Loterie fantowe stanowią nieodłączny element festynów strażackich, pikników szkolnych czy zbiórek parafialnych. Niestety słuszne intencje nie zawsze idą w parze ze znajomością prawa. Otóż wszelkie inicjatywy, w których zakupione losy biorą udział losowaniu nagród dla ich uczestników podlegają regulacjom ustawy o grach hazardowych. Ta z kolei nakłada obowiązek zgłoszenia takiej loterii do właściwego organu.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy o grach hazardowych loterie fantowe to gry losowe, w których uczestniczy się przez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe.
Loterie fantowe mogą organizować osoby fizyczne, osoby prawne (fundacje, stowarzyszenia, szkoły, kluby sportowe) lub podmioty nieposiadające osobowości prawnej (stowarzyszenia zwykłe, parafie). Warunkiem jest, aby osoby reprezentujące organizatora nie były skazane za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Ponadto loteria fantowa musi być prowadzona w celach dobroczynnych, tzn. dochód z loterii musi zostać przeznaczany w całości na realizację celów społecznie użytecznych.
Formalności zależne od kwoty bazowej
To, czy organizator musi zgłosić loterię czy uzyskać stosowne zezwolenie, zależy od wysokości puli nagród w danej loterii. Wobec tego po określeniu celu przeprowadzenia loterii konieczne jest określenie wartości wygranych. Pulę wygranych określamy wyceniając wartość każdego przedmiotu, który znajdzie się w puli nagród.
Loterie fantowe, w których wartość puli wygranych nie przekracza kwoty bazowej 4244,58 zł są tzw. małymi loteriami fantowymi i mogą być urządzane po dokonaniu ich zgłoszenia. Jeżeli suma wszystkich nagród jest wyższa od wymienionej kwoty – na organizację loterii trzeba uzyskać zezwolenie.
Wyjątek stanowią organizacje pożytku publicznego, które mogą organizować loterie fantowe na zgłoszenie, jeśli wartość puli wygranych jest wyższa od kwoty bazowej, ale nie przekracza piętnastokrotności tej kwoty.
Wymieniona kwota bazowa ulega zmianie każdego roku, gdyż stanowi ona kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego w obwieszczeniu Prezesa GUS.
Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 lipca 2016 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w drugim kwartale 2016 r. wynosi 4244,58 zł.
Małą loterię trzeba zgłosić
Zgłoszenie loterii fantowej musi zawierać:
1) określenie rodzaju gry;
2) nazwę i status prawny podmiotu występującego z wnioskiem (także nr KRS);
3) dane osobowe osób reprezentujących organizatora (imiona, nazwiska, obywatelstwo, miejsce zamieszkania, rodzaj oraz serię i numer dokumentu tożsamości);
4) określenie obszaru, na którym planowane jest urządzenie gry;
5) określenie czasu, w którym planuje się urządzenie gry;
6) dokładne wyznaczenie celu, na który przeznacza się dochód z urządzanej gry;
7) określenie planowanej wielkości sprzedaży losów lub kartonów;
8) zobowiązanie wypłacalności nagród;
„Jako organizator loterii fantowej …………………………….. (nazwa loterii) oświadczam, że zapewniam wydanie nagród, wskazanych w Regulaminie ww. loterii fantowej urządzanej przeze mnie.”
9) regulamin gry – opisany poniżej;
10) oświadczenie o legalności źródeł pochodzenia kapitału zakładowego, środków finansowych lub innego majątku przeznaczonego na urządzenie loterii fantowej lub gry bingo fantowe;
„Oświadczam, że źródła pochodzenia środków finansowych lub innego majątku przeznaczonego na urządzenie loterii fantowej są legalne.”
11) oświadczenie o niezaleganiu z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, należności celnych oraz składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne;
„Oświadczam, że ………………………. (nazwa organizatora) nie zalega z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, należności celnych oraz składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.”
12) wzór losu lub innego dowodu udziału w grze;
13) oświadczenie osób fizycznych zarządzających podmiotem oraz reprezentujących podmiot zgłaszający, że nie były skazane za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
„Oświadczam, że nie byłem/am skazany/a za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.”
14) oświadczenie osoby nadzorującej oraz osoby bezpośrednio prowadzącej loterię o znajomości przepisów ustawy w zakresie loterii fantowych.
„Oświadczam, że znane mi są przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2016, poz. 471 z późn. zm.) w zakresie loterii fantowych.”
Regulamin loterii
Jednym z elementów zgłoszenia loterii jest regulamin, który określa:
1) nazwę loterii np. Strażacka Loteria Fantowa;
2) nazwę organizatora – np. OSP,
3) organ przyjmujący zgłoszenie loterii – np. naczelnik urzędu celno-skarbowego w ….;
4) obszar, na którym będzie organizowana loteria – loteria organizowana na terenie gminy ..;
5) miejsce i termin losowania nagród – np. w dniu … w siedzibie organizatora;
6) liczbę losów przeznaczonych do sprzedaży i ich cenę – łączna cena losów nie może być większa niż 14148,60 zł;
7) sposób prowadzenia i zapewnienia prawidłowości losowania – powołanie komisji loteryjnej;
8) terminy rozpoczęcia i zakończenia sprzedaży losów.
Regulamin musi zawierać również zapis o celu społecznie użytecznym, na który zostanie przeznaczony dochód z loterii; sposób i termin ogłaszania wyników; miejsce i termin wydawania wygranych; tryb i terminy rozpatrywania reklamacji i zgłaszania roszczeń oraz liczbę i rodzaj fantów przeznaczonych na nagrody oraz procentowe określenie wartości fantów w stosunku do łącznej ceny przeznaczonych do sprzedaży losów lub kartonów (min. 30%).
O każdej zmianie regulaminu gry trzeba poinformować urząd celno-skarbowy, nie później niż w terminie 3 dni od dnia dokonania zmiany.
Do kogo zgłaszamy loterię?
Zgłoszenia dokonuje się nie później niż 30 dni przed rozpoczęciem loterii do właściwego miejscowo naczelnika urzędu celno – skarbowego.
Obszary właściwości naczelników reguluje rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 24.02.2017 r.
Zgłoszenia loterii fantowej dokonuje się:
- na obszarze właściwości miejscowej jednego naczelnika urzędu celno-skarbowego – do naczelnika urzędu celno-skarbowego, na którego obszarze organizowana jest loteria;
- na obszarze właściwości miejscowej więcej niż jednego naczelnika urzędu celno-skarbowego – do naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania lub siedziby wnioskodawcy.
Ustawa o grach hazardowych stanowi, że wartość wygranej nie może być niższa niż cena losu, to znaczy, że wygrana rzeczowa, jaką może wygrać uczestnik gry nie może mieć mniejszej wartości niż cena zakupionego losu.
Ogólna wartość wygranych w grze nie może być niższa niż 30% łącznej ceny losów przeznaczonych do sprzedaży. Przy małych loteriach fantowych, gdzie wartość puli nagród nie może przekraczać 4244,58 zł, łączna cena losów przeznaczonych do sprzedaży nie może być większa niż 14148,60 zł. Trzeba o tym pamiętać konstruując regulamin gry i zgłoszenie.
Obowiązki organizatora po zakończeniu loterii
Po przeprowadzeniu loterii fantowej, w ciągu 30 dni organizator ma obowiązek poinformować urząd celno-skarbowy o przeprowadzonej loterii, poprzez przesłanie wykazu wydanych wygranych nagród rzeczowych wraz z określeniem ich wartości oraz określenie wysokości kwot przekazanego dochodu na cele dobroczynne.
Organizator loterii musi również poinformować urząd celno-skarbowy o zamiarze zniszczenia losów, na 7 dni przed planowanym terminem zniszczenia.
Zgłoszenie małych loterii fantowych nie podlega żadnym opłatom. Są one również zwolnione z opodatkowania podatkiem od gier.
DO POBRANIA: FORMULARZ ZGŁOSZENIA LOTERII FANTOWEJ
Akty prawne:
- Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 471 z późn. zm.) http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20160000471
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 24 lutego 2017 r. w sprawie kontroli celno-skarbowej wykonywanej w zakresie urządzania i prowadzenia gier hazardowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 438) http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20170000438
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 24 lutego 2017 r. w sprawie obszarów właściwości miejscowej naczelników urzędów celno-skarbowych do przyjmowania zgłoszeń loterii fantowej lub gry bingo fantowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 398) http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20170000398
- Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 lipca 2016 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w drugim kwartale 2016 r. http://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/lista-komunikatow-i-obwieszczen/obwieszczenie-w-sprawie-miesiecznego-wynagrodzenia-w-sektorze-przedsiebiorstw-bez-wyplat-nagrod-z-zysku-w-ii-kwartale-2016-r-,59,11.html
Opracowanie: Barbara Chrzanowska