Sprawozdanie na temat praworządności z 2024 r.: UE lepiej radzi sobie z wyzwaniami dotyczącymi praworządności.
Komisja Europejska opublikowała piąte roczne sprawozdanie na temat praworządności, w którym analizuje i podsumowuje sytuację we wszystkich krajach UE. Tegoroczne sprawozdanie pokazuje, że UE jest znacznie lepiej niż pięć lat temu przygotowana do tego, by wykrywać i rozwiązywać nowe problemy oraz im zapobiegać. Oznacza to lepszą kondycję europejskiej demokracji, wzajemne zaufanie w UE, dobre funkcjonowanie jednolitego rynku oraz otoczenie biznesowe, które sprzyja konkurencyjności i zrównoważonemu wzrostowi gospodarczemu.
Co roku sprawozdanie zawiera także nowe zalecenia dla krajów UE. Kraje wdrożyły w pełni lub częściowo 68 proc. zaleceń z 2023 r., co świadczy o tym, że sprawozdanie stało się prawdziwym motorem pozytywnych reform. W niektórych krajach UE utrzymują się jednak problemy natury systemowej i sytuacja uległa dalszemu pogorszeniu.
Do tegorocznego wydania włączono także rozdziały dotyczące Albanii, Czarnogóry, Macedonii Północnej i Serbii, aby wspierać ich działania reformatorskie i zapewnić ciągłość działań na rzecz praworządności i dalsze postępy na drodze do członkostwa w UE.
Najważniejsze ustalenia i zalecenia sprawozdania z 2024 r.:
- Reformy wymiaru sprawiedliwości: Rozpoczęto ważne reformy mające wzmocnić niezależność sądownictwa. Jednocześnie jednak utrzymują się problemy systemowe dotyczące niezależności sądownictwa i odnotowano przypadki pogorszenia sytuacji. Konieczne jest wprowadzenie gwarancji w procedurach powoływania sędziów oraz zapewnienie autonomii prokuratury i odpowiednich zasobów dla sądownictwa.
- Ramy antykorupcyjne: Korupcja wciąż jest poważnym problemem, ale kraje UE skuteczniej z nią walczą, dzięki zwiększeniu zasobów organów porządku publicznego, prokuratury i sądownictwa. Potrzeba jednak dalszych działań, aby wzmocnić ramy zapobiegawcze i zapewnić skuteczne postępowania przygotowawcze i sądowe w sprawach o korupcję.
- Wolność i pluralizm mediów: Kraje UE podjęły konkretne działania, aby poprawić bezpieczeństwo i warunki pracy dziennikarzy. Rozszerzono także zadania i kompetencje różnych krajowych organów regulacyjnych ds. mediów. Wciąż jednak istnieją problemy z niezależnym zarządzaniem lub stabilnością finansową w mediach publicznych, przejrzystością własności mediów, prawami dostępu do dokumentów publicznych oraz przejrzystym i sprawiedliwym przydziałem reklam państwowych. Skierowane do poszczególnych krajów zalecenia skupiają się na tych właśnie obszarach, aby zapewnić wolne i pluralistyczne media.
- Instytucjonalne mechanizmy kontroli i równowagi: W sprawozdaniu odnotowano poprawę jakości procesów ustawodawczych. Nadal jednak występują problemy, takie jak nadmierne korzystanie z procedur przyspieszonych, słaba jakość stanowienia prawa oraz ograniczenia, z jakimi zmagają się społeczeństwo obywatelskie i obrońcy praw człowieka. Komisja wydała więc zalecenia mające na celu usprawnienie procesów legislacyjnych i wsparcie działalności niezależnych organów.
Praworządność jest nieodłącznym elementem tożsamości UE i warunkiem poszanowania pozostałych wartości. Ponad 70 proc. mieszkańców UE zgadza się ze stwierdzeniem, że UE odgrywa ważną rolę w utrzymaniu praworządności w ich kraju – wynika z najnowszego specjalnego badania Eurobarometr. Blisko 90 proc. respondentów uważa za istotne, aby państwa członkowskie szanowały podstawowe wartości UE.
Dowiedz się więcej
Sprawozdanie na temat praworządności z 2024 r. – komunikat prasowy
Sprawozdanie na temat praworządności z 2024 r.
Sprawozdanie na temat praworządności z 2024 r. – zalecenia
Sprawozdanie na temat praworządności z 2024 r. – rozdziały dotyczące poszczególnych państw
Roczny cykl dotyczący praworządności – zestawienie informacji
Specjalne badanie Eurobarometr na temat praworządności
Źródło: Komisja Europejska
