Program „Seniorzy w akcji” – projekt „Stara miłość nie drewnieje”

Konkurs „Seniorzy w akcji” jest realizowany przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.

Od 2005 roku PAFW prowadzi program „Uniwersytety Trzeciego Wieku – Seniorzy w Akcji”, którego celem jest promowanie przedsięwzięć edukacyjnych i aktywizujących adresowanych do osób starszych, wolontariatu i społecznego zaangażowania seniorów, a także współpracy międzypokoleniowej.

Ważną częścią programu jest konkurs „Seniorzy w akcji”, realizowany przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”.

W ramach konkursu oferowane są granty i szkolenia dla osób powyżej 60. roku życia realizujących projekty społeczne oparte na własnym pomyśle.

W styczniu i w lutym prezentujemy w Witrynie Wiejskiej przykłady międzypokoleniowych projektów realizowanych w Polsce w ramach różnych programów Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”, m.in. Seniorzy w Akcji, „Generator Innowacji. Sieci Wsparcia”. Mogą one posłużyć jako inspiracja i gotowy scenariusz działań dla liderów wiejskich społeczności, którym bliska jest idea pracy na rzecz seniorów w różnym wieku.

***

Projekt „Stara miłość nie drewnieje” – Lubochnia

Opis projektu

W parku, centralnym punkcie Lubochni, stoi stara stodoła, a na jej drewnianej ścianie namalowany jest niezwykły mural (a właściwie „deskal”) przedstawiający kilka postaci. To efekt kilkuetapowych działań w ramach inicjatywy, która była sposobem na integrację pokoleń oraz na zainteresowanie młodszych historią i przyszłością gminy.

Animatorzy wraz z grupą zaangażowanych osób zwrócili się do mieszkańców o udostępnienie starych fotografii przedstawiających lubochnian. Zdjęcia publikowali na Facebooku, gdzie cieszyły się dużą popularnością. Tak narodził się pomysł namalowania muralu uwieczniającego dawnych mieszkańców. Jego lokalizacja na budynku stodoły wydała się idealna i szybko uzyskali zgodę właściciela, czyli miejscowej parafii. Do inicjatywy zaprosili Arkadiusza Andrejkowa, artystę znanego z podobnego typu działań. Z pomocą mieszkańców w ciągu kilku dni namalował mural na podstawie wybranych wcześniej zdjęć. Poprowadził też warsztaty, podczas których uczestnicy dowiedzieli się, jak tworzyć graffiti, i nauczyli się reprodukowania fotografii za pomocą pędzla i farb. W zajęciach wzięło udział 20 osób w różnym wieku, a malowane przez nie obrazy często przedstawiały członków ich rodzin, których nie mieli
szansy poznać.

Finałem projektu było odsłonięcie muralu oraz wernisaż wystawy zdjęć i obrazów namalowanych na warsztatach, opatrzonych opisami przedstawionych na nich osób.

Kto?

Realizatorzy projektu o sobie:

Marianna Józwik – obecnie jestem na emeryturze. Pracowałam w gospodarstwie rodziców, a z zawodu
i z zamiłowania jestem krawcową. Przez kilka lat byłam sołtysem, a przez 17 lat przewodniczącą koła gospodyń wiejskich i organizowałam wiele imprez integracyjno-rozrywkowych dla mieszkańców gminy. Występuję w teatrze działającym przy Gminnym Centrum Kultury i Bibliotece Publicznej w Lubochni. Mam czworo dzieci i dziesięcioro wnucząt. Od urodzenia mieszkam w gminie Lubochnia i jestem z tym miejscem bardzo związana. Dbam o to, by kultywować lokalne tradycje i przekazywać je młodemu pokoleniu.

Kacper Wałęsiak – od urodzenia mieszkam w Lubochni, z którą jestem silnie związany i której losy są dla
mnie bardzo ważne. Studiuję geografię i gospodarkę przestrzenną. Mam artystyczną duszę, należę do grupy teatralnej działającej przy Gminnym Centrum Kultury i Bibliotece Publicznej w Lubochni. Widzę niepokojące zjawisko coraz mniejszego zainteresowania gminą, jej tradycją oraz coraz mniejszą troskę o jej rozwój i przyszłość. Potrzebna jest oferta, która mogłaby młodych ludzi zainteresować i zaangażować do wspólnego działania na rzecz gminy.

Dla kogo?

Odbiorcami projektu są mieszkańcy gminy/miejscowości/dzielnicy w każdym wieku: uczestnicy warsztatów, osoby pomagające przy tworzeniu muralu, te, które udostępniły swoje fotografie, a także wszyscy, którzy mogą zobaczyć wystawę i mural.

Po co?

