Temat był już poruszany we wrześniu 2009 roku. Teraz zastanowimy się jak powinno zachować się otoczenie w przypadku napadu padaczki oraz jaki tryb życia mogą prowadzić chore dzieci.
Na wstępie krótkie przypomnienie. Padaczka jest najczęstszą chorobą neurologiczną, choruje na nią ok. 1% ludności. Przyczyną napadów są patologiczne wyładowania w jakiejś części kory mózgowej, które rozprzestrzeniają się dalej w mózgu. Częstotliwość napadów może być różna, trudno je przewidzieć. Napady mogą być uogólnione, z całkowitą utratą przytomności lub częściowe (np. drgawki jednej kończyny, czy połowy ciała), czasem z częściowo zachowaną świadomością. Jest wiele typów napadów o różnych objawach, mogą też przebiegać bez drgawek. W ponad połowie przypadków przyczyna padaczki jest nieznana. W pozostałych rozpoznaje się uraz okołoporodowy lub inne urazy mózgu, guzy mózgu, zapalenie mózgu, zaburzenia genetycznie uwarunkowane i inne.
A oto jak przebiega uogólniony napad toniczno – kloniczny zwany napadem dużym (grand mal). Pacjent nagle traci przytomność, upada, przestaje oddychać, sinieje, wszystkie mięśnie ulegają gwałtownemu napięciu (tonicznemu). Po kilku – kilkunastu sekundach pojawiają się uogólnione drgawki kończyn i głowy (kloniczne), charczący oddech, ślina na ustach, czasem przygryzienie języka. Często występuje nietrzymanie kału i moczu. Napad trwa najczęściej 1 – 3 minut, potem pacjent zapada w głęboki sen. Osoby towarzyszące nie powinny wpadać w panikę! Należy pacjenta ułożyć bezpiecznie, podłożyć coś miękkiego, ewentualnie usunąć ostre przedmioty, nie krępować ruchów, ani siłą otwierać szczęk, nie wolno niczego podawać do ust. Drgawki przejdą samoistnie. Jeśli trwają dłużej niż przez 5 – 10 minut trzeba wezwać pogotowie, pacjent powinien trafić do szpitala.
Dzieci z padaczką są objęte opieką neurologa. Leczenie jest głównie farmakologiczne. Do dyspozycji jest wiele leków, w tym również leki nowej generacji. Lekarz powinien dobrać odpowiednie, co nie zawsze jest łatwe. Bardzo ważne jest systematyczne przyjmowanie leków i nie przerywanie przedwcześnie terapii. Niektóre rodzaje padaczki są bardzo trudne w leczeniu i nie zawsze udaje się opanować napady.
Dzieci chore na padaczkę powinny prowadzić w miarę normalny tryb życia. Mogą uczęszczać razem ze zdrowymi rówieśnikami do przedszkola i szkoły i brać udział w lekcjach wychowania fizycznego. Wskazana jest ciepła i spokojna atmosfera, dziecko powinno czuć się akceptowane, zarówno w domu, jak i w przedszkolu i w szkole. Nie wskazana natomiast jest nadopiekuńczość! Dziecko chore powinno być traktowane tak samo jak zdrowe, a ograniczenia w trybie życia powinny zależeć od przebiegu choroby i być zredukowane do minimum.
Dzieci leczone skutecznie mogą uprawiać amatorsko sport. Zaleca się jazdę na rowerze, w kasku i nie na ruchliwych ulicach. Mogą pływać w basenie pod opieką jednej osoby, która będzie je stale obserwować, nie powinny jednak pływać w rzekach i jeziorach. Mogą grać w siatkówkę, uprawiać lekkoatletykę. Nie zalecane są sporty siłowe (podnoszenie ciężarów), ani sporty walki (boks, zapasy). Pozostaje kwestia wyjazdów na obozy i kolonie letnie. Mogą wyjechać dzieci leczone skutecznie, które będą pamiętały o przyjmowaniu leków, w pozostałych przypadkach powinna wyjechać razem z dzieckiem matka lub ojciec. Omówiony powyżej tryb życia dotyczy dzieci w dobrym stanie ogólnym, u których leczenie jest skuteczne i napady zdarzają się sporadycznie. W pozostałych, czasem ciężkich przypadkach, z często występującymi napadami, rodzice powinni omówić z prowadzącym dziecko lekarzem i następnie z wychowawcą, jakie są zalecenia. Każde dziecko należy traktować indywidualnie.
Niestety do dziś spotyka się czasem przesądy i fałszywe mniemania o padaczce. Zdarza się, że rodzice uważają chorobę za “wstydliwą” i nie informują o niej wychowawców dziecka. Może to prowadzić do niebezpiecznych wypadków.
Więcej szczegółowych danych znajdziecie Państwo w książeczce ” Dziecko z padaczką w domu i przedszkolu” napisanej przez Sergiusza Nowaka w serii „One są wśród nas”.
