Program „Edukacja o polityce” finansowany jest ze środków Ambasady Stanów Zjednoczonych, prowadzony jest z zachowaniem neutralności politycznej i światopoglądowej.
Program „Edukacja o polityce” powstał w 2017 roku jako odpowiedź na nasilającą się potrzebę tworzenia w polskich szkołach przestrzeni do dyskusji o polityce, podczas których uczniowie i uczennice otwierają się na poglądy odmienne od swoich, przyjmują je z szacunkiem i wspólnie poszukują kompromisowego rozwiązania danego problemu.
Z badań CBOS „Młodzież 2016”1 wynika, że 44% ankietowanych uczennic i uczniów polskich szkół wyraża żadne lub znikome zainteresowanie polityką. Dwie trzecie badanych uczniów i uczennic nie potrafi sprecyzować swoich poglądów politycznych, ankietowani i ankietowane nie są też zgodni w określaniu swojego stanowiska w sprawie tego, czy demokracja ma przewagę nad innymi formami sprawowania władzy (jedna czwarta badanych uważa, że rządy niedemokratyczne mogą być bardziej pożądane niż rządy demokratyczne, a dla 11% nie ma znaczenia, jaka forma rządów jest sprawowana w ich kraju). Większość uczennic i uczniów (56%) jest niezadowolona ze sposobu funkcjonowania demokracji w Polsce, 86% badanych uważa, że większość polityków dba tylko o swoją karierę, a 80% respondentów i respondentek jest przekonana, że partie nie interesują się opiniami wyborców.
Młodym obywatelom i obywatelkom towarzyszy brak poczucia sprawczości – 68% z nich uważa, że zwykli obywatele nie mają wpływu na to, co robi rząd. W tym kontekście nie dziwi postawa młodzieży kontestującej demokratyczną formę sprawowania władzy.
Młodzi ludzie są także najrzadziej głosującą grupą wiekową (18-25 lat, dane Polskiego Generalnego Studium Wyborczego). Wynika to głównie z faktu, że młodzi wyborcy mają mniejsze predyspozycje do głosowania niż starsza część elektoratu: niższy zasób wiedzy dotyczącej systemu politycznego i wyborczego, niższy poziom zrozumienia znaczenia aktu wyborczego na sytuację polityczną ich kraju, niższy poziom zainteresowania polityką i sprawami wewnętrznymi kraju, trudność w przyswajaniu informacji związanych z wyborami czy niezrozumienie programów wyborczych partii i kandydatów.
Ogromne znaczenie ma także fakt, że sami politycy czy instytucje publiczne nie kierują swojej uwagi na młodych ludzi, nie próbują nawiązać z nimi kontaktu i nie biorą pod uwagę ich opinii. Młodzi obywatele, przez wzgląd na niedojrzałość polityczną i brak zachęt ze strony dorosłych, często nie uświadamiają sobie, że ich głos jest ważny, społeczeństwo potrzebuje ich zaangażowania, a politycy – legitymizacji dla swoich działań. Konsekwencją tego jest pogłębiająca się alienacja młodych ludzi i izolacja od życia publicznego, również w kontekście uczestnictwa wyborczego.
Szkoły są w naszym przekonaniu znakomitym środowiskiem do uczenia się demokracji, ponieważ dają uczniom i uczennicom możliwość poznania znaczenie szerszego wachlarza poglądów i opinii o polityce, niż w ich własnych domach czy sąsiedztwach.
To właśnie w szkołach młodzi przebywają w zróżnicowanym otoczeniu, w którym mają szansę usłyszeć stanowiska inne niż ich własne i rozmawiać na ten temat z poszanowaniem dla różnorodności opinii i poglądów.
W imieniu Centrum Edukacji Obywatelskiej zapraszamy do prowadzenia w szkole edukacji o polityce. Rozumiemy ją tutaj jako część edukacji obywatelskiej, która ułatwia młodemu człowiekowi zrozumienie polityki i wyrobienie sobie własnego zdania na istotne kwestie dotyczące życia publicznego.
W programie „Edukacja o polityce” zachęcamy do prowadzenia otwartych dyskusji z uczniami i uczennicami na kontrowersyjne tematy istotne w dyskursie publicznym.
Program CEO:
• tłumaczy, czym jest polityka;
• umożliwia uczennicom i uczniom zdobycie rzetelnych informacji na wybrane tematy dotyczące życia publicznego;
• zapoznaje ich z opiniami na te tematy formułowanymi przez ekspertów z różnych środowisk ideowych i polityków z różnych partii politycznych;
• uczy ich analizy materiałów źródłowych i przekazów medialnych;
• ułatwia uczniom i uczennicom określenie własnych poglądów w stosunku do omawianego zagadnienia;
• zachęca ich do otwartości na poglądy innych i poszukiwania kompromisowego stanowiska w danych kwestiach.
W programie „Edukacja o polityce” proponujemy skorzystanie z gotowych scenariuszy zajęć poruszających kontrowersyjne tematy polityczne, wywołujących dyskusję na ten temat między uczennicami i uczniami z poszanowaniem dla różnych poglądów i wymagających poszukiwania wspólnych, kompromisowych stanowisk.
W niniejszym przewodniku:
• tłumaczymy, czym jest edukacja o polityce i dlaczego warto zajmować się nią w szkole,
• wyjaśniamy, jak wybierać tematy do dyskusji;
• prezentujemy konkretne narzędzia i metody prowadzenia dyskusji z uczennicami i uczniami na tematy polityczne;
• podpowiadamy nauczycielom i nauczycielkom, jak odpowiedzieć na wyzwania pojawiające się podczas prowadzenia zajęć z zakresu edukacji o polityce.
Serdecznie zapraszamy do lektury oraz włączania uczniów i uczennic w sferę publicznych dyskusji na tematy polityczne.
Jędrzej Witkowski
Dyrektor programowy
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska z wyłączeniem materiałów opatrzonych informacją o prawach autorskich.
1 Młodzież 2016, CBOS, Warszawa 2016, s. 79-97, źródło: http://www.cinn.gov.pl/portal?id=15&res_id=1150305, dostęp: 31.01.2018
POBIERZ PRZEWODNIK W PLIKU PDF
Źródło: https://ceo.org.pl/
