I. Czy mój charakter pomoże mi działać na własny rachunek? – poradnik „Co zrobić, żeby zacząć zarabiać”

Elżbieta Sołtys, Radosław Tendera
25 marca 2008

Możesz wymienić tysiąc powodów.
Ale tak naprawdę, to chęć zmiany Twojego życia sprawia, że podejmujesz nowe wyzwania.

Z pewnością zastanawiasz się, czy świat biznesu jest dla Ciebie. Nigdy tego nie próbowałeś, a być może już raz się sparzyłeś i musiałeś zamknąć interes. Czy zatem to wszystko się opłaca i czy nadajesz się do prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek? Niektórzy twierdzą, że przedsiębiorcą trzeba się urodzić. Wiąże to się z przekonaniem, że do prowadzenia firmy potrzebne są szczególne cechy, których nie można się nauczyć. Jak to jest naprawdę?

Jakie zatem czynniki mogą zwiększyć szansę na sukces przy prowadzeniu własnej małej firmy lub przynajmniej zmniejszyć ryzyko całego przedsięwzięcia? Czynników tych jest bardzo wiele, ale cztery wydają się najbardziej istotne:

Motywacje
Pomysł
Umiejętności
Zasoby

Motywacje

Na początek spróbuj odpowiedzieć na pytanie: Dlaczego zajrzałeś do tego poradnika? Co chciałeś w nim znaleźć? Prawdopodobnie Twoje myśli powędrowały w kierunku niżej wymienionych odpowiedzi:

chcę zmienić coś w swoim życiu,
chcę więcej zarabiać,
chcę udowodnić sobie i innym, że potrafię samodzielnie działać,
mam już dość pracy etatowej i poszukuję nowych możliwości utrzymania i rozwoju,
szukam recepty na lepsze jutro.

Jeżeli tak, to wiesz już, co motywuje Cię do działania. Jeżeli nie, to zastanów się, dlaczego chcesz przeczytać ten Poradnik. Dlaczego interesuje Cię działalność gospodarcza? Odpowiedzi, których sobie udzielisz, będą mówić o Twojej motywacji do podjęcia działalności gospodarczej.

Może będzie Ci pomocny poniższy przykład. Przyjrzyj się dwóm osobom, które przyjmują skrajne postawy. Zobacz, która z nich jest Ci bliższa.

Jedna ma dużą potrzebę wykazania się osiągnięciami i zdobycia szacunku innych ludzi. Pracę wykonuje starannie, a jej produkty są bardzo dobre. Aby zdobyć szacunek, osoba ta stara się podnosić własną atrakcyjność dla innych osób, np. poprzez dbanie o własny wygląd i poszerzanie wiedzy oraz zdobywanie nowych umiejętności.
Druga osoba chce osiągnąć sukces finansowy, więc jej motywacją do działania są pieniądze. Produkuje buble, które mogą się szybko i w wielkich ilościach sprzedawać. W swych decyzjach nie liczy się ze zdaniem innych osób. Ich szacunek bowiem nie jest jej potrzebny do osiągnięcia celu.

Może zauważyłeś, że jest w Tobie trochę z pierwszej i trochę z drugiej osoby. To dobrze. W pracy ludzie często są motywowani i chęcią wykazania się sukcesem i chęcią poprawy sytuacji finansowej. Sukces daje satysfakcję i podnosi poczucie własnej wartości. Pieniądze z kolei pomagają zaspokoić podstawowe potrzeby życiowe. Wybierz, na ile chcesz być podobny do pierwszej i na ile do drugiej osoby.

A może znalazłeś jeszcze inne powody do podjęcia działania. Zapamiętaj je. Pomogą Ci one podjąć decyzję o tym, jaką działalność rozpocząć, a potem podpowiedzą, jak podejmować decyzje w trakcie działania.

Zastanów się teraz, czy myślisz o tym, jak Cię postrzegają inni i czy starasz się, aby Cię cenili? Jest to bardzo ważne, bo ludzie z reguły chcą robić biznes z osobami, które budzą ich zaufanie. Zastanów się, gdzie kupujesz artykuły spożywcze. Czy nie tam, gdzie masz zaufanie do sprzedawcy? Nie chcesz przecież kupować nieświeżych i niesmacznych produktów.

Odpowiedz sobie teraz na postawione poniżej pytania.

Co robisz, aby wzbudzić szacunek innych ludzi?

Wymień kilka sytuacji z Twojego życia.

