Głównym założeniem ustawy jest stworzenie nowoczesnego, ogólnopolskiego systemu rejestracji psów i kotów, który umożliwi łatwe śledzenie losów tych zwierząt. Obowiązkowe oznakowanie transponderami (mikroczipami) oraz wprowadzenie danych do Krajowego Rejestru Oznakowanych Psów i Kotów ma ułatwić lokalizację zagubionych zwierząt oraz znacząco wspomóc walkę z ich porzucaniem.
Obowiązkowa identyfikacja ma być kluczowym narzędziem w realizacji zadań, jakie na gminy nakłada ustawa o ochronie zwierząt, w tym zapobiegania bezdomności oraz zapewniania opieki nad bezdomnymi zwierzętami. Obowiązek ten ma obejmować wszystkie nowo narodzone psy oraz koty, a także zwierzęta przyjmowane do schronisk i wprowadzane do obrotu.
Przyczyny wprowadzenia nowego rejestru
Dotychczas prace nad wprowadzeniem obowiązkowej rejestracji i identyfikacji psów i kotów napotykały na przeszkody, w tym brak jednolitego podmiotu odpowiedzialnego za prowadzenie ogólnokrajowej bazy danych. Obecnie istnieje kilka prywatnych rejestrów, zarządzanych przez różne organizacje, co prowadziło do rozproszenia informacji i braku spójności w danych.
W ramach nowych przepisów, prowadzenie KROPiK zostanie powierzone Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), a baza danych będzie miała charakter rejestru publicznego, umożliwiającego dostęp organom odpowiedzialnym za opiekę nad zwierzętami, a także lekarzom weterynarii, gminom, Policji oraz Inspekcji Weterynaryjnej.
Kluczowe elementy ustawy
Projektowana ustawa zakłada, że Krajowy Rejestr Oznakowanych Psów i Kotów będzie gromadził kluczowe dane zarówno o zwierzętach, jak i ich właścicielach. Dane te będą dostępne dla organów takich jak gminy, Policja, straż gminna, prokuratura, sądy oraz Inspekcja Weterynaryjna, co umożliwi szybszą interwencję w przypadku zagubienia zwierzęcia czy naruszeń związanych z jego traktowaniem.
Dostęp do rejestru nie będzie ograniczony jedynie do organów państwowych – właściciele psów i kotów będą mieli możliwość wglądu do danych swojego zwierzęcia, a także ich aktualizacji, dzięki integracji systemu z popularną usługą mobilną mObywatel. Funkcje dostępne w tej aplikacji obejmować będą między innymi:
- Aktualizację danych kontaktowych właściciela,
- Śledzenie terminów wizyt weterynaryjnych,
- Przypomnienia o obowiązkowych szczepieniach,
- Możliwość zgłoszenia zaginięcia lub odnalezienia zwierzęcia.
Szczegóły dotyczące identyfikacji zwierząt
Zgodnie z projektem, identyfikację psa lub kota będzie przeprowadzał lekarz weterynarii świadczący usługi weterynaryjne lub lekarz weterynarii sprawujący opiekę w schronisku dla zwierząt. Identyfikacja będzie musiała być przeprowadzona nie później niż podczas pierwszego obowiązkowego szczepienia przeciwko wściekliźnie (dla psów) lub przed ukończeniem 12. miesiąca życia (dla kotów). W każdym przypadku, oznakowanie zwierzęcia musi nastąpić przed jego wprowadzeniem do obrotu.
Oznakowanie będzie dokonywane za pomocą mikroczipów zgodnych z międzynarodowymi normami, co zapewni zgodność danych również na poziomie międzynarodowym, zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi przemieszczania zwierząt w celach niehandlowych między państwami członkowskimi.
Dostęp do danych i odpowiedzialność właścicieli
Rejestracja psa lub kota w KROPiK będzie dokonywana przez lekarza weterynarii, a właściciele zwierząt będą zobowiązani do informowania o wszelkich zmianach, takich jak zmiana adresu czy śmierć zwierzęcia. Co istotne, projektowana ustawa nie przewiduje migracji danych z istniejących, prywatnych baz, co oznacza, że właściciele będą musieli dokonać ponownej rejestracji w nowym systemie.
Dostęp do danych KROPiK będzie nieodpłatny dla uprawnionych podmiotów, co ma zapewnić sprawną obsługę interwencji w przypadku zagubienia zwierzęcia, a także umożliwić lepsze zarządzanie programami opieki nad bezdomnymi zwierzętami na poziomie gmin.
Sankcje za brak rejestracji i identyfikacji
Nowa ustawa przewiduje także sankcje za niedopełnienie obowiązku rejestracji i identyfikacji psów i kotów. Właściciele, którzy nie zarejestrują swoich zwierząt, będą podlegać karom grzywny, a kontrolę nad przestrzeganiem nowych przepisów będą sprawować organy takie jak Policja, straż gminna oraz Inspekcja Weterynaryjna. Inspekcja Weterynaryjna zostanie także upoważniona do nakładania mandatów karnych za nieprzestrzeganie tych przepisów.
Harmonogram i wdrożenie ustawy
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi planuje, aby projekt ustawy został przyjęty przez Radę Ministrów do końca IV kwartału 2024 roku. Dzień wdrożenia systemu KROPiK zostanie ogłoszony w Dzienniku Ustaw oraz na stronie Biuletynu Informacji Publicznej co najmniej 3 miesiące przed jego wejściem w życie, co da właścicielom zwierząt oraz podmiotom odpowiedzialnym za ich rejestrację odpowiedni czas na przygotowanie się do nowych obowiązków.
