Starość nie radość … – pomóżmy seniorom żyć aktywnie w społeczeństwie

WW - obrazek wyróżniający(21)

Starość. Na czym ona polega? Czy na powolnym, statecznym wygaszaniu umiejętności fizycznych, gorszej sprawności umysłowej? Ciało stawia ograniczenia woli człowieka, więc duch w nim cierpi. Bo starsi ludzie to żywe księgi mądrości, już tak wiele wiedzą przez doświadczenie życia i tak wiele mogliby zdziałać, gdyby tylko ciało nie mówiło „stop”.  Może starość to codzienna walka między słabym ciałem a mocnym duchem?

A może jednak najpierw przychodzi samotność, odcięcie od spraw, którymi żyło się przez lata – rodziny, pracy, pasji.  Człowiek wypada z biegu codziennych spraw, wytraca tempo, które narzuca praca zawodowa, obowiązki domowe, opieka nad dziećmi czy własnymi, niesamodzielnymi rodzicami. Nagle przychodzi ten moment, kiedy robi się ciszej, wolniej, bardziej pusto. Dzień podobny do dnia, noc do nocy. Wraz ze zmianą sposobu życia przychodzą rezygnacja, smutek, brak perspektyw a z nią właśnie starość?

 

Metryka to nie wszystko

Trudno powiedzieć, że starość zaczyna się od jakiegoś konkretnego wieku. To bardzo indywidualna sprawa. Cechy charakteru, dobra opieka osób bliskich czy wykwalifikowanych, stymulujące środowisko, aktywność i kontakt z dziećmi i wnukami powodują, że człowiek po przejściu na emeryturę może długo cieszyć się dobrym i aktywnym życiem.

Ale starość niezaplanowana, nieprzewidziana może stać się takim etapem w życiu człowieka, który wypełniają cierpienie fizyczne i – równie bolesna – samotność, poczucie porażki, świadomość bycia poza życiem społecznym, rodzinnym.

 

Społeczeństwo polskie się starzeje

Polskie społeczeństwo starzeje się. Według danych GUS, co 5 mieszkaniec Polski ma ponad 65 lat. Przybywa ludności, zwłaszcza wśród kobiet w wieku poprodukcyjnym. W 2050 roku seniorzy będą stanowili 40% ludności Polski.

Osoby starsze są w naszych rodzinach, mieszkają z nami, albo samodzielnie. Są też w domach pomocy społecznej, w domach spokojnej starości, w szpitalach. Są w miastach, miasteczkach i na wsiach. Wśród ubogich, bogatych, wśród bezdomnych i niepełnosprawnych.

 

Wykluczenie i coraz większa niesamodzielność seniorów

Kiedy patrzę na starsze osoby, które dzielnie próbują się odnaleźć w świecie nowych technologii, to myślę, że świat współczesny wraz z tempem swoich zmian zrobił się okrutny i wykluczający dla tej grupy wiekowej. Chciałoby się rzec, że świat przestał być dla zwykłych ludzi, nauczonych załatwiania spraw w tradycyjny sposób. To sprawia, że stają się niesamodzielni, bardziej niż kiedykolwiek w historii i bardziej niż na to zasługują, bo ciągle chcą czuć się niezależni i aktywni.

 

Afirmacja młodości, udawanie, że starości nie ma

Dziś, kiedy w świecie liczy się młodość, starość jest mocno spychana na margines życia społecznego, zapominana, wręcz wypierana, jakby się miała nigdy nie wydarzyć, podobnie jak śmierć. Niegdyś starsi ludzie należeli do elity społeczności, do rady starszych, której się słuchało w sprawach trudnych. Ich głos był ważący i wiążący. Starsi to byli mędrcy, ludzie doświadczeni życiem. I choć też chorowali, cierpieli fizycznie, mentalnie, byli traktowani przez społeczność z ogromnym szacunkiem. Dziś starsi ludzie stracili swoją pradawną rolę mędrców i przewodników. Stają się nowoczesnemu społeczeństwu niepotrzebni.

 

Brak obecności innych ludzi w życiu seniorów – przyczyną samobójstw

Ludzie starsi czują się osamotnieni i bezużyteczni. I właśnie te osoby stanowią jedną z grup ryzyka zachowań samobójczych. Samotność oraz strach przed nią jest najczęstszą przyczyną skutecznego porywania się na własne życie seniorów. Liczba samobójstw osób starszych wzrosła o 50 procent w ciągu ostatnich 10 lat. W listach pożegnalnych seniorów wyłania się strach przed wysłaniem do domu pomocy społecznej. Nawet ci, którzy samodzielnie przeprowadzają się do domów spokojnej starości, są bardziej zagrożeni samobójstwem niż ci, którzy znaleźli się tam z powodu decyzji rodziny. Dlatego, jak podkreślają badacze – w profilaktyce samobójstw w tej grupie wiekowej ważna jest pomoc seniorowi w kształtowaniu pozytywnego bilansu życia i równocześnie planowaniu dalszej aktywności życiowej.

Osoby starsze stają się też cichymi ofiarami przemocy, zarówno w rodzinach wielopokoleniowych, jak i domach spokojnej starości. To kolejne wyzwanie dla profilaktyki zachowań przemocowych wobec starszych.

 

Świat przyjazny dla osób starszych i niesamodzielnych

Wiele osób w Polsce podejmuje działania obejmujące opieką i aktywizacją osoby starsze i niesamodzielne. Od wielu już lat praktykują inicjatywy z seniorami i dla seniorów, gromadząc doświadczenia. Prezentujemy przykłady niektórych działań, tworzone modele aktywizacji, usługi zarówno prywatne, publiczne, rządowe i pozarządowe, kościelne i świeckie. Tworzenie oferty dla seniorów, inicjatyw i działań międzypokoleniowych, usług opiekuńczych i polityka społeczna w tym zakresie stają się w Polsce numerem jeden wśród spraw pilnych, poza zdrowiem, edukacją i klimatem.

Facebook
Twitter
Email

Newsletter

Co miesiąc najlepsze teksty WW w Twojej skrzynce!

Newsletter

Co miesiąc najlepsze teksty WW w Twojej skrzynce!