________________________________

Jeżeli nic Ci nie przychodzi do głowy to zastanów się, co możesz zrobić, aby poprawić swoją atrakcyjność w oczach innych osób. Wymień kilka zachowań, które spowodują, że inni zaczną Cię zauważać i cenić.

________________________________

Jeżeli nie możesz tego zrobić teraz, to daj sobie trochę czasu i wróć kiedy indziej do tych pytań.

Tymczasem zobacz, co jeszcze przyda Ci się, zanim podejmiesz decyzję o założeniu własnej firmy.

Trudne sytuacje

Być może często boisz się podejmować nowych zadań. Na przykład podjęcie nowej pracy lub rozpoczęcie działania na własny rachunek. Wymagają one od Ciebie zmiany dotychczasowych zachowań, sposobu myślenia lub sposobu życia. Strach i złość, które często towarzyszą podejmowaniu decyzji o zmianie są naturalne. Wiadomo bowiem, że człowiek raczej nie lubi się zmieniać. Gdy jest do tego zmuszony, to uruchamia się w nim mechanizm oporu. Zobacz, jak to było w przypadku Marcina.

Przykład Marcina

Kiedy Marcin stracił pracę, przez kilka dni nie wychodził z domu i nie chciał się z nikim widzieć. Przeleżał trzy dni w łóżku patrząc w biały sufit. Żona zaniepokojona stanem męża próbowała porozmawiać z nim i zachęcić do znalezienia jakiegokolwiek zajęcia. Podsuwała mu różne pomysły: a to ubieganie się o nową posadę, a to założenie własnej firmy. Im bardziej go nakłaniała, tym mniej się do niej odzywał. Z czasem zaczął się na nią złościć, kiedy tylko proponowała mu cokolwiek. Po kilku awanturach z żoną doszedł do wniosku, że jego życie straciło sens i sam w ogóle do niczego się nie nadaje. Na pewno nie będzie już w stanie utrzymać rodziny. W desperacji postanowił odwiedzić kuzyna w Kielcach, z którym nie miał kontaktu od kilku lat.

Zastanów się, czy trudne sytuacje wywołują u Ciebie podobne zachowania jak u Marcina. Przypomnij sobie jakąś ważną zmianę w Twoim życiu, której nie chciałeś. Może podobnie jak Marcin też kiedyś straciłeś pracę? Czy zaobserwowałeś u siebie podobne zachowania do niżej opisanych?

Najpierw stałeś się bierny. Sprawiałeś wrażenie, że sytuacja nic Cię nie obchodzi. Gdy ktoś chciał z Tobą porozmawiać na ten temat, to szybko kończyłeś rozmowę.
Potem udowadniałeś, że zmiana nie jest Ci potrzebna lub że nic wielkiego się nie stało. Znajdowałeś wiele argumentów przeciw zmianie.
Zaczęła ogarniać Cię złość na całą tą sytuację. Spierałeś się z ludźmi, którzy byli sprawcami zmiany.
Na końcu pojawiło się przygnębienie i smutek. Nie miałeś już ochoty rozmawiać
z kimkolwiek i o czymkolwiek. Nie widziałeś szansy na poprawę sytuacji.

Trwałe przygnębienie i poczucie beznadziei mogą być groźne, bo potem trzeba dużo czasu, aby się pozbierać. Dlatego należy szukać rozwiązań, zanim wystąpi sytuacja opisana w punkcie nr 4. Jednym z rozwiązań jest porozmawianie o problemie z innymi. Wiadomo bowiem, że człowiek łatwiej znosi zmianę, gdy może porozmawiać o niej z osobami, które już ją przeszły. Zobacz, co działo się dalej z Marcinem.

Przykład Marcina

Pewnego dnia Marcin, płacąc podatek w urzędzie gminy, spotkał dobrego znajomego Józka. Józek, który też kiedyś stracił pracę, opowiedział mu swoją historię. Podobnie jak Marcin nie chciał się z nikim widzieć. Musiał jednak opuścić zakładowe mieszkanie. Z pomocą przyszedł mu ksiądz, który chętnie wysłuchał jego problemów i wynajął mu pokój w zamian za pracę w charakterze kościelnego. Po jednym z pogrzebów, w którym Józek brał udział, zapytano go czy nie wykonałby nagrobka. W pobliżu nie znajdował się bowiem żaden zakład kamieniarski. Za poradą księdza, niewiele myśląc, Józek przyjął propozycję. Jego kolega prowadził zakład kamieniarski i Józek miał nadzieję, że będzie mógł nauczyć się od niego, jak robić nagrobki. Wybrał się więc w podróż do kolegi i na miejscu zrobił pierwszy nagrobek. Obecnie Józek prowadzi działalność sezonową i w okresie letnim zarabia sporo pieniędzy. W czasie zimy jest nadal kościelnym.

Rozmowa z Józkiem pomogła przełamać obawy Marcina, który zaczął myśleć odważniej o swojej przyszłości. Skoro Józkowi się udało, to czemu on nie mógłby spróbować. Zobaczył też, że można wykonywać więcej niż jedną pracę i częściowo pracować u kogoś, a częściowo u siebie.

Jeżeli znajdziesz się w trudnej sytuacji, podobnej do wyżej opisanych, to nie siedź sam w domu. Wyjdź i porozmawiaj z ludźmi. Poznasz wtedy nowe przykłady działania i przyjdą Ci do głowy nowe pomysły. Spotkaj się z ludźmi, którzy byli w podobnej sytuacji. Porozmawiaj najpierw z tymi, którzy cieszą się Twoim zaufaniem. Łatwiej Ci będzie wtedy przyjąć zmianę i uniknąć frustracji.

Naśladowanie

Wiele osób uważa, że jest coś złego w naśladowaniu. „Małpowanie” uchodzi za mało eleganckie. Tymczasem podpatrywanie innych oszczędza wiele czasu. Zobacz, że dziecko szybko uczy się naśladując rodziców. Nie musisz przecież odkrywać rzeczy, które już są znane i sprawdzone. Poza tym naśladowanie często czyni Cię podobnym do innych. Ma to duże znaczenie, gdyż ludzie do nas podobni nie budzą naszego sprzeciwu. Wydaje się nam, że podobnie myślą i są dobrymi znajomymi.

Przykład Marcina

Marcin, na przykład, chodzi do urzędu gminy w krawacie, bo podobnie ubierają się urzędnicy. Traktują go więc poważnie, bo staje się podobny do nich.

W sytuacjach dla Ciebie nowych warto obserwować ludzi, którzy są do Ciebie podobni. Możesz obserwować również tych, do których chcesz się upodobnić. Łatwiej wtedy wykorzystasz ich doświadczenia. W trudnej sytuacji oszczędzisz cenny czas na szukanie rozwiązania.

Przykład Marcina

Rozmowa z Józkiem oraz wizyta u kuzyna pomogła Marcinowi podjąć decyzję. Józek był kiedyś bezrobotnym i dlatego Marcin wysłuchał go z uwagą.

Chętnie naśladujemy osoby dla nas atrakcyjne. Zastanów się, czy znasz osoby prowadzące działalność gospodarczą, których działanie podoba Ci się.

Napisz ich nazwiska:

______________________ ______________________ ______________________

Wybierz jedną z nich i spróbuj ją naśladować. W ten sposób łatwiej Ci będzie rozpocząć działalność. Łatwiej jest bowiem przejść w głębokim śniegu po czyichś śladach, niż brnąć nieprzetartym szlakiem.

Uwaga! Naśladowanie ma swoje granice. Każdy z nasz łatwo ulega „instynktowi stada”. Wierzymy nieświadomie, że to co robi większość jest słuszne i bezpieczne. A to nie zawsze jest prawda.

Przykład Marcina

Marcin nie chciał szukać pracy, bo w jego wsi ponad połowa mężczyzn była bezrobotna. Uwierzył, że jeśli jego koledzy nie znaleźli pracy, to z pewnością i on nie znajdzie. Bardzo łatwo mógł upodobnić się do kolegów i nadal pozostać bierny i bez pracy. Uległ „instynktowi stada”.

Zastanów się, czy i Ty nie uległeś instynktowi stada. Może uważasz, że niektóre rzeczy są niemożliwe, bo nikt ich nie robi. Pomyśl, czy na pewno mają rację?

Autorytet

Czy wierzyłeś, że nauczyciel w szkole mówił Ci prawdę? Czy wierzyłeś rodzicom? Pewnie tak, bo te osoby są zwykle dla nas autorytetami. Dostarczyły Ci one sporo wiedzy o świecie i wiele umiejętności. Pomogły zbudować Twoją osobowość. Autorytety są to osoby dla Ciebie szczególnie ważne, szanujesz je i chętnie słuchasz ich zdania.

