Niedoczynność tarczycy u dzieci

Zaburzenia czynności tarczycy u noworodka, niemowlęcia lub starszego dziecka mają istotny wpływ na ich rozwój. Hormony tarczycy są niezbędne dla prawidłowego wzrastania i rozwoju układu nerwowego dziecka. W okresie noworodkowym niedobór tyroksyny (T4) jest przyczyną opóźnionego rozwoju dziecka. Towarzyszy temu podwyższone stężenie tyreotropiny (TSH), która w warunkach prawidłowych pobudza syntezę T4.

 

Wrodzona niedoczynność tarczycy występuje u jednego na około 3500 – 4000 żywo urodzonych noworodków. U większości noworodków, wkrótce po urodzeniu objawy niedoczynności tarczycy są nikłe. Można zauważyć niezarośnięte ciemiączko tylne, czasem zwiększony obwód głowy. W miarę upływu czasu zwraca uwagę ospałość i mała ruchliwość, wiotkość, niski głos, trudności z karmieniem, zaparcia, suchość skóry, gruby język oraz duży, rozlany brzuch. Pojawia się opóźnienie rozwoju psychoruchowego, w późniejszym okresie wyraźnie opóźniona sprawność intelektualna.

ROZPOZNANIE NIEDOCZYNNOŚCI TARCZYCY

Ustalenie rozpoznania tylko na podstawie objawów klinicznych zaraz po urodzeniu jest prawie niemożliwe, a leczenie, aby było w pełni skuteczne, należy rozpocząć jak najwcześniej. W związku z tym wykonuje się badania przesiewowe noworodków. W oddziale noworodków, w 4 -5 dobie życia pobiera się krew włośniczkową z nakłucia pięty na specjalną bibułę. W wytypowanych laboratoriach wykonuje się badania w kierunku wrodzonej niedoczynności tarczycy, a także fenyloketonurii i mukowiscydozy. Wczesne rozpoznanie umożliwia wczesne rozpoczęcie leczenia.

Gdy badania wypadną prawidłowo, rodzice nie są powiadamiani. W przypadku nieprawidłowego wyniku rodzice szybko dostają wiadomość z zaleceniem zgłoszenia się do odpowiedniej poradni. Przy podejrzeniu wrodzonej niedoczynności tarczycy należy zgłosić się z dzieckiem do poradni endokrynologicznej. Tam lekarz po zbadaniu, wykonaniu badań i potwierdzeniu choroby, zleci odpowiednie leczenie.

Jest ono substytucyjne, polega na codziennym podawaniu odpowiednich dawek tyroksyny (T4). Nie zaleca się stosowania leku w zawiesinie (może nie zapewniać właściwej dawki), tylko w tabletkach. Należy je rozgnieść i rozpuścić w niewielkiej ilości mleka matki lub wody i podać doustnie.

Okresowo wykonywane badania umożliwiają utrzymanie właściwego stężenia tyroksyny w organizmie dziecka. Bardzo ważne jest wczesne rozpoczęcie leczenia (w pierwszych 2 – 6 tygodniach życia) i przy systematycznym podawaniu odpowiedniej dawki leku, dziecko będzie rozwijać się prawidłowo. Natomiast im większe będzie opóźnienie rozpoznania i leczenia wrodzonej niedoczynności tarczycy, tym niższy będzie iloraz inteligencji (IQ) w przyszłości. Leczenie trwa długo, czasem kilka lat, a czasem przez całe życie.

Niedoczynność tarczycy wieku dziecięcego (nabyta) jest rozpoznawana po 6 miesiącu życia. Przyczyną mogą być czynniki genetyczne, ale także środowiskowe. Najczęstszą postacią jest autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, zwane również chorobą Hashimoto. Zaczyna się zazwyczaj w wieku pokwitania, choruje dwa razy więcej dziewcząt, powszechnie dotyczy dzieci z zespołem Downa i z zespołem Turnera. Typowe objawy to spowolnienie, zmęczenie, senność, nietolerancja niskich temperatur, opóźnienie wzrastania, przyrost masy ciała, bladość i suchość skóry, powiększenie tarczycy, opóźnione dojrzewanie płciowe (rzadziej przedwczesne). W pierwszym okresie choroby objawy są najczęściej bardzo dyskretne. Badania dodatkowe: T4 (tyroksyna) jest obniżona, a TSH (tyreotropina) podwyższona, oznacza się również miano przeciwciał przeciwtarczycowych, które jest w tych przypadkach podwyższone.

LECZENIE NIEDOCZYNNOŚCI TARCZYCY WIEKU DZIECIĘCEGO

Leczenie niedoczynności tarczycy wieku dziecięcego polega na doustnym uzupełnianiu niedoborów tyroksyny, dawki dobiera się indywidualnie do potrzeb dziecka. Ważne jest możliwie wczesne ustalenie rozpoznania i rozpoczęcie leczenia. Rokowanie w przypadku nabytej czynności tarczycy jest dobre, jeśli choroba została w porę rozpoznana i dziecko nie pozostawało długo w stanie niedoboru tyroksyny.

Niedoczynność tarczycy może pojawić się również u dzieci po napromienianiu z powodu nadczynności tarczycy, po przyjmowaniu niektórych leków (np.litu, leków przeciwtarczycowych), a także z powodu niedoboru jodu, zdarza się również uwarunkowana genetycznie oporność na hormony tarczycy.

Facebook
Twitter
Email

Newsletter

Co miesiąc najlepsze teksty WW w Twojej skrzynce!

Newsletter

Co miesiąc najlepsze teksty WW w Twojej skrzynce!