W opublikowanym ostatnio raporcie Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) prognozuje się spadek produkcji roślinnej i hodowlanej, a może nawet ich zanik w niektórych częściach południowych i śródziemnomorskich regionów Europy.
Taki ma być skutek zwiększonego negatywnego wpływu zmian klimatu. Badanie mówi, że przystosowanie się do zmian klimatu musi stać się najwyższym priorytetem dla sektora rolnego Unii Europejskiej, jeśli ma poprawić odporność na ekstremalne zdarzenia, takie jak susze, fale upałów i powodzie.
Negatywne skutki zmian klimatu są już odczuwalne w całej Europie. Ekstremalne warunki pogodowe, w tym ostatnie fale upałów w wielu częściach UE, już powodują straty ekonomiczne rolników i sektora rolnego w UE. Przyszłe zmiany klimatu mogą mieć również pewne pozytywne skutki ze względu na dłuższe sezony wegetacyjne i bardziej odpowiednie warunki uprawy, ale skutki te zostaną zrównoważone przez wzrost ekstremalnych zdarzeń negatywnie wpływających na sektor.
Zgodnie ze sprawozdaniem EEA „ Adaptacja do zmian klimatu w sektorze rolnym w Europie ” oczekuje się, że te negatywne skutki wzrosną z powodu prognozowanych zmian klimatu.
Raport analizuje najważniejsze problemy związane ze zmianami klimatu, przed którymi stoi rolnictwo w UE, oraz perspektywy na nadchodzące lata. Zawiera także przegląd tego, w jaki sposób polityki i programy UE odnoszą się do adaptacji do zmian klimatu, i zawiera przykłady wykonalnych i udanych działań adaptacyjnych. Ocena EOG jest zgodna z kluczowymi przesłaniami ostatniego raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) w sprawie zmian klimatu i gruntów.
„Padają nowe rekordy na całym świecie ze względu na zmiany klimatu, a negatywne skutki tych zmian już wpływają na produkcję rolną w Europie, zwłaszcza na południu. Pomimo pewnych postępów należy uczynić znacznie więcej w celu dostosowania się przez sam sektor, zwłaszcza na poziomie gospodarstw, a przyszłe polityki UE muszą zostać opracowane w taki sposób, aby ułatwić i przyspieszyć transformację w tym sektorze – powiedział Hans Bruyninckx, dyrektor wykonawczy EEA.
Zmiany klimatu doprowadziły do gorszych zbiorów i wyższych kosztów produkcji, wpływając na cenę, ilość i jakość produktów rolnych w niektórych częściach Europy. Chociaż przewiduje się, że zmiana klimatu poprawi warunki uprawy roślin w niektórych częściach północnej Europy, odwrotna sytuacja dotyczy wydajności upraw w południowej Europie. Zgodnie z prognozami opartymi na scenariuszu emisji na najwyższym poziomie, przewiduje się, że plony nie nawadnianych upraw, takich jak pszenica, kukurydza i burak cukrowy, spadną w Europie południowej nawet o 50% do 2050 r. Może to spowodować znaczny spadek dochodów gospodarstw rolnych do 2050 roku.,
W tym scenariuszu przewiduje się spadek wartości gruntów rolnych w części Europy południowej o ponad 80% do 2100 r., co może prowadzić do porzucania ziemi. Wpłynie to również na wzorce handlowe, oraz na dochód rolników. Mimo że bezpieczeństwo żywnościowe w UE nie jest zagrożone, to z raportu wynika, że zwiększony popyt na żywność na całym świecie może wywierać presję na ceny żywności w nadchodzących dziesięcioleciach.
Kluczowe znaczenie ma dostosowanie na poziomie gospodarstwa
Większość krajów członkowskich EOG posiada krajowe strategie adaptacyjne. Chociaż wszystkie te strategie obejmują rolnictwo jako sektor priorytetowy, tylko ograniczona liczba krajów uwzględniła środki dostosowawcze właściwe dla sektora rolnego.
Unijna strategia adaptacyjna jest głównym motorem działań adaptacyjnych w Europie. Jednym z jej celów jest uwzględnienie problematyki adaptacji w różnych politykach UE, w tym we wspólnej polityce rolnej (WPR). Jednak dostosowanie na poziomie gospodarstwa często nie ma miejsca z powodu braku finansowania, wsparcia polityki na rzecz dostosowania, zdolności instytucjonalnych i dostępu do know-how w zakresie dostosowania.
Raport EEA podkreśla, że wymagana jest większa wiedza, innowacje i podnoszenie świadomości, aby poprawić efektywne wykorzystanie już dostępnych środków dostosowawczych, takich jak wprowadzenie dostosowanych upraw, ulepszone techniki nawadniania, miedze i agroleśnictwo, dywersyfikacja upraw lub rolnictwo precyzyjne.
Praktyki te powinny również prowadzić do obniżenia emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza, lepszego zarządzania glebą, ziemią i zasobami wodnymi, co z kolei pomoże zachować lokalne ekosystemy i różnorodność biologiczną. Raport sugeruje również, że państwa członkowskie UE powinny traktować adaptację w sektorze rolnym priorytetowo, na przykład poprzez zwiększenie finansowania działań dostosowawczych poprzez wdrożenie WPR.
Rycina 5.3. Środki na poziomie gospodarstwa
Rolnictwo pozostaje motorem zmian klimatu
Sektor rolny ma również do odegrania kluczową rolę w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych. Rolnictwo wytwarza około 10% wszystkich gazów cieplarnianych w UE. Emisje metanu (CH 4 ) z fermentacji jelitowej mają największy udział, a amoniak (NH 3 ) i pierwotne cząstki stałe (PM 10 ) są dwoma najważniejszymi zanieczyszczeniami powietrza pochodzącymi z rolnictwa. Chociaż emisje gazów cieplarnianych z rolnictwa spadły od 1990 r., sektor będzie musiał zrobić więcej, aby przyczynić się do osiągnięcia celów UE w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. I 2050 r.
Aby ograniczyć emisje gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza, Europa musi przekształcić swój system żywnościowy i ograniczyć emisje rolnicze z nawozów, magazynowania obornika i zwierząt gospodarskich. Można to osiągnąć poprzez poprawę wykorzystania nawozów, poprawę wydajności nawozu i produktywności zwierząt, na przykład poprzez hodowlę. Zachowania konsumentów również będą musiały się zmienić. Zmiana diety, na przykład spożywanie mniejszej ilości mięsa i ograniczenie marnotrawienia żywności, przyczyni się do dodatkowych redukcji.
Nowa broszura UE na temat leśnictwa i adaptacji
W związku z kwestią zmian klimatu i adaptacji Komisja Europejska LIFE (program finansowy na rzecz środowiska i działań w dziedzinie klimatu) opublikowała broszurę na temat adaptacji „Gotowy, stabilny, zielony!” , która pokazuje, w jaki sposób LIFE pomaga rolnictwu i leśnictwu dostosować się do zmian klimatu.
Źródło: https://www.eea.europa.eu/
