Przez wiele lat środowiska młodzieżowe domagały się umocnienia roli młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2021 r. nie tylko upraszcza zasady powoływania młodzieżowych organów doradczych na wszystkich szczeblach samorządu, ale również zwiększa zakres ich kompetencji, m.in. opiniowanie projektów dotyczących młodych mieszkańców, czy inicjowania własnych działań w tym zakresie. Czy ta zmiana będzie mieć wpływ na ich realne funkcjonowanie?
Jak młodzi pawłowiczanie stworzyli swoją przestrzeń do dialogu
W Gminie Pawłowice (województwo śląskie) od wielu lat młodzi ludzie brali udział w Sesjach Sejmu Dzieci i Młodzieży. To właśnie doświadczenie i wiedza zgromadzone przez wiele pokoleń nastolatków z tego regionu doprowadziły do tego, że w 2018 roku ponad 80% z nich opowiedziało się za utworzeniem młodzieżowej przestrzeni do dialogu. Sami opracowali statut i przekonali dorosłych do swojego pomysłu.
– Młodzieżowa Rada Gminy tak naprawdę otworzyła mi drzwi do dalszych działań społecznych i dała mi motywację do realizowania ich. Dzięki MRG poznałam siebie i już wiem, co tak naprawdę w życiu daje mi radość: „zmienianie świata na lepsze” – mówi Magda Twardzik, Radna I Kadencji MRG.
Czym Radni mogą się już pochwalić
Początki działalności są trudne dla każdego, nowo powołanego organu, szczególnie dla młodych, którzy większość swoich działań realizowali w dobie pandemii. Młodzi poruszają ważne dla nich tematy m.in. to, że na wsi również można rozwijać się tak samo, jak mieszkając w mieście.
We wrześniu 2020 r. w Gminnym Ośrodku Kultury Młodzieżowa Rada Gminy Pawłowice zorganizowała I Kongres Samorządów Szkolnych pod tytułem „Czy na wsi, znaczy gorzej?”. Była również autorem webinarów „Kierunek Studia”, czy wielu konkursów np. Konkursu Literackiego „W wirtualnej klasie”, a także kampanii m.in “Powiedz nie e-papierosom”. Zajmuje się tematami, które są ważne dla młodych, nienarzucane z góry i to dlatego odnosi tak wielki sukces.
Nowa era młodzieżowych rad?
– Ustawa na pewno pomoże finansować projekty młodzieżowe, tworzyć nowe rady, czy projektować budżety – wypowiadają się młodzieżowi aktywiści. Z końcem 2021 roku minął czas samorządów na wdrożenie zapisów nowej ustawy. Od tego momentu, wszystkie młodzieżowe rady posiadają jasno sformułowane obowiązki w ustawie.
Na razie, zmiany opierają się głównie na uchwalaniu nowych statutów i regulaminów. Na realne działania trzeba jeszcze trochę poczekać. Warto jednak podkreślić, że coraz więcej nowych rad powstaje. Przykładem może być miasto Cieszyn, gdzie właśnie rozpoczął się projekt “Młodzieżowe Laboratorium Samorządowe”, dążący do powołania Młodzieżowej Rady.
Młodzież chce być zauważana, chce się uczyć i realizować swoje własne inicjatywy, co potwierdza stale zwiększająca się liczba organizacji młodzieżowych oraz to, jak wiele z nich zaangażowało się w powstanie ustawy.
***
Marta Gajda – studentka prawa na Uniwersytecie Śląskim. Od 5 lat działa aktywnie jako wolontariuszka, młodzieżowa radna i aktywistka. Założycielka Młodzieżowej Rady Gminy Pawłowice oraz mentorka fundacji Zwolnieni z Teorii.