Co należy się poszkodowanemu strażakowi?

Co należy się poszkodowanemu strażakowi

Od stycznia tego roku strażacy, którzy ulegli wypadkowi podczas działań ratowniczych lub szkoleń otrzymują miesięczne rekompensaty pieniężne. W ten sposób zabezpieczono strażaków bez prawa do wynagrodzenia i do zasiłków na czas leczenia i rehabilitacji.

Art. 26 ustawy o ochronie przeciwpożarowej[1] stanowi, że strażakowi OSP, który doznał uszczerbku na zdrowiu lub poniósł szkodę w mieniu w związku z udziałem w działaniach ratowniczych lub ćwiczeniach przysługują następujące świadczenia:

 

Jednorazowe odszkodowanie w razie doznania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu

Odszkodowanie to ustala się na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych[2]. Wypłaca je gmina w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu (od 1.04.2016 r. do 31.03.2017 r. wynosi 780 zł). Gmina powołuje zespół powypadkowy, który ustala czas, miejsce i okoliczności wypadku. Stopień uszczerbku na zdrowiu bada komisja lekarska. Po przeanalizowaniu protokołu powypadkowego oraz orzeczenia lekarskiego gmina wydaje orzeczenie o odszkodowaniu. Jeżeli orzeczenie to nie satysfakcjonuje poszkodowanego strażaka może dochodzić swoich praw w sądzie cywilnym[3].

 

Renta z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy

Renty wypłacane są przez zakłady ubezpieczeniowe na wniosek strażaka w oparciu o przepisy o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach[4]. Niezdolność do pracy będąca efektem wypadku podczas akcji ratowniczej lub ćwiczeń może być całkowita lub częściowa a także trwała lub okresowa. Renta udzielana jest na stałe lub na okres wskazany w decyzji organu rentowego.

 

Odszkodowanie z tytułu szkody w mieniu

Odszkodowania te wypłaca gmina, a jeśli OSP jest włączona do Krajowego Systemu Ratownictwa Gaśniczego, wypłaca je komendant wojewódzki PSP. Przy utracie mienia lub całkowitym jego zniszczeniu odszkodowanie ustala się według aktualnej ceny jego zakupu (biorąc pod uwagę stopień zużycia). Jeśli mienie zostało jedynie uszkodzone, odszkodowanie stanowi zwrot kosztów naprawy. Jeśli uszkodzenie jest znaczne albo koszty naprawy przekroczyłyby wartość mienia, odszkodowanie wypłaca się jak w przypadku utraty lub całkowitego zniszczenia.

Wymienione powyżej świadczenia pieniężne były do niedawna jedynymi źródłami dochodu strażaka, którymi mógł się wspomagać po wypadku. Szczególnie, jeśli chodzi o strażaków bezrobotnych i nieubezpieczonych.

 

Trybunał Konstytucyjny dostrzegł problem

Zmiana przepisów w zakresie zaopatrzenia finansowego poszkodowanych strażaków zainicjowana została przez strażaków z OSP Ustronie Morskie po tym jak jeden z druhów uległ wypadkowi w czasie akcji. ZUS przyznał mu zasiłek chorobowy w wysokości 80% z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. W sytuacji gdyby wypadkowi uległ strażak bezrobotny nie miałby prawa do żadnego świadczenia. Sąd Okręgowy w Koszalinie, mając na uwadze powyższe okoliczności, zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym czy art. 26 ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpożarowej w zakresie, w jakim pomija uprawnienia strażaka OSP do zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego w wysokości 100% podstawy wymiaru w sytuacji, gdy stał się czasowo niezdolny do pracy, jest zgodny z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny co prawda umorzył postępowanie w tym zakresie, ale dostrzegł argumenty uzasadniające przemodelowanie systemu zabezpieczenia społecznego wszystkich strażaków, niezależnie od formacji do której oni należą, w wypadku poniesienia przez nich uszczerbku na zdrowiu w toku akcji ratowniczej[5].

