W poprzednim tekście pt. “Znikanie po cichu” przytoczyłam statystyki, które rzucają światło na stan psychiatrii dzieci i młodzieży w Polsce. Pora przyjrzeć się, dlaczego młode osoby potrzebują coraz więcej wsparcia psychologicznego i psychiatrycznego? Co sprawia, że rzeczywistość w oczach młodych bywa tak trudna? Jakie elementy naszej codzienności podcinają nam skrzydła?
Pod wspomnianymi w poprzednim tekście liczbami kryją się tysiące doświadczeń, które złożyły się na podjęcie bolesnej, ostatecznej decyzji. Nie jestem w stanie przytoczyć ich wszystkich. Każda z historii jest na tyle skomplikowana i indywidualna, że wrzucenie ich w jeden akapit byłoby nie tylko brakiem empatii, ale po prostu wyrazem hipokryzji i bezrefleksyjności. Wokół nas kształtują się schematy, które utrudniają młodym funkcjonowanie, i tak w trudnej już codzienności.
Zmagania z systemem
Wyobraź sobie scenariusz: jesteś młodym człowiekiem, który stara się znaleźć własne miejsce w świecie, odkryć swoją tożsamość, czy seksualność. Pierwszym przeciwnikiem stającym na Twojej drodze jest szkoła. Ta skostniała i stara instytucja, która poprzez kulturę dominacji i poddaństwa stara się usilnie sprawić, abyś był od niej zależny i bezradny. Abyś milczał, nie sprawiał problemów, nie miał własnego zdania.
Za tym ciągną się problemy w relacjach z rówieśnikami, bo w szkole nie ma miejsca na ich prawidłowe zaaranżowanie. Przygnębiające prace domowe, poniżanie przy tablicy, ciągła presja związana ze sprawdzianami i udowadnianiem tego, że ma się jakąś wartość. A ta wartość liczona jest przez oceny. Jesteś cyfrą od jeden do sześć. Pogarszasz się albo polepszasz – to, co czujesz, nie ma znaczenia – liczy się to, co możesz wykuć na blachę. O szkole można by prawić bez końca.
Błędne koło
Koszmarem na jawie są też media społecznościowe, które wytwarzają w głowie młodego człowieka obraz pożądanego społecznie wyglądu, sposobu myślenia i zachowań. Nie mam w tym przypadku na myśli normy moralnej. Chodzi o mechanizm wprowadzania młodych ludzi w kompleksy, niskie poczucie własnej wartości i kwestionowanie swoich odczuć. Wytwarza się błędne koło: “czuję się źle ze sobą, a następnie czuję się źle dlatego, że czuję się źle” – i tak w kółko. Młodzi pozostają z tymi przemyśleniami sami. Brakuje psychiatrów, zrozumienia i miejsca, w którym czują się bezpiecznie.
Do tego dochodzi międzypokoleniowy konflikt. Jak było kiedyś? Jak jest teraz? Kiedy było lepiej? Chcąc nie chcąc mniejsza świadomość problemów młodych występuje w mniejszych miejscowościach. Dodatkowo dzieci i młodzież ze wsi często nie mają możliwości sięgnięcia po atrakcyjną ofertę zajęć pozaszkolnych w swojej miejscowości, po profesjonalną pomoc psychologiczną. Z doświadczenia dobrze wiem, jak wielkim wyzwaniem jest dojazd z punktu A do B.
Zamykanie, otwieranie
Na koniec uderza pandemia. Dorośli również miewają problemy z dostosowaniem się do sytuacji. Komunikaty dobiegające ze wszystkich stron o tym, jak władza nie radzi sobie ze stanem rzeczy, ciągłe zamykanie i otwieranie różnych placówek i instytucji. Samotność, która już wcześniej była uciążliwa, teraz jest wręcz nie do zniesienia. Z zamknięciem szkoły wiąże się pustka, a z jej otwarciem – stres, niepokój, a w wielu przypadkach również strach przed zaległościami, czy niewiedzą. Ponownie wracamy do punktu, w którym szkoła wywiera niewyobrażalną presję i stara się wychowywać po swojemu.
To jest drugi z cyklu trzech artykułów zrealizowanych dla Witryny Wiejskiej w ramach tematu miesiąca 2022 Europejski Rok Młodzieży. W kolejnym tekście trochę o sytuacji rodzica i o tym, jak można pomóc osobie w potrzebie.
***
Magdalena Markowicz – Wolontariuszka, społecznie aktywna uczennica szkoły średniej. Pasjonatka psychologii, grafiki komputerowej i długich głębokich rozważań. Twórczyni amatorskich wierszy, malunków i śpiewów.
Więcej tekstów Młodzieżowej Redakcji:
- “Nie jestem statystyką” – o podmiotowości polskiego ucznia, autorka: Zuzanna Marciniak
-
Znikanie po cichu [FELIETON], autorka: Magdalena Markiewicz
-
Kiedy dojadę, czyli rzecz o wykluczeniu komunikacyjnym w Polsce, autor: Dawid Nowak
-
Rola mentora i mentorki w życiu licealistów, autorka: Laura Twardzik
-
Młodzieżowa Rada Gminy. Szansa na rozwój, czy wymysł młodzieży?, autorka: Marta Gajda
-
Wybieramy polityków, których w zasadzie nie znamy. A oni nas, autor: Kacper Kaleta
-
Prokrastynacja – jak szybko ją pokonać?, autorka: Alicja Dejneka