To dzięki posłuchaniu rad autorytetu księdza Józek, niewiele myśląc, przyjął zlecenie wykonania nagrobka. No właśnie, niewiele myślał, bo ufał, że ksiądz radzi dobrze. Warto więc może i teraz posłuchać ludzi, którzy są dla nas autorytetami. Oszczędzi to często wiele czasu nad zagłębianiem się w sprawy, w których nie mamy doświadczenia i pozwoli spokojniej podjąć decyzję co do własnej przyszłości.

Czasem będzie tak, że nie będziesz się zgadzał z opinią autorytetu. Właśnie ta różnica zdań będzie Cię motywować do poszukiwania nowych rozwiązań. Nie bój się jej, bo oznacza ona, że masz własne zdanie i potrafisz go bronić, kiedy jesteś przekonany, że masz rację. Dlatego nawet przy dużej różnicy zdań, uważnie wysłuchaj opinii autorytetu, przedstawiaj własne argumenty i zadawaj mu pytania. W ten sposób przejawia się Twoja samodzielność i odwaga, która jest wymagana do podjęcia indywidualnej działalności gospodarczej.

Dobrym przykładem jest historia związana z przepisem sławnego chemika z XVII wieku: „Weź garnek na bieliznę, włóż do niego brudną koszulę, garść zboża i kawałek sera. Po pewnym czasie ujrzysz w garnku dorosłe myszy, które powstaną samorodnie z nieżywej zawartości garnka”. Przez trzy i pół tysiąca lat wierzono w samorodne powstawanie życia. Do czasów Ludwika Pasteura (wiek XIX) nikt nie podważał tych poglądów. Nikt nie wpadł na to, że myszy po prostu przybiegły zwabione zapachem sera i zboża. Tradycyjna wiara w samorodne powstawanie życia nie zgadzała się z nową wiedzą Pasteura. Wywołało to czteroletni konflikt z autorytetami tamtych czasów. Wcześniej żaden z uczonych nie odważył się zaprzeczyć tradycji i stoczyć walkę o prawdę. Odmienne zdanie Pasteura i dyskusje z autorytetami doprowadziły do obalenia wielowiekowego wierzenia.

Posiadanie odmiennego zdania nastręcza nam często wielu trudności, a nawet cierpienia. Przynosi jednak siłę do zmiany, a także do opracowania nowych wynalazków.

Napisz teraz imiona i nazwiska Twoich autorytetów.

______________________ ______________________

W trudnych sytuacjach lub niemożności podjęcia decyzji posłuchaj ich opinii.

Uwaga! Ludzie, którzy większość życiowych decyzji powierzają autorytetom, stają się osobami-
-bluszczami lub osobami autorytarnymi. Osoby te są zależne od autorytetów, podobnie jak dzieci od rodziców. Nie powinny one zaczynać działalności na własny rachunek.

Przeczytaj poniższe opisy i sprawdź, czy masz wymienione w nich cechy. Będzie to dla Ciebie wskazówką, czy podejmować działalność gospodarczą.

Jako „Człowiek-bluszcz”

o Potrzebuję ciągłej opieki, w szczególności ze strony autorytetów.

o Często zachowuję się jak dziecko. Wolę bierność i zależność niż aktywność i swobodę.

o Nie potrafię podjąć samodzielnie żadnej decyzji.

o W trudnych sytuacjach wycofuję się.

o Potrzebuję wyraźnych poleceń przełożonego, aby dobrze wykonywać swoją pracę.

o Koncentruję swoją uwagę na wybranym autorytecie, „nie zauważając” istnienia innych osób.

Jako osoba autorytarna

o Lękam się nowości.

o Jestem bezwzględnie posłuszny i bezkrytyczny wobec władzy.

o Świat według mnie dzieli się jedynie na dobrych i złych.

o Potrafię być bezwzględny dla podwładnych.

o Potrzebuję silnych przełożonych.

o Blokuję inicjatywę działania u innych.

o Jestem przesadnie pedantyczny w utrzymaniu porządku.

Jeżeli wyżej wymienione cechy opisują Ciebie, to raczej nie zaczynaj działalności gospodarczej. Poszukaj sobie takiej pracy, w której będziesz miał silnego przełożonego, na przykład w pracy na etacie. Działalność gospodarcza wymaga bowiem samodzielności w podejmowaniu decyzji i odrobiny odwagi. Wymaga umiejętności pokierowania nie tylko swoim postępowaniem, ale także działaniem innych ludzi. Jeżeli nie masz takich cech i ciągle słuchasz rad innych, to będzie Ci trudno poprowadzić firmę.

Podsumowanie

Do działania najczęściej motywują Cię trudne sytuacje. Może to być utrata pracy, pojawianie się nowych okazji, które szybko trzeba wykorzystać lub konflikt z autorytetem. Nie bój się, gdy znajdziesz się w kłopotach. Zacznij rozmawiać ze znajomymi, podejmować próby zmiany swojej sytuacji, a z pewnością uda Ci się znaleźć rozwiązanie problemów. Dzięki temu wyjdziesz z wielu kryzysów i znajdziesz potrzebne rozwiązania.

Na koniec proponujemy Ci rozważyć wady i zalety prowadzenia działalności na własny rachunek oraz przeanalizować cechy własnego charakteru, aby sprawdzić, na ile jesteś gotów samodzielnie prowadzić własną firmę.

Dopisz do poniższej listy zalety i wady prowadzenia własnej firmy, które są dla Ciebie istotne.

ZALETY I WADY PROWADZENIA WŁASNEJ FIRMY

Zalety

Wady

· Satysfakcja z tworzenia nowych rzeczy
i z sukcesu.· Poprawa sytuacji finansowej.· Posiadanie zatrudnienia.· Pewność zatrudnienia.

· Duża niezależność w wyborze sposobu wykonywania pracy.

· Większa niż na etacie satysfakcja, pracujesz dla siebie.

· Dodatkowe korzyści i ulgi finansowe.

· Brak poczucia bezpieczeństwa, ciągłe starania o utrzymanie odpowiedniego poziomu sprzedaży.

· Dostosowanie się do częstych zmian
w przepisach.

· Konieczność samodzielnego rozwiązywania problemów.

· Podjęcie ryzyka niepowodzenia.

· Podjęcie odpowiedzialności finansowej.

· Ponoszenie konsekwencji prawnych
za błędy.

Przyjrzyj się uważnie zaletom i wadom. Zobacz czy zalety, które wymieniłeś, satysfakcjonują Cię. Czy są dostateczną motywacją do podjęcia przez Ciebie działania? Zobacz, ile pracy musisz włożyć, aby wykluczyć wady. Czy jesteś gotów podjąć ryzyko wiążące się z tymi wadami?

A teraz odpowiedz na poniższe pytania. Pomogą Ci one określić, jakie masz szanse na sukces w prowadzeniu działalności gospodarczej. Wstaw krzyżyk obok właściwej odpowiedzi.

Lp.		TAK	NIE
1.	Czy jesteś osobą, o której się mówi, że potrafi wszystko zrobić?
2.	Czy zwracają się do Ciebie osoby o poradę?
3.	Czy lubisz liczyć?
4.	Gdy masz problem, to czy idziesz do znajomego i prosisz o pomoc?
5.	Czy dbasz o swój ubiór, gdy idziesz do urzędu?
6.	Czy straciłeś kiedyś pracę?
7.	Czy często chorujesz?
8.	Czy lubisz coś zrobić tylko po to, aby udowodnić, że potrafisz to zrobić?
9.	Czy wykonując jakąś pracę wymyślasz nowe metody?
10.	Czy lubisz, jak ktoś mówi Ci, co masz zrobić?
11.	Czy często jesteś dumny ze swoich dokonań?
12.	Czy potrafisz pracować tak długo, aż skończysz dzieło?
13.	Czy czytasz gazety?
14.	Czy sypiasz zwykle więcej niż 7 godzin?
15.	Czy łatwo przekonujesz innych do swoich pomysłów?

Jeżeli odpowiedziałeś TAK na pytania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 12, 13, 15, to policz sobie po jednym punkcie.

Jeżeli odpowiedziałeś NIE na pytania 7, 10, 14, to policz sobie również po jednym punkcie.

Dodaj wszystkie punkty.

Jeżeli suma punktów zawiera się między liczbami 0–3, to masz nikłe szanse na powodzenie
w działaniu.

Jeżeli suma jest między liczbami 4–7, to możesz mieć trudności w działaniu.

Jeżeli suma jest pomiędzy liczbami 8–12, to posiadasz cechy potrzebne do samodzielnego działania.

Jeżeli suma jest pomiędzy liczbami 13–15, to masz ponadprzeciętne możliwości odniesienia sukcesu.

Wynik ponad 8 punktów mówi, że jesteś osobą podejmującą mądre, trafne i ważne życiowo decyzje. Masz dobre samopoczucie i energię do działania. Nie przejmujesz się drobiazgami i potrafisz podjąć ryzyko. Bierzesz odpowiedