy – polski poradnik na czas kryzysu i wojny
W Polsce nie jest obecnie prowadzona żadna akcja informacyjna związana ze zwiększonym zagrożeniem kryzysem lub wojną. Obywatele mogą sami wyszukać odpowiednie informacje i dokształcić się we własnym zakresie.
Polski poradnik pt. Bądź gotowy, przygotowany przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa w 2022 roku składa się z dwóch części. Pierwsza zawiera informacje niezbędne do przygotowania się na zagrożenie, druga – wskazówki działania w czasie kryzysu. W materiale znajdziemy m.in.: jak budować odporność na poziomie rodziny, aby zwiększyć bezpieczeństwo swoje i swoich bliskich; jak chronić się przed dezinformacją, aby nie ulec np. panice; jak się zachować podczas alarmu i co oznaczają poszczególne sygnały; jak przygotować się do ewentualnej ewakuacji; jak się zachować w przypadku skażenia terenu, braku dostaw energii elektrycznej czy sytuacji zakładniczej; jak udzielić pierwszej pomocy.
Poradnik można pobrać ze strony Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.
Kiedy nastąpi kryzys, będzie już za późno, aby przygotować się na jego nadejście a tym bardziej, aby przeczytać poradnik. Dlatego zachęcamy, aby pomyśleć o naszym bezpieczeństwie już dzisiaj i przeczytać, co na ten temat piszą specjaliści.
Poniższe odnośniki prowadzą do skandynawskich poradników w angielskiej wersji językowej. Aby przetłumaczyć dokument PDF, należy zapisać plik na dysku Google, następnie otworzyć plik w Dokumentach Google, w górnym menu kliknąć – narzędzia, przetłumacz dokument. Wpisać nazwę tłumaczonego dokumentu, wybrać język i kliknąć- przetłumacz. Przetłumaczona kopia dokumentu zostanie otwarta w nowym oknie.
Źródła:
https://rib.msb.se/filer/pdf/30874.pdf
https://www.brs.dk/en/prepared/
https://www.gov.pl/attachment/06a12706-999e-4e3b-96ee-451a56be24f4
