O hemoroidach rozmawia się rzadko, ponieważ temat należy do „wstydliwych”. Tymczasem okazuje się, że na dolegliwość tę cierpi nawet 50% osób powyżej 50 roku życia.
Hemoroidy, nazywane też żylakami odbytu lub guzkami krwawniczymi są następstwem niewydolności żylnej. Powstają chorobowo powiększone, przepełnione krwią pętle żył wokół odbytu. Występują w żyłach części górnej (wewnętrznej), jak i w dolnej (zewnętrznej), tuż pod skórą. W żylakach może dochodzić do zakrzepów i stanów zapalnych, zwiększających dolegliwości.
PRZYCZYNY
Skłonność do żylaków odbytu często występuje rodzinnie (uwarunkowanie genetyczne). Bezpośrednią przyczyną może być: niewłaściwa dieta z małą ilością błonnika, częste zaparcia, mało aktywny tryb życia, wielogodzinne siedzenie w jednym miejscu, otyłość, a także ciąża.
OBJAWY
Typowe objawy to uczucie niecałkowitego wypróżnienia, ból, świąd, kłucie i krwawienia przy oddawaniu stolca. Krew jest świeża, jasno czerwona, co ułatwia ustalenie rozpoznania (pojawienie się krwi ciemnej lub czarnej może świadczyć o poważniejszej chorobie jelita grubego). Pod skórą odbytu są wyczuwalne guzki. W zaawansowanej fazie choroby dochodzi do wypadania żylaków na zewnątrz. Początkowo udaje się je wprowadzić do odbytnicy, ale w miarę upływu czasu staje się to niemożliwe. Ból bardzo nasila się. Pojawiają się kłopoty z siedzeniem, jazdą na rowerze. Ogólnie powstaje pewien dyskomfort.
ROZPOZNANIE
Rozpoznanie przy zaawansowanej chorobie jest łatwe . Warto jednak już przy pierwszych objawach zgłosić się do lekarza proktologa, ponieważ w początkowej fazie można ją szybko i całkowicie wyleczyć. Podstawowym badaniem lekarskim jest badanie palcem przez odbytnicę. Wykonuje się również badanie odbytnicy przez odpowiedni wziernik (anoskopia), czasem konieczne jest badanie jelita grubego na całej długości (kolonoskopia).
Mogą być również inne przyczyny krwawienia z odbytu. Zalicza się do nich zapalenie jelita grubego i jego uchyłków, polipy lub rak jelita grubego, a także infekcję lub uraz odbytu.
LECZENIE
W początkowym okresie choroby, gdy objawy są niewielkie, leczenie może polegać na podawaniu łagodnych środków przeczyszczających i miejscowym stosowaniu maści lub czopków. Łagodzą one dolegliwości, działają ściągająco, a także przeciwzapalnie i odkażająco. Nie można leczyć się „na własną rękę”, należy skontaktować się z lekarzem. Bardzo ważne jest zachowanie higieny, wskazane jest mycie odbytu po każdym wypróżnieniu, ale bez drażniących środków, używanie miękkiego papieru, bielizna powinna być luźna i przewiewna. Przy nasileniu się objawów już nie wystarcza leczenie farmakologiczne.
Obecnie rzadko stosuje się leczenie operacyjne, ponieważ istnieje wiele nieoperacyjnych metod leczenia – elektrokoagulacja, krioterapia oraz najchętniej stosowana metoda Barrona. Polega ona na założeniu ciasnej, gumowej opaski na podstawę guzka hemoroidalnego. Hamuje to dopływ do niego krwi i doprowadza do martwicy. Zabieg przeprowadza się ambulatoryjnie.
PROFILAKTYKA
Profilaktyka polega na stosowaniu odpowiedniej diety, która powinna zawierać dużo warzyw i owoców (błonnik) oraz płynów, ale bez alkoholu. Zaleca się aktywny tryb życia i unikanie dłuższego siedzenia. Nie są wskazane gorące kąpiele. Nadwaga i otyłość wymaga koniecznie odchudzenia. Przy podejrzeniu hemoroidów wczesne zgłoszenie się do lekarza proktologa daje szansę na bardzo dobre wyniki leczenia.
