W ostatnich latach obserwuje się wyraźny wzrost zachorowań na choroby alergiczne, ocenia się, że na świecie choruje prawie 30% dzieci.
Wśród różnych metod terapii najważniejsze jest zapobieganie, czyli profilaktyka. Profilaktyka pierwotna – dotyczy dzieci zagrożonych, których bliscy członkowie rodzin chorowali na alergię. Jest to ochrona już w życiu płodowym oraz po urodzeniu przed zetknięciem się z potencjalnymi czynnikami uczulającymi (alergenami). Profilaktyka wtórna – to zapobieganie dalszemu rozwojowi choroby u uczulonego już dziecka.
Od 6 mies. ciąży, w rodzinie obciążonej genetycznie alergią, wskazane jest usunięcie z diety matki mleka nieprzetworzonego i ograniczenie nabiału, czekolady, jaj, orzechów, ryb i cytrusów. Dieta nie powinna być jednak bardzo rygorystyczna, najlepiej skontaktować się w tej sprawie z lekarzem.
W okresie niemowlęcym zaleca się wyłączne karmienie piersią przez pierwsze 4-6 miesięcy, a później, po wprowadzeniu innych pokarmów, utrzymanie karmienia piersią co najmniej do 12 miesiąca (pokarm ma działanie ochronne przeciwko astmie, jeśli jest to możliwe, wskazane jest utrzymanie karmienia nawet do 24 miesiąca). Natomiast potrawy dodatkowe (warzywa, owoce, ryż, mięso) wprowadza się od 5-6 miesiąca stopniowo, oddzielnie każdy produkt, obserwując przez kilka dni, czy nie wystąpią jakieś niepokojące objawy. Potrawy silnie alergizujące takie jak: jaja kurze, cytrusy, czekolada, soja – wprowadza się później, stopniowo w 2 roku życia, a mleko krowie dopiero w 3 roku. Wcześniej można podać hipoalergiczne mleko modyfikowane HA. Nie zaleca się podawania pokarmów z konserwantami lub barwnikami oraz żywności wysokoprzetworzonej.
A jak ograniczyć kontakty z alergenami, które są wdychane, takimi jak kurz, roztocze, pyłki roślin, czy sierść zwierząt? Trzeba zacząć od własnego otoczenia. Wskazane jest mieszkanie suche, nie za ciepłe, często wietrzone. Należy zrezygnować z ciężkich zasłon, dywanów, tapicerskich mebli, roślin doniczkowych, czy pluszowych zabawek. Na materace trzeba założyć pokrowce chroniące przed roztoczami, a pościel prać w temperaturze 90 stopni. Podłogi powinny być zmywane na mokro. Odkurzacz nie może pracować przy dziecku, wskazane są atestowane filtry powietrza. Konieczna jest całkowita eliminacja dymu tytoniowego. Odnośnie posiadania zwierząt domowych zdania są obecnie podzielone, wydaje się, że należy do tego podchodzić indywidualnie i skontaktować się z lekarzem alergologiem. Zmieniły się poglądy na temat “brudzenia się” dziecka. Dziś uważa się, że na spacerach może się brudzić dowoli. Osoby cierpiące na katar sienny, po ustaleniu na jakie pyłki są uczulone, powinny zapoznać się z mapą pylenia i w okresie zagrożenia wychodzić jak najmniej na dwór. Najbezpieczniejsze są spacery w czasie deszczu lub zaraz po nim. W okresie pylenia lepiej nie wyjeżdżać za miasto. Trzeba spać przy zamkniętych oknach, zwłaszcza we wczesnych godzinach rannych.
Do działań profilaktycznych możemy również zaliczyć immunoterapię swoistą, czyli odczulanie przez podawanie małych, stopniowo wzrastających dawek alergenu. Zabiegi te wykonują u dorosłych i dzieci powyżej 5 lat lekarze alergolodzy w specjalnie wyposażonych gabinetach. Wyniki na ogół są dobre. Immunoterapią nieswoistą nazywa się podawanie antygenów bakteryjnych w szczepionce doustnej – w celu stymulowania układu odpornościowego.
Alergia jest chorobą na całe życie, ale przy odpowiedniej profilaktyce i leczeniu możliwe są bardzo długie okresy remisji, a nawet przebieg bezobjawowy.