 

Minimalna rekompensata

Nowelizacja ustawy o ochronie przeciwpożarowej[6] przyznała ochotnikom bez prawa do wynagrodzenia i zasiłków świadczenie nazwane rekompensatą pieniężną. Wypłacana jest ona miesięcznie i stanowi 1/30 minimalnego wynagrodzenia za pracę za każdy dzień niezdolności do pracy[7] (obecnie to 1850 zł).

Strażakom, którzy otrzymują świadczenie z ZUS lub KRUS, ale jest ono niższe od wspomnianej rekompensaty przysługuje w takiej sytuacji wyrównanie do wysokości tej rekompensaty.

 

Wniosek składa strażak

Rekompensata przyznawana jest na wniosek strażaka OSP, którego wzór stanowi załącznik nr 1 lub 2 do rozporządzenia w sprawie przyznawania tej rekompensaty[8]. Do wniosku trzeba załączyć protokół powypadkowy, zaświadczenie lekarskie lub inny dokument medyczny potwierdzający, jaki był czas niezdolności do pracy strażaka. Dodatkowo, jeżeli strażak wnosi o wypłatę wspomnianego wyrównania musi załączyć zaświadczenie z ZUS lub KRUS o wysokości świadczeń przyznanych przez te organy lub zaświadczenie pracodawcy o wysokości utraconego wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy.

 

Kto wypłaca i z czego?

Rekompensatę dla członka OSP ustala i wypłaca gmina. Zgodnie z rozporządzeniem jest to zadanie zlecone, na które gminy otrzymują dotację z budżetu państwa. Jednostkom OSP włączonym do Krajowego Systemu Ratownictwa Gaśniczego rekompensatę ustala i wypłaca komendant wojewódzki PSP. W tej sytuacji wniosek składa się do komendanta powiatowego, który jest swego rodzaju pośrednikiem wnioskodawcy.

Rekompensata przysługuje na czas dochodzenia do zdrowia, nie dłużej jednak niż przez 18 miesięcy (łączny czas pobierania zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego).

 

Świadczenie dodatkowe

Trzeba zaznaczyć, że świadczenie wynikające z art. 26a ustawy o ochronie przeciwpożarowej nie wyłącza świadczenia odszkodowawczego przysługującego członkom OSP w związku z ubezpieczeniem wykupionym przez gminę. Tę kwestię reguluje art. 32 ust. 3 pkt 2 ustawy, z którego wynika obowiązek ubezpieczenia członków ochotniczych straży pożarnych i młodzieżowych drużyn pożarniczych.

Załącznik nr 1 – Wniosek o wypłatę rekompensaty pieniężnej/wyrównania do wysokości rekompensaty pieniężnej członka OSP nie włączonej do KSRG

Załącznik nr 2 – Wniosek o wypłatę rekompensaty pieniężnej/wyrównania do wysokości rekompensaty pieniężnej członka OSP włączonej do KSRG


[1]Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 191 z późn. zm.) http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20160000191

[2]Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1242 z późn. zm.) http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150001242

[3]Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 grudnia 2003 r. w sprawie przyznawania świadczeń odszkodowawczych strażakom jednostek ochrony przeciwpożarowej i członkom ochotniczej straży pożarnej w tytułu uszczerbku na zdrowiu albo szkody w mieniu, a w przypadku ich śmierci przyznawania odszkodowań członkom ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. nr 1 poz. 6) http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20040010006

[4]Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz. U. z 2013 r. poz. 737) http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20130000737

[5] Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 stycznia 2015 r. Sygn. akt P 9/14

http://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/Sprawa?cid=1&dokument=11601&sprawa=12932

[6] Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o ochroni przeciwpożarowej (Dz. U. z 2015 r. poz. 867)

http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000867

[7]Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1385) http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150001385

[8] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 grudnia 2015 r. w sprawie przyznawania rekompensaty pieniężnej albo wyrównania członkowi ochotniczej straży pożarnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 2348) http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150002348

Autorka: Barbara Chrzanowska

***

Facebook
Twitter
Email

Newsletter

Co miesiąc najlepsze teksty WW w Twojej skrzynce!

Newsletter

Co miesiąc najlepsze teksty WW w Twojej skrzynce!