Zakładamy przedszkole

Autor: Janusz Pągowski

I.    Każdy może założyć przedszkole

Niniejsza publikacja nie jest poradą prawną, jej celem jest przekazanie podstawowej informacji prawnej osobom zainteresowanym.

Edukacja przedszkolna we współczesnym świecie stała się niemal tak samo ważna, jak edukacja, którą dzieci odbierają w szkole. Wiele słyszy się i mówi na temat kształtowania dziecka intelektualnie już w wieku przedszkolnym oraz o funkcji przedszkola polegającej na odpowiednim przygotowaniu dziecka do późniejszej edukacji. Nie należy również zapominać o funkcji przedszkola, która umożliwia rodzicom spokojne kontynuowanie pracy zawodowej. Niestety, publiczna edukacja przedszkolna nie stoi na zadowalającym poziomie, który zapewniałby miejsce w przedszkolach dla wszystkich dzieci, których rodzice zainteresowani są takim rozwiązaniem.

Jednak edukacja przedszkolna nie musi być realizowana wyłącznie przez placówki publiczne. Może stać się pomysłem na niezły biznes albo przynajmniej, przy odpowiednim zaktywizowaniu rodziców, rozwiązać problem braku miejsc w publicznych przedszkolach w danej miejscowości.

Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty stanowi podstawę organizacji systemu edukacji w Polsce. W świetle jej art. 5 szkoła (przedszkole) może być jednostką publiczną albo niepubliczną, może być zakładana i prowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego, inną osobę prawną albo osobę fizyczną. Nie ma zatem przeszkód, aby szeroko rozumiane przedszkole zostało założone przez osobę prywatną, stowarzyszenie, spółkę czy fundację. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2008 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania dopuszczalne jest tworzenie zespołów wychowania przedszkolnego oraz punktów przedszkolnych. W aktualnym stanie prawnym dozwolone jest również założenie placówki, która prowadzi działalność gospodarczą w zakresie opieki nad dziećmi. Jest to prywatna inicjatywa, która nie może liczyć na żadne dotacje (na bieżącą działalność), ale z drugiej strony nie musi spełniać szeregu rygorystycznych warunków przewidzianych dla publicznych, niepublicznych i innych regulowanych form edukacji przedszkolnej. Taką firmę można nazwać przedszkolem prywatnym.

Założenie jednej ze wskazanych form edukacji przedszkolnej nie należy jednak do zadań prostych. Trzeba dużo cierpliwości i wytrwałości, ponieważ przepisy w tym zakresie są często bardzo rygorystyczne. Warto jednak zwrócić uwagę, że rygoryzm ten wynika przede wszystkim z potrzeby zapewnienia dzieciom odpowiedniego standardu higieny i bezpieczeństwa.

II.   Przedszkole publiczne

Przedszkole publiczne to przedszkole, które prowadzi bezpłatne nauczanie i wychowanie w zakresie co najmniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego, przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności, zatrudnia nauczycieli posiadających odpowiednie kwalifikacje. Przedszkole publiczne jest przede wszystkim domeną i zadaniem gminy, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by założyło je stowarzyszenie, osoba fizyczna czy fundacja. Nie mniej jednak, trzeba powiedzieć, że przedszkole publiczne wiąże się z największą ilością formalności, jakie należy spełnić. Znacznie rozbudowana jest kontrola oraz nadzór nad przedszkolami publicznymi. Niewątpliwym plusem założenia przedszkola publicznego jest fakt, że dotacje, jakie można otrzymać z budżetu, to 100% kosztów, jakie wiążą się z nauczaniem i wychowaniem 1 dziecka.

Zespół wychowania przedszkolnego, punkt przedszkolny

W świetle rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, jako publiczne formy edukacji przedszkolnej można tworzyć zespoły wychowania przedszkolnego oraz punkty przedszkolne. W takim przypadku wymagane jest uzyskanie zezwolenia gminy właściwej ze względu na miejsce prowadzenia działalności. Rozstrzygnięcie w tym zakresie jest wydawane w drodze decyzji administracyjnej, a zatem istnieje możliwość złożenia odwołania. Zespół wychowania przedszkolnego charakteryzuje się tym, że zajęcia odbywają się w niektóre dni tygodnia, w punktach przedszkolnych zajęcia prowadzone są przez cały rok szkolny, z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący. Zajęcia prowadzone w zespołach i punktach mogą być realizowane w grupach liczących od 3 do 25 dzieci.

Wśród różnych szczegółowych warunków, które należy spełnić, by utworzyć zespół lub punkt, na uwagę zasługują na przykład: konieczność uzyskania pozytywnej opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, komendanta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej o zapewnieniu w lokalu bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu dzieci, zaopatrzenie lokalu w niezbędne pomoce dydaktyczne dla realizacji podstawy programowej lub jej części. Kolejny segment wymogów do spełnienia dotyczy szeroko rozumianego prawa budowlanego. Lokal powinien znajdować się najwyżej na pierwszym piętrze i mieć dwa
oddzielne wyjścia. Wysokość pomieszczeń przeznaczonych do pobytu dzieci powinna wynosić co najmniej 2,5 metra, a temperatura w nich powinna wynosić co najmniej 20° Celcjusza. Rozporządzenie przewiduje dalsze, szczegółowe wymogi w zakresie mebli, zabawek oraz łazienek w zespole czy punkcie przedszkolnym. W każdym razie dostosowanie pomieszczenia do wskazanych wymogów wiąże się z dużymi kosztami.

III. Przedszkole prywatne

Założenie prywatnej firmy, której działalność gospodarcza polega na opiece nad dziećmi, może być dobrym pomysłem, ale powstała w ten sposób placówka opieki nad dziećmi nie uzyska statusu przedszkola publicznego albo niepublicznego, w ogóle nie będzie zatem przedszkolem. Plusem takiego rozwiązania jest jednak fakt, że spełnienie rygorystycznych wymogów nie jest konieczne. Nie ma wymogów co do pomieszczeń, mebli, higieny itd. Trzeba jednak pamiętać, że zachowanie odpowiedniego poziomu pozwala dobrze konkurować na rynku, ponieważ trudno spodziewać się, by rodzice powierzyli swoje dzieci opiece źle wyposażonej i przygotowanej placówce. Prowadzenie takiej placówki nie wymaga żadnego zezwolenia. W takim przypadku nie można jednak liczyć na współfinansowanie bieżącej działalności przez budżet państwa.

IV. Przedszkole niepubliczne

Podmioty (stowarzyszenia, fundacje, spółki, osoby fizyczne) zainteresowane powołaniem przedszkola niepublicznego powinny przede wszystkim posiadać odpowiedni lokal, zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki dzieciom i pracownikom przebywającym na jego terenie. Podobnie jak w przypadku przedszkola publicznego, wymagane są opinie powiatowego inspektora sanitarnego, powiatowego komendanta Państwowej Straży Pożarnej oraz architekta, a także spełnienie podobnych wymogów lokalowych, bezpieczeństwa, higieny i wyposażenia. Prowadzący przedszkole niepubliczne musi opracować jego statut, w którym powinien określić: nazwę, cel przedszkola oraz jego zadania, dane osoby prowadzącej przedszkole, organy przedszkola oraz zakres ich zadań, organizację przedszkola, prawa i obowiązki pracowników przedszkola oraz dzieci, sposób pozyskiwania środków finansowych na działalność przedszkola, zasady przyjmowania dzieci do przedszkola. Pomocne w tym zakresie może być wskazane poniżej w spisie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 roku o ramowym statucie przedszkola publicznego.

Dyrektor przedszkola niepublicznego, jak również nauczyciele w nim pracujący, muszą spełniać odpowiednie wymogi Ustawy – Karta Nauczyciela. Z tymi rygorami ściśle wiąże się informacja, że przedszkola niepubliczne są zobowiązane realizować podstawy programowe wychowania przedszkolnego.

Na prowadzenie przedszkola niepublicznego nie trzeba uzyskać żadnego zezwolenia, wymaga się jednak zgłoszenia go do ewidencji prowadzonej przez urząd gminy. Zgłoszenie to powinno zawierać: oznaczenie podmiotu, który chce prowadzić przedszkole niepubliczne, określenie rodzaju przedszkola oraz datę rozpoczęcia jego działalności, statut przedszkola, wskazanie siedziby przedszkola i warunków lokalowych zapewniających bezpieczne i higieniczne warunki osobom w nim przebywającym, informacje potwierdzające kwalifikacje nauczycieli i dyrektora. Cechą charakterystyczną zgłoszenia jest, że gmina nie wydaje w tym przedmiocie decyzji administracyjnej, a jedynie zaświadczenie o wpisie do ewidencji, informując o tym fakcie Kuratorium Oświaty.

Podmiot prowadzący przedszkole niepubliczne może liczyć na wsparcie z budżetu państwa. Uzyskanie dotacji jest warunkowane terminowym złożeniem odpowiedniego wniosku do urzędu gminy. Wniosek trzeba złożyć nie później niż do 30 września roku poprzedzającego wypłatę dotacji. W przypadku przedszkola niepublicznego dotacja na jedno dziecko wynosi co najmniej 75 % średnich kosztów jego utrzymania w placówce publicznej w danym roku.

V.    Środki europejskie

Prowadzący przedszkole mogą starać się o dotacje ze środków Unii Europejskiej. Środki finansowe, o których mowa, są dostępne w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki (POKL). Szacuje się, że dzięki nim istnieje możliwość założenia około 2 tysięcy nowych przedszkoli. Dofinansowanie z POKL przyznawane są w drodze konkursu, w związku z tym ich otrzymanie nie jest proste. Od 2009 roku na dofinansowanie powstającego przedszkola, na terenach małych miejscowości i wsi, będzie można składać wnioski do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. Jest to pomoc na zakładanie mikroprzedsiębiorstw na terenach wiejskich.

Najlepszą platformą informującą w sposób kompleksowy o aktualnie dostępnych funduszach europejskich jest strona internetowa www.funduszeeuropejskie.gov.pl, prowadzona pod auspicjami Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.
 

VI. Właściwe przepisy prawa

1. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. Nr 95, poz. 425 z późn. zm.)

2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.)

3. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 z późn. zm.)

4. Ustawa z dnia 12 września 2002 roku o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81, poz. 351)

5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2008 roku w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (Dz. U. Nr 7, poz. 38 z późn. zm.)

6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.)

7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458 z późn. zm.)

8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.)

9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 roku w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 155, poz. 1288 z późn. zm.)

10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 roku w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. Nr 70, poz. 825 z późn. zm.)

 ***

Wskazane wyżej oraz wszelkie inne akty prawne, które mogą być pomocne w zakresie prowadzenia edukacji przedszkolnej w różnych formach, można łatwo pozyskać ze stron Internetowego Systemu Informacji Prawnej (http://isip.sejm.gov.pl/prawo/index.html), który działa w ramach strony internetowej Sejmu RP (www.sejm.gov.pl).

 

Facebook
Twitter
Email

Newsletter

Co miesiąc najlepsze teksty WW w Twojej skrzynce!

Newsletter

Co miesiąc najlepsze teksty WW w Twojej skrzynce!