Ostre zapalenie ucha środkowego

Ostre zapalenie ucha środkowego jest jedną z najczęstszych chorób wieku dziecięcego. Nawracające zapalenia ucha lub wysięk utrzymujący się w jamie bębenkowej po ostrym zapaleniu są najczęstszymi przyczynami upośledzenia słuchu u dzieci.

 

 

Najwięcej zachorowań przypada na 6 – 18 miesiąc życia, a potem na 4 -5 rok życia. Przynajmniej jedno zapalenie ucha przypada do końca drugiego roku życia u 59% dzieci.

Do zachorowania najczęściej dochodzi w okresie jesienno – zimowym. Zazwyczaj poprzedza je wirusowa infekcja górnych dróg oddechowych. Bardziej narażone są dzieci uczęszczające do żłobków i przedszkoli, karmione sztucznie, mające starsze rodzeństwo oraz narażone na dym tytoniowy. Przebyte zapalenie ucha w wieku niemowlęcym może usposabiać do częstych nawrotów.

Jak dochodzi do zakażenia?

Ułatwia je budowa trąbki słuchowej, która u małych dzieci jest krótka, szeroka i ustawiona bardziej poziomo, co sprzyja przepływowi wydzieliny z gardła do ucha. Również dużą rolę odgrywa występująca u małych dzieci niedojrzałość układu odpornościowego.

Zakażenie górnych dróg oddechowych, najczęściej wirusowe lub wirusowo-bakteryjne, wstępuje z nosogardła przez trąbkę słuchową do ucha. Na skutek obrzęku błony śluzowej spowodowanego infekcją lub uciskiem przez przerośnięty migdałek gardłowy, dochodzi do zastoju wydzieliny, co stwarza dobre warunki dla rozwoju bakterii. Najczęściej są to pneumokoki, Hemofilus influenzae i Moraxella catarrhalis.

Objawy zapalenia ucha

Zapalenie ucha zaczyna się zwykle w 3-im/4-ym dniu trwania kataru. U dzieci do 2 lat objawia się najczęściej gorączką, niepokojem, zaburzeniem snu, niechęcią do ssania. Czasem występują wymioty i biegunka. Starsze dzieci również gorączkują, uskarżają się na ból ucha, który często jest pulsujący i nasila się nocą, może pojawić się niedosłuch. Gdy dochodzi do perforacji (pęknięcia) błony bębenkowej pojawia się wyciek z ucha i ustępuje ból. Zdarzają się czasem ostre zapalenia uszu przebiegające bez bólu.

Wymienione objawy najczęściej nasuwają podejrzenie ostrego zapalenia ucha, ale ostateczne ustalenie rozpoznania jest możliwe dopiero po badaniu otoskopem przez lekarza.

Leczenie

Na badanie uszu należy zgłosić się z dzieckiem nie później niż 2 –ego dnia choroby do lekarza pediatry lub laryngologa. W większości przypadków lekarz zleca leki działające przeciwbólowo oraz przeciwzapalnie (najczęściej jest to paracetamol i ibuprofen) i czasem leki obkurczające śluzówkę nosa. W lżejszych przypadkach wstrzymuje się z podawaniem antybiotyku przez 1-2 dni. U niektórych dzieci dochodzi do samoistnego cofnięcia się objawów. Jeśli nie będzie poprawy, lekarz zleci antybiotykoterapię. Lekiem pierwszego wyboru jest amoxycylina w dość wysokiej dawce. Orientacyjny czas leczenia to 5 – 10 dni. Czasem poprawa występuje bardzo szybko, ale nie należy przedwcześnie odstawiać leków. Przy braku poprawy po kilku dniach leczenia należy zgłosić się do lekarza – prawdopodobnie konieczna będzie zmiana antybiotyku. Leczenie jest łatwiejsze, gdy jest znany wynik posiewu wydzieliny. Jest ona dostępna przy samoistnej perforacji błony bębenkowej lub – gdy było wykonane jej nacięcie. Po zakończeniu leczenia wskazana jest kontrola laryngologiczna, a po 10 – 14 dniach od zakończenia leczenia – orientacyjne badanie słuchu. W razie wątpliwości – badanie audiometryczne.

 

Możliwe powikłania

Jakie mogą być powikłania? Obecnie, w dobie antybiotyków bardzo rzadko dochodzi do infekcji wewnątrzczaszkowych, takich jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, czy ropień mózgu. Najczęstszym powikłaniem ostrego zapalenia ucha jest niedosłuch spowodowany zaleganiem płynu w jamie bębenkowej. Długotrwałe, powyżej 3 miesięcy utrzymywanie się wysięku i niedosłuchu stanowi wskazanie do leczenia, które polega na założeniu specjalnych małych wentyli do jamy bębenkowej (drenaż wentylacyjny). W tej sytuacji mogą również istnieć wskazania do usunięcia migdałka gardłowego.

 

Czego nie należy robić?

Na zakończenie praktyczna uwaga. Choroby uszu wymagają specjalistycznego leczenia. Nie należy bez konsultacji z lekarzem stosować żadnych własnych środków typu maści czy krople, niewskazane jest zatykanie uszu watą nasyconą czymś rozgrzewającym, niebezpieczna może być również próba oczyszczania przewodu słuchowego patyczkami.

 

Facebook
Twitter
Email

Newsletter

Co miesiąc najlepsze teksty WW w Twojej skrzynce!

Newsletter

Co miesiąc najlepsze teksty WW w Twojej skrzynce!