W Polsce w ramach obowiązkowego kalendarza szczepień dzieci od urodzenia do 18 roku życia są szczepione przeciwko:
- gruźlicy,
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu B,
- błonicy,
- tężcowi,
- krztuścowi,
- polio,
- haemophilus influenzae typu B,
- odrze,
- śwince i
- różyczce.
Szczepienia te są obowiązkowe i nieodpłatne. Są skuteczne i dobrze tolerowane, wymagają jednak wielu ukłuć i można je odpłatnie wymienić na nowszy typ – jedna szczepionka uodparnia dziecko przeciwko wielu chorobom.
Zalecane szczepienia dodatkowe – odpłatne
Oprócz tego są szczepienia dodatkowe, zalecane, ale są one płatne. Chronią przed różnymi chorobami zakaźnymi, zarówno dzieci, jak i dorosłych. Niektóre z nich są zalecane przy wyjazdach do krajów tropikalnych.
- Rotawirusy
Niemowlęta możemy zaszczepić przeciwko zakażeniu rotawirusami, ciężkiej chorobie wirusowej, prowadzącej często do odwodnienia. W Polsce jest dostępna szczepionka podawana doustnie w dwóch dawkach, pierwszą należy podać przed 6 tygodniem życia.
- Grypa
Szczepienia przeciwko grypie, znanej praktycznie wszystkim -sezonowej chorobie wirusowej, są szczególnie zalecane dla niemowląt od 7 miesiąca życia i małych dzieci oraz dla seniorów. Ponadto należy zabezpieczyć osoby szczególnie narażone na kontakty z chorymi (np. służbę zdrowia), osoby z obniżoną odpornością, chore na astmę lub przewlekłe choroby płuc. Należy szczepić się raz w roku, najlepiej jesienią. Do dyspozycji są szczepionki, produkowane przez różne firmy.
- Pneumokoki
Szczepienie przeciw pneumokokom specjalną koniungowaną szczepionką (dla dzieci do lat 5) najlepiej zacząć już w wieku niemowlęcym. Szczepionka tradycyjna dla osób powyżej tego wieku, jest szczególnie zalecana dla seniorów. Chroni nie tylko przed powikłaniami banalnych infekcji dróg oddechowych, ale także przed zapaleniem płuc, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych oraz posocznicą (sepsą).
- Meningokoki
Szczepienie przeciwko meningokokom jest zalecane niemowlętom, małym dzieciom i młodzieży oraz obowiązkowe dla osób wyjeżdżających do Arabii Saudyjskiej. Dostępne szczepionki uodparniają przeciwko typowi C i A+C, nie ma szczepionki przeciwko typowi B. Zapobiegają zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych i sepsie.
- Ospa wietrzna
Szczepienia przeciwko ospie wietrznej najczęściej wykonuje się już u dziecka 13-14 miesięcznego, ale szczepić można w każdym wieku, również osoby dorosłe. Podaje się dwie dawki. Nastolatki i dorośli często przechodzą chorobę bardzo ciężko, zdarzają się powikłania. Szczepienia zabezpieczają również przed półpaścem.
- Wirusowe zapalenie wątroby typu A
Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (żółtaczka pokarmowa) dotyczą głównie dzieci w wieku 2-3 lat, ale można szczepić w każdym wieku. Podaje się 2 dawki w odstępie 6-12 miesięcy. Powinni szczepić się podróżni wyjeżdżający do krajów tropikalnych. Osób w wieku powyżej 40-50 lat można nie szczepić, ponieważ najczęściej wytworzyli już przeciwciała.
- Odkleszczowe zapalenie mózgu
Szczepienia przeciw odkleszczowemu zapaleniu mózgu są zalecane szczególnie dla osób narażonych na ukąszenie przez kleszcze: pracowników leśnych, osób wyjeżdżających latem w tereny leśne lub łąkowe, gdzie istnieje niebezpieczeństwo zakażenia (są dostępne mapy wskazujące zagrożone okolice). Szczepienie obejmuje podanie 3 dawek szczepionki, dla dzieci są mniejsze dawki. Co trzy lata szczepienie trzeba powtarzać.
- Zakażenie wirusem brodawczaka
Szczepienia przeciw zakażeniu wirusem brodawczaka są przeznaczone dla nastolatek. Zapobiegają wystąpieniu w przyszłości raka szyjki macicy.
- Tężec
Szczepienie przeciw tężcowi dzieci i młodzież otrzymują systematycznie, natomiast dorośli powinni pamiętać, żeby systematycznie szczepić się co 10 lat jedną „przypominającą” dawką szczepionki.
- Polio
Szczepienie przeciwko polio zaleca się u dorosłych podróżników, dzieci są zabezpieczone, gdyż otrzymują tę szczepionkę w ramach obowiązkowych szczepień.
Szczepienia dla podróżujących
W szczególnych sytuacjach, dla podróżujących są czasem stosowane szczepionki:
- przeciwko żółtej febrze,
- wściekliźnie,
- cholerze i
- japońskiemu zapaleniu mózgu.
Można zasięgnąć informacji w poradniach chorób tropikalnych lub w stacjach sanitarno-epidemiologicznych.