Celem projektu jest budowanie relacji międzypokoleniowych, aktywizacja starszych i młodszych mieszkańców, budowanie ich poczucia wartości i potrzeby działania na rzecz dobra gminy/miejscowości/dzielnicy oraz kultywowanie tradycji.

Kto może zrealizować?

Międzypokoleniowa grupa przy wsparciu lokalnej instytucji lub organizacji.

Jak?

• Krok 1. Przygotowanie do działań

Zastanówcie się w grupie, czy są wśród was osoby, które chcą i mogą na kilka miesięcy zaangażować się w inicjatywę. Nawiążcie współpracę z instytucją/organizacją, która zajmuje się działaniami na rzecz lokalnej społeczności – pomoże wam sfinansować lub znaleźć sposób na sfinansowanie projektu, w tym wynagrodzenia, zakup materiałów, a także promocję. Będzie wam też potrzebne miejsce na spotkania i warsztaty.
Zdecydujcie, jaki rozmach będzie miało wasze przedsięwzięcie – choć mural na pewno stanie się dużą atrakcją, to już samo zbieranie starych fotografii i tworzenie na ich podstawie obrazów zintegruje i zaangażuje społeczność. Pamiętajcie, że tematem mogą być zarówno dawni mieszkańcy, jak i okolica, która zmieniała się w czasie. Zaplanujcie kolejne działania i budżet, podzielcie się rolami i wybierzcie spośród swojego grona osobę (lub dwie), która będzie koordynowała całość.

• Krok 2. Promocja

Opowiadajcie znajomym, rodzinie, sąsiadom o akcji zbierania zdjęć, stwórzcie stronę na Facebooku i opublikujcie pierwsze zdjęcia – przedstawcie swój pomysł i zachęcajcie mieszkańców do dzielenia się zdjęciami bezpośrednio na stronie lub do przynoszenia wam zdjęć, które zeskanujecie. Pamiętajcie, by przed udostępnieniem fotografii zadbać o zgodę ich właścicieli na publikację i na przekazanie kopii do archiwum projektu. Poproście zaprzyjaźnione instytucje i organizacje o upowszechnianie informacji o przedsięwzięciu. Skontaktujcie się z lokalnymi mediami, zapraszajcie je na wydarzenia organizowane w ramach inicjatywy. Warto także przygotować plakaty, które zachęcą niekorzystające z internetu osoby do wzięcia udziału w warsztatach i malowania muralu.

• Krok 3. warsztaty i mural

Zaangażujcie osobę, która poprowadzi zajęcia, ustalcie z nią, jakie materiały i narzędzia będą potrzebne. Według jej wskazówek przygotujcie wydruki zdjęć na warsztaty, pamiętając, by wystarczyło ich dla wszystkich uczestników. Jeśli częścią projektu będzie tworzenie muralu, dowiedzcie się od artystki/artysty, co będzie potrzebne, jak przygotować powierzchnię pod malowidło i jakiej pomocy od was oczekuje. W razie potrzeby rozdzielcie zadania. Wspólnie wybierzcie fotografię (lub więcej), która zostanie przeniesiona na ścianę.

• Krok 4. Finał

Wyznaczcie termin wernisażu wystawy i odsłonięcia muralu. Przygotujcie ekspozycję zdjęć i wszystkich obrazów stworzonych podczas warsztatów, poproście właścicieli fotografii o opisy przedstawionych na nich postaci lub miejsc i zaprezentujcie je obok.
Zaproście na wydarzenie wszystkich mieszkańców i świętujcie sukces. Na koniec podziękujcie uczestnikom projektu, a także osobom, które pomogły go zrealizować.

Jak zarządzać działaniem?

Kluczowe osoby w projekcie:
• osoba koordynująca lub dwie, które podzielą się zadaniami, będą się nawzajem wspierać i uzupełniać,
• grupa zaangażowanych osób (w liczbie dostosowanej do rozmiarów przedsięwzięcia).

Koszty realizacji

Najważniejsze koszty, które trzeba wziąć pod uwagę:
• koordynacja,
• wynagrodzenie dla osoby prowadzącej warsztaty,
• wynagrodzenie dla osoby wykonującej mural,
• poczęstunek na imprezę finałową,
• projekt i wydruk plakatów oraz zaproszeń,
• nagranie filmu,
• wyżywienie uczestników projektu,
• materiały na warsztaty,
• materiały do wykonania muralu,
• druk plansz na wystawę,
• druk tablicy informacyjnej,
• obsługa finansowa.

Niezbędne minimum

Konieczne są:
• grupa aktywnych osób chętnych do działania,
• zaangażowanie społeczności lokalnej,
• promocja projektu.
Więcej informacji na temat projektu.

***

© Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” 

Projekt realizowany w ramach programu „Uniwersytety Trzeciego Wieku – Seniorzy w Akcji” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.