Więcej w tekście: Tajne eksperymenty na zwierzętach poza społeczną kontrolą
Projekt nowelizacji jest odpowiedzią na zainicjowane przez Komisję Europejską postępowanie formalne wobec Polski w związku ze sposobem transpozycji do prawa krajowego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/63/UE z dnia 22 września 2010 r. w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych. Jednak zawiera on również przepisy niebezpieczne w kontekście kontroli obywatelskiej doświadczeń, które wyłączają spod przedmiotowego zakresu prawa do informacji publicznej wnioski o wydanie zgody na doświadczenie, składane do komisji etycznych, a także uchwały podejmowane przez te komisje, protokoły z ich posiedzeń oraz inne dokumenty wytworzone w toku ich prac. Projekt przewiduje również wsteczne działanie regulacji, co spowodowałoby, że wnioski o udostępnienie informacji publicznej, które dotychczas zostały złożone do komisji etycznych, rozpatrywane byłyby w oparciu o nowe przepisy – po ich uchwaleniu.
Przedstawione powyżej rozwiązania mają doprowadzić de facto do utajnienia prac komisji etycznych, które są organami władzy publicznej, a tym samym utajnić doświadczenia na zwierzętach, w sposób naruszający Konstytucję RP.
Dodatkowo obecnie obowiązująca ustawa o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych zawiera mechanizm prawny, dzięki któremu osoba reprezentująca w komisji organizację ochrony zwierząt może złożyć wniosek o przystąpienie organizacji społecznej w charakterze strony do postępowania przed komisją etyczną o wydanie zgody na doświadczenie. Daje to organizacji możliwość przedstawienia w toku postępowania dodatkowych dowodów czy ekspertyz, pozwalających na dokładniejsze zbadanie sprawy oraz umożliwia odwołanie od decyzji Lokalnej Komisji Etycznej do Krajowej Komisji Etycznej, jak również ewentualne odwołanie się do sądu.
Tego uprawnienia Ministerstwo Edukacji i Nauki, będące autorem projektu nowelizacji ustawy, chce nas [organizacje społeczne] pozbawić, choć przez ostatnie lata było ono jedynym czynnikiem, który spowodował uchylenie wielu wadliwych uchwał lokalnych komisji etycznych i wstrzymanie realizacji projektów, które były niezgodne z prawem, a powodowałyby zbędne cierpienie tysięcy zwierząt laboratoryjnych i marnowanie publicznych pieniędzy.
W uzasadnieniu projektu nowelizacji ustawy projektodawca pisze, iż proponowane zmiany mają prowadzić do “polepszenia bytu i humanitarnego traktowania zwierząt doświadczalnych”. Jednak, wbrew takiej deklaracji, wprowadzenie powyżej opisanych zmian w rzeczywistości znacznie pogorszy poziom ochrony zwierząt wykorzystywanych w doświadczeniach w Polsce oraz uniemożliwi sprawowanie społecznej kontroli nad newralgicznymi doświadczeniami na zwierzętach, w których setki, a nawet tysiące zwierząt skazywane są na cierpienia w imię rozwoju nauki.
Dlatego organizacje społeczne zorganizowały protest przeciw proponowanym rozwiązaniom.
Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska przesłała do wszystkich posłów i posłanek z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży opinię w sprawie wyżej opisanych, niebezpiecznych zmian w ustawie. 30 organizacji społecznych złożyło również wspólną petycję do sejmowej Komisji do Spraw Petycji.
Fundacja Prawnej Ochrony Zwierząt “Lex Nova” oraz Fundacja Międzynarodowy Ruch Na Rzecz Zwierząt Viva! opublikowały również petycję, pod która zbierają podpisy drogą elektroniczną.
Green REV Institute wysłał List otwarty do Wiceprezesa Rady Ministrów Jarosława Kaczyńskiego z apelem o pilną interwencję kosygnowany przez 18 organizacji społecznych oraz stanowisko REV do wszystkich kół i klubów parlamentarnych, wzywające do odrzucenia zapisów nowelizacji uderzających w prawo do informacji publicznej i wykluczających nadzór organizacji społecznych nad doświadczeniami.
Akcja Demokracja, wspólnie z Green REV Institute oraz Fundacja Prawnej Ochrony Zwierząt “Lex Nova” przygotowała kampanię rzeczniczą i apel do wszystkich posłów i posłanek Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Aktywiści i aktywistki Edwin Radzikowski, Ela Mikucka, Bartek Kozłowski, Anna Żuchniewicz, Inicjatywa @RoślinnaStrona, Kasia Czarcińska, Paweł Połoński, Katarzyna Eisler oraz V – Gun dla Zwierząt zorganizowali 12 września protest przeciwko nowelizacji. Akcja, w której wziął udział m.in. publicysta i działacz prawnozwierzęcy Dariusz Gzyra, odbywała się pod hasłem #MamyPrawoByćIchGłosem.
Tu możesz podpisać petycję przeciw utajnieniu informacji o doświadczeniach na zwierzętach
*pamiętaj, żeby po podpisaniu petycji kliknąć w mail potwierdzający, który otrzymasz”
Źródło: Informacja prasowa Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska
