Aby powstał doskonały, drewniany dom musimy zaczerpnąć z czterech źródeł: pierwszym jest las, drugim tradycja, trzecim wiedza, a czwartym serce człowieka. Wszystko zaczyna się od niepozornej choinki, jodełka na przestrzeni dziesięcioleci przeobraża się w dorodne drzewo, by w końcu stać się budulcem do stworzenia najcudowniejszego miejsca na ziemi. Dlaczego wielu z nas marzy o prawdziwym drewnianym domu? Bo chcemy delektować się unikalną atmosferą, specyficznym zapachem i przytulnością.
Budownictwo drewniane istniało w Polsce od dawna. Przykłady takich domów sprzed lat można spotkać niemal w każdej wsi, w każdym mieście. Jednak największy rozwój budownictwa drewnianego w naszym kraju nastąpił z początkiem lat dziewięćdziesiątych XX wieku, kiedy to zaczęli powracać z emigracji Polacy przyjeżdżający z USA, Niemiec, Austrii czy krajów skandynawskich gdzie domy drewniane cieszą się dużą popularnością. Skandynawia to około 90 procent domów drewnianych, Kanada – 80 procent, Niemcy – 30 procent, Polska to na razie tylko około 5 procent domów drewnianych.
Nowoczesne metody pozyskiwania drewna, jego selekcji, obróbki i zabezpieczenia przed szkodliwymi czynnikami powodują, że można zbudować drewniany dom spełniający wszelkie współczesne normy techniczno-użytkowe. Budowane zgodnie z międzynarodowymi standardami, zaczynają zyskiwać popularność nie tylko jako domy letniskowe, ale również jako domy mieszkalne. Ów trend rozwija się w Polsce bardzo szybko. Świadczy o tym wzrastająca ilości firm wykonawczych. W porównaniu z latami dziewięćdziesiątymi nastąpiła znaczna poprawa jakości wykonania domów drewnianych – choćby ze względu na to, że firmy w dbałości o pozycję na rynku i własną renomę szkolą swoich pracowników i przestrzegają reżimu technologicznego.
Metod budowania domów z drewna jest wiele. Najpopularniejszym sposobem tworzenia obiektów w lekkim szkielecie jest montaż wcześniej przygotowanych komponentów na placu budowy. W metodzie tej ściany, stropy i konstrukcję dachową montuje się z desek w miejscu budowy domu. Kolejność montażu jest następująca: na przygotowanej wcześniej płycie betonowej montuje się podwalinę impregnowaną ciśnieniowo, na której stawia się ściany. Ściany te wcześniej zbija się na leżąco na płycie fundamentowej. W pierwszej kolejności montuje się ściany zewnętrzne parteru, a następnie ścianki wewnętrzne. W przypadku domu parterowego – na ścianach zewnętrznych opiera się wiązary kratowe, których dolne pasy stanowią jednocześnie elementy stropu parteru. Natomiast w przypadku domu z poddaszem użytkowym lub parterowego, na postawionych wcześniej ścianach parteru montuje się elementy stropu parteru, poszywając go płytą podłogową. W ten sposób powstaje platforma do montażu ścian kolejnej kondygnacji lub konstrukcji dachowej. Ze względu na montaż ścian poszczególnych kondygnacji na powierzchni płaszczyzn kolejnych stropów, metoda ta zwana jest platformową, co w zasadniczy sposób odróżnia ją od tzw. metody balonowej. Konstrukcja balonowa różni się tym od konstrukcji platformowej, że słupki ścian parteru i piętra lub ścianki kolankowej piętra wykonuje się z jednolitych elementów. Na nich dopiero, po wcięciu w słupki poziomej deski, opiera się belki stropu parteru. (źródło: Stowarzyszenie Dom Drewniany)
Nowoczesne metody pozyskiwania drewna, jego selekcji, obróbki i zabezpieczenia przed szkodliwymi czynnikami powodują, że można zbudować drewniany dom spełniający wszelkie współczesne normy techniczno-użytkowe. Drewno do celów budowlanych wybiera się bardzo uważnie. Szczególnie konieczne jest to w przypadku budowy domu z bali. Najczęściej używa się do tego celu bali drzew iglastych (świerku, sosny, modrzewia i cedru), ponieważ bale te są twardsze od bali drzew liściastych. Bale drzew iglastych są również dużo bardziej odporne na gnicie. Zastosowanie znajdują jedynie drzewa o mniej więcej takiej samej grubości bez wyraźnych wad. Średnica pnia może wahać się od 26 do 40cm. Jaka grubość bali zostanie wybrana na dom zależy przede wszystkim o zasobności naszego portfela. Im bale są grubsze, tym budowa domu staje się droższa. Drzewa na budowę domów wyrąbuje się zimą lub wczesną wiosną, póki jeszcze nie nasiąknęły wilgocią. Świeżo ścięte zimą drzewa zawierają 30 procent wilgoci. Do budowy natomiast wykorzystuje się drewno, którego wilgoć sięga 18 – 20 procent
Niewątpliwą zaletą domów z bali jest ich specyficzny, unikalny i niepowtarzalny klimat. Domy z bali są dodatkowo ciepłe, przytulne i niesamowicie wygodne. Drewno posiada naturalną zdolność do samoregulacji wilgotności powietrza, które to w domach z bali nie jest ani za mokre ani za suche. Dlatego łatwo jest w nich oddychać i przyjemnie przebywać. Oczywiście ma to wielkie znaczenie i wpływ na samopoczucie oraz długość życia osób mieszkających w domach z bali. Dowodzi tego szereg badań przeprowadzonych w krajach, gdzie budownictwo tego typu jest szeroko stosowane.
Z reguły do budowy ścian zewnętrznych i wewnętrznych stosuje się drewno o przekroju cylindrycznym o średnicy 30cm. Specjalnie wyprofilowany bal odprowadza wodę na zewnątrz, a tradycyjna konstrukcja narożna (system wieńcowy) zapewnia bardzo mocny sposób łączenia drewna. Przestrzeń pomiędzy balami jest wypełniona specjalnym materiałem termoizolacyjnym. Jako termoizolator pomiędzy balami stosuje się zwykle wełnę mineralną. Wszystkie ściany zewnętrzne i wewnętrzne zabezpiecza się (impregnuje) przed działaniem ognia, grzybów domowych, grzybów pleśniowych, owadów oraz przed silnym działaniem promieni UV i niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
Ściany zewnętrzne wznoszone są na fundamentach betonowych i izolowane są od drewna warstwą papy termoizolacyjnej. Wystający pod poziom gruntu fragment fundamentu obkładany jest naturalnym łupanym piaskowcem. (źródło: „Osada z Bali”).
Jak się zorientowaliśmy, koszty wybudowania domu z bali są porównywalne do kosztów wybudowania domów zbudowanych tradycyjnymi metodami (ok. 28 zł za metr kwadratowy). Jest to jednak jedyna zła wiadomość dla wszystkich zainteresowanych tego typu domami. Dobrą wiadomością jest fakt, że koszty eksploatacji domów z bali jest dużo mniejszy od kosztów eksploatacji domów tradycyjnych. Wpływ na to ma wysoka izolacyjność cieplna ścian zewnętrznych. Należy także pamiętać o tym, że tego rodzaju konstrukcje również bardzo dobrze chronią przed hałasem.
