Są dowodem na to, że aktywność na terenach wiejskich ma dziś twarz kobiety. Od niedawna posiadają swoje miejsce w sieci – to facebookowa grupa „Sołtyski”, gdzie panie piastujące tę funkcję znajdą wiedzę, pomysły i inspiracje do działania, wzajemne wsparcie i pomoc w rozwiązywaniu sołeckich problemów. Internetowy projekt okazał się strzałem w dziesiątkę, po zaledwie kilkunastu tygodniach w skład grupy wchodzi ponad 1,3 tys. sołtysek z całego kraju.
Autorkami pomysłu są cztery kobiety, które same są sołtyskami i niejedną trudną sytuację mają już za sobą. Ale mają też przetarte drogi w tej wyjątkowej społecznej działalności. Niestraszne im statuty sołectw, długookresowe planowanie rozwoju, współpraca z lokalnymi organizacjami, negocjacje z władzami samorządowymi.
Co ciekawe, reprezentują różne regiony Polski i tak: Marta Smejda to sołtyska Wolborza w woj. łódzkim, Alicja Rymszewicz – sołtyska Trygortu w woj. warmińsko-mazurskim, Beata Jakubiak – sołtyska Wójtowa w woj. warmińsko-mazurskim i Jolanta Fludra – sołtyska Śródka w woj. wielkopolskim.
Ich celem jest tworzyć bezpieczną przestrzeń dla kobiet piastujących tę ważną społecznie funkcję. Wiedzą, że sołtyski mają ogromny potencjał, znają swoje społeczności, są kompetentne, chętne do działania, kreatywne.
Marta Smejda, sołtyska Wolborza w woj. łódzkim.
– Obserwujemy świat wokół nas. Zauważamy, że odradzają się Koła Gospodyń Wiejskich, gdzie pierwsze skrzypce odgrywają kobiety. W małych społecznościach szeroko pojęty aktywizm ma twarz kobiety. Faceci bardzo chętnie zakasują rękawy i idą na przykład do polityki, natomiast tą robotę oddolną z mieszkańcami z reguły wykonują kobiety. Widać to również w organizacjach pozarządowych. Dziś to głównie kobiety zarządzają stowarzyszeniami i fundacjami. Zdecydowanie większa siła inicjowania działań w małych środowiskach wiejskich jest po naszej stronie. Podobnie dzieje się w środowisku sołeckim, w którym po każdych wyborach przybywa pań piastujących tę funkcję – zauważa Marta Smejda.
– Wszystkie jesteśmy tutaj po szkole liderów Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, w której nauczyłyśmy się wspaniałej rzeczy jaką jest sieciowanie. Dowiedziałyśmy się, że podstawą działalności w jakimkolwiek obszarze jest współpraca z innymi ludźmi. Stąd wzięła się idea stworzenia internetowej platformy wymiany myśli, inspiracji i doświadczeń adresowana do koleżanek sołtysek. Konkretnie zadziało się to rok temu, kiedy wystartowała kolejna edycja programu „WzmocniOne”, firmowanego przez Ashoka Polska i Magovox. Przedsięwzięcie adresowane jest do kobiet, którym trudno przebić się w różnych sferach życia, ponieważ wciąż pokutują niekorzystne dla nich stereotypy i tradycyjny podział ról. Tymczasem kobiety mają ogromny potencjał, zaczynają brać sprawy w swoje ręce, ale czasem potrzebują impulsu, który wyzwoli je z wizerunku matki Polki, co to tylko pocieszy, przytuli i zorganizuje. Chcemy z tym zerwać i wzmacniać kobiety, aby potencjał, który w nich drzemie pokazać światu. Grupa „Sołtyski” to nasz odważny krok w tę stronę – tłumaczy sołtyska Wolborza.
Jolanta Fludra – sołtyska Śródka w woj. wielkopolskim.
Jolanta Fludra jest w tym gronie najstarszą stażem sołtyską. – Obecnie to już moja czwarta kadencja. Pamiętam doskonale, że przed kilkunastu laty nie było żadnego wsparcia dla kobiet na tym stanowisku. A wręcz przeciwnie, rzucano nam kłody pod nogi. Do rzadkości nie należały żarty w rodzaju „A bo wami baba rządzi…” Na szczęście czasy się zmieniły i okazało się, że ta baba rządzi całkiem dobrze. Cieszę się, że dziś nikogo to już nie dziwi. Nasza grupa ma stanowić realne wsparcie dla koleżanek po fachu, które nadal napotykają trudności i mierzą się z nieprzychylnym podejściem środowiska – zapowiada sołtyska wielkopolskiego Śródka.
Alicja Rymszewicz – sołtyska Trygortu w woj. warmińsko-mazurskim.
– Kiedy chcemy działać społecznie i zmieniać świat, to bardzo ważne jest, by uświadomić sobie, że wszystkiego na raz nie da się zrobić. Naszej grupy docelowej nie stanowią sołtysi w ogóle, a jedynie panie piastujące tę funkcję. Jest to wyselekcjonowana społeczność, która po pierwsze – ma dostęp do facebooka, a po drugie – chce się czegoś dowiedzieć – tłumaczy Alicja Rymszewicz.
Aktualnie pomysłodawczynie projektu prowadzą pilotaż skonkretyzowanych działań. Otrzymały na ten cel wsparcie finansowe z programu „WzmocniOne”, które przeznaczyły na stworzenie grupy i jej początkowy rozwój. Zaznaczyć przy tym należy, że nie skorzystały dotychczas z żadnych narzędzi promocyjnych, a informacje o przedsięwzięciu skutecznie rozeszły się pocztą pantoflową. Za sobą mają także pierwsze edukacyjne spotkania w sieci.
Beata Jakubiak – sołtyska Wójtowa w woj. warmińsko-mazurskim.
– Stawiamy głównie na przekazywanie wiedzy za pomocą webinarów, pierwsze takie spotkanie odbyło się z końcem wakacji, prowadziła je Grażyna Jałgos-Dębska, a dotyczyło ono tematyki funduszy sołeckich. Kolejny nasz webinar poprowadził Marcin Borkowski, psycholog związany z olsztyńską Federacją FOSa, terapeuta w nurcie Dialogu Motywującego; Absolwent Uniwersytetu SWPS oraz Akademii Psychologii Zorientowanej na Proces. Spotkanie miało charakter warsztatu i dotyczyło stresu w działalności społecznej, jego wpływu na nasze życie, sposobów radzenia sobie z nadmiernym stresem, zjawiska wypalenia zawodowego – wspomina Beata Jakubiak, sołtyska Wójtowa.
Kolejne spotkanie już 10 października o godz. 19. Tym razem będzie to wydarzenie on-line dla aż stu osób, które będą mogły połączyć się dzięki platformie ZOOM.
– Chcemy Was zobaczyć, porozmawiać dowiedzieć się skąd jesteście i wspólnie zaplanować dalsze działania grupy, ponieważ wychodzimy z założenia, że grupę tworzymy wspólnie i partycypacja w podejmowaniu decyzji jest nieodzowna – namawia do udziału w wydarzeniu Marta Smejda. – Spotkanie poprowadzi Maria Lorenc, specjalistka HR.
– Kolejnym krokiem będą zapewne liczne webinbary poświęcone prezentacji dobrych praktyk. Z pewnością opowiemy o budowaniu strategii rozwoju sołectwa, czy o tworzeniu młodzieżowych rad sołeckich. Marzą nam się oczywiście duże rzeczy takie jak choćby konferencje regionalne, szkolenia i warsztaty na żywo oraz wizyty studyjne w różnych częściach kraju. Wierzymy, że dzięki determinacji, którą w sobie mamy, te plany uda nam się zrealizować – podkreśla Alicja Rymszewicz.
– Póki co staramy się, aby wiadomości publikowane na łamach grupy były rzetelne i sprawdzone. Weryfikujemy posty z niewłaściwymi treściami. Zdarzały się takie wiadomości, w których któraś z sołtysek błędnie doradzała innej członkini grupy. Musimy mieć oczy szeroko otwarte, by nie powielać złych wzorców. Czujemy zatem odpowiedzialność, by sporne kwestie kompetentnie analizować i tłumaczyć zgodnie z literą prawa – zauważa Beata Jakubiak.
A co na to sołtyski, które zdecydowały się dołączyć do grupy? Jak oceniają tę inicjatywę?
– Bardzo fajny pomysł. Miło mi, że mogłam dołączyć. Jestem sołtyską pierwszą kadencję i dopiero się uczę. Liczę na wzajemną wymianę doświadczeń – pisze Arleta Brocka.
– Ta grupa pokazuje, że sołtyski mają moc! Ja od prawie roku próbuję odnaleźć się w tej nowej dla mnie roli. Jestem wdzięczna za każdą inspirację i motywację właśnie od innych koleżanek sołtysek. Takie wsparcie jest niezwykle cenne. Pozdrawiam – pisze Anna Krawczyk z sołectwa Łbiska w gminie Piaseczno.
Istnienie grupy „Sołtyski” odnotowała jedna z wiodących ogólnopolskich stacji telewizyjnych. W programie porannym dziennikarze odwiedzili m.in. panią Magdalenę Zalewską, sołtyskę Dankowic w woj. śląskim, która przyznała, że postanowiła piastować tę funkcję „na pełnej petardzie”. Facebookowa grupa stanowi dla niej ogromne wsparcie.
– Wymieniamy się opiniami, doradzamy sobie wzajemnie. To buduje poczucie wsparcia i świadomość, że ze swoimi problemami nie jestem sama. Wiem, że moje koleżanki po fachu borykają się z podobnymi trudnościami. Zawsze podkreślam, że my nie mamy bardzo wielu rzeczy, ale mamy siebie – powiedziała w materiale telewizyjnym pani Magdalena.
Przemysław Chrzanowski
***
Warto zajrzeć:
