Fundacja Pięknolesie będzie realizowała projekt „Seniorze uwierz w siebie, masz głos” w ramach programu Aktywni Obywatele. Projekt wesprze osoby wykluczone transportowo a jego rezultatem będzie również powstanie modelu działania, który będzie można wprowadzać w innych lokalizacjach, na skalę lokalną jak również na skalę ogólnopolską.
Rozmawiam z Krystyną Adamenko z Fundacji Pięknolesie, która będzie realizowała projekt.
Piotr Subotkiewicz, Witryna Wiejska: Kiedy zrodził się pomysł na realizację takiego projektu?
Krystyna Adamenko, Fundacja Pięknolesie: Pomysł na projekt zrodził się w trakcie pandemii. Jak to zwykle bywa zaczęło się od pojedynczej potrzeby a doprowadziło do pracy nad scenariuszem działania dla całej gminy, powiatu a nawet jeśli nam się uda, to z modelu działania, nad którym obecnie pracujemy, będą mogły korzystać większe jednostki i prowadzić go na skalę ogólnopolską.
Jako Fundacja Pięknolesie oprócz działań dla dzieci takich jak nauka pływania, czy zorganizowany wypoczynek, prowadzimy także chór dla seniorów. W tych zajęciach bierze udział 13 naszych seniorów, którzy uświetniają swoim śpiewem msze w kościele. Stało się tak, że jedna z pań z chóru miała problem z kolanem i potrzebowała rehabilitacji. Na co dzień nasza miejscowość – Sieniawa nie jest wykluczona komunikacyjnie. Mamy linię kolejową, kursują też autobusy. W czasie pandemii jednak, niektóre kursy zostały zawieszone z powodu pracy zdalnej szkół, których uczniowie byli głównymi pasażerami tych przejazdów.
Pani Roma, o której mowa – zgłosiła się do naszej Fundacji z pytaniem, czy nie moglibyśmy jej pomóc w dotarciu na tą rehabilitację. Tak się złożyło, że niedawno kupiliśmy samochód fundacyjny no i tym samochodem zorganizowaliśmy jej podwózkę tego dnia i w kolejne 10, bo tyle trwał cykl zajęć rehabilitacyjnych. Niedługo później okazało się , ze nasz kolega, ratownik, który uczy pływania, potrzebuje pomocy w dojazdach do szpitala w Zielonej Górze.
Daliśmy ogłoszenie na facebookowej grupie nauki pływania i bardzo szybko okazało się, że mamy osoby chętne do tego, żeby pomóc również w tej sytuacji. Zgłosili się nasi wolontariusze, którzy na co dzień pomagają w nauce pływania dzieci na basenie.
Właśnie w ten sposób zrodziła się ta inicjatywa. Później postanowiliśmy rozwinąć projekt na szerszą skalę, korzystając z możliwości aplikowania do programu Aktywni Obywatele.
Czy pomoc w transporcie osób do miasta odbywa się przy pomocy pojazdu fundacyjnego?
Pomoc dla pani Romy udzielona była przy użyciu samochodu fundacji. Naszemu koledze pomogli wolontariusze, używając własnych pojazdów.
Idea jest taka, że my nie będziemy zakupywali własnych samochodów z pieniędzy projektowych. Wolontariusze będą używali prywatnych pojazdów a my będziemy opłacali refundację kosztów dojazdu.
Na jakim etapie jest przygotowanie do przeprowadzenia projektu w ramach programu Aktywni Obywatele?
Dzisiaj jesteśmy na etapie przygotowywania dokumentów do umowy. Projekt już uzyskał ocenę i wiemy, że będzie finansowany w ramach programu. To działanie będziemy testować w gminie wiejskiej Żary oraz w gminie wiejskiej Postomino. Te dwie gminy mają zupełnie inny układ urbanistyczny. Nasza gmina wiejska Żary – skupiona jest wokół większego miasta, wokół niego są wsie, jako orbity. Postomino natomiast jest gminą wiejską, gdzie do dużych miast są większe odległości – zarówno do Koszalina, jak i Słupska. Czyli wszędzie jest daleko. W ramach projektu pilotażowego chcielibyśmy sprawdzić, jak ten transport odbywa się w różnych układach urbanistycznych, oraz zdobyć wiedzę jakie są potrzeby seniorów i jakie są możliwości naszych wolontariuszy.
W ten sposób sprawdzimy na szerszą skalę ile jest takich osób, które nie mają jak się przemieszczać, do większych ośrodków, w różnym celu – może to być rehabilitacja lub lekarz, ale także np. fryzjer, bank lub inne potrzeby.
Zaraz po podpisaniu umowy dofinansowania będziemy drukować ulotki, które kolportowane będą na terenie całej gminy w kościołach, sklepach, ośrodkach zdrowia i innych miejscach publicznych. Chcemy jednocześnie dotrzeć z informacją do osób szukających pomocy transportowej, jak i do potencjalnych wolontariuszy, dlatego wstępny projekt ulotki adresowany jest po jednej stronie do osób szukających pomocy, a po drugiej, dla tych którzy chcą ją nieść.
Kiedy będzie realizowany projekt?
Projekt będzie realizowany od grudnia bieżącego roku przez okres jednego roku – do grudnia roku 2022. Przez pierwszą połowę będziemy prowadzili projekt a później będziemy przeprowadzali jego analizę, aby przygotować jego model, który docelowo chcemy wdrożyć na terenie całego kraju.
W jaki sposób będzie realizowany ten projekt na terenie kraju?
Będziemy szukać organizacji, takich jak nasza, dobrze zorientowanych, w potrzebach transportowych osób zamieszkujących teren gminy. Te organizacje będą realizowały usługi na rzecz osób potrzebujących pomocy transportowej. Organizacja taka będzie łączyć wolontariat i osoby poszukujące wsparcia.
W jaki sposób osoby poszukujące wsparcia będą zgłaszały swoje potrzeby?
To m.in. będziemy wypracowywali podczas trwania projektu. Oprócz tego będziemy opracowywać różne dokumenty. Jednym z nich będzie regulamin określający zasady kwalifikacji dla seniorów, chcących uzyskać pomoc. Stworzymy także kwestionariusze dla wolontariuszy, kalkulatory do rozliczania kilometrów itp. Wszystko to będziemy tworzyć w ramach działania projektu w taki sposób, żeby później rozpowszechnić ten model na terenie całego kraju.
Po przeprowadzeniu pilotażu Fundacja Pięknolesie będzie miała wiedzę, jak przeprowadzić optymalnie taki projekt.
W przyszłości będziemy również starali się o pozyskanie środków na tego typu działania w różnych innych miejscach. Będziemy mieli doświadczenie i wiedzę, czyli „know how”, które będziemy mogli przeszczepiać na inne tereny. Będziemy mogli wspólnie z jakimiś innymi organizacjami wystąpić o jakieś większe fundusze, czy do PFRON-u, czy do funduszy europejskich.
Najważniejsze będzie przeprowadzenie analizy potrzeb i możliwości. Czyli określenie, jaka jest liczba wolontariuszy będących w stanie zaangażować się w pomoc a także liczba osób takiej pomocy poszukujących.
Kiedy model działania będzie gotowy?
Model będzie gotowy na przełomie października i listopada 2022 roku. Wtedy już będzie można próbować szukać środków na realizację takiego działania w różnych miejscach w kraju.
Zależało nam na tym, żebyśmy mieli gotowy ten model przed nowym rokiem, bo zazwyczaj na takie roczne projekty wnioski składa się w listopadzie, czy grudniu.
Jak będzie wyglądał model działania w praktyce?
My jako organizacja pozarządowa z Sieniawy Żarskiej nie jesteśmy w stanie realizować takiego projektu gdzieś nad morzem. Tam znaleźliśmy partnera – Postomińskie Stowarzyszenie Razem Lepiej. Oni są zorientowani w potrzebach seniorów u siebie. Będzie nam zależało właśnie na tym, żeby połączyć takie małe organizacje i dać im środki, może w ramach regrantingu, może w ramach podpisanej umowy, aby mogli realizować to działanie u siebie. Bo znajomość potrzeb najlepsza jest w lokalnym środowisku.
Co zaoferujecie takiej lokalnej organizacji, która będzie chciała realizować projekt na swoim terenie?
Damy im gotowe dokumenty, będziemy pokazywać jak i co należy robić, będziemy przeszczepiać metodę na mniejsze organizacje. Być może rozpiszemy taki ogólnopolski projekt i jak się uda, będziemy robić regranting, albo łączyć sieć takich punktów. Widzę ogromny potencjał w klastrowaniu działań organizacji ekonomii społecznej, bo też mamy różne organizacje działające na różnych gruntach i w różnych środowiskach. Również akcja Masz Głos, która jest prowadzona na terenie całego kraju, łączy organizacje pozarządowe z różnych środowisk. To jest niezwykle cenne, że będziemy mieli możliwość kojarzenia ze sobą różnych organizacji i pokazywania im modelu działania.
Czy mogłaby Pani przedstawić schemat takiego działania bazując na Państwa doświadczeniu dla małych organizacji lokalnych, które nie będą mogły wziąć udziału w oficjalnym projekcie, ale mają problem wykluczenia transportowego na swoim terenie?
Przede wszystkim potrzebny jest koordynator, który będzie odbierał telefony i zbierał sygnały od osób poszukujących pomocy transportowej, żeby ich połączyć z wolontariuszami. Ktoś musi poświęcić czas, żeby sprawdzić ile takich osób jest, na jakiej trasie, w jakich godzinach, w które dni ma się odbyć transport. Niektórzy seniorzy działają w sieci, lecz większość preferuje kontakt telefoniczny. Wolontariusze otrzymują od koordynatora zlecenia już za pomocą aplikacji sieciowej – maila, sms, czy innego komunikatora. Jeśli wolontariusze będą używali prywatnych pojazdów to powinniśmy znaleźć źródło finansowania, aby opłacić im refundację kosztów dojazdu. Na pewno warto zrobić na początek kampanię informującą o takiej akcji na swojej stronie internetowej.
Czyli ważni są wolontariusze i koordynator.
Akurat nasi wolontariusze rekrutują się spośród rodziców dzieci, dla których organizujemy zajęcia nauki pływania. Ale ostatnio organizując dzień seniora i dzień niepodległości zrobiliśmy rozeznanie i okazało się, że jest spora grupa seniorów, którzy posiadają środki transportu i chętnie podwoziliby osoby wykluczone. Z naszych rozmów wynika, że osoby te często czują się odstawione na boczny tor i chętnie podjęłyby się takich działań.
Czyli można powiedzieć, że jeśli jakiś problem się poruszy, mówi o nim głośno na szerokim forum, to często pojawiają się zupełnie nowe możliwości, których wcześniej nie brało się pod uwagę. Warto mówić głośno o problemach naszych społeczności, jeśli społeczność lokalna jest aktywna i przyzwyczajona do wspólnych działań, to sytuacja zaczyna się zmieniać, zgłaszają się osoby zarówno szukające pomocy, jak i te chcące ją nieść.
Foto: Fundacja Pięknolesie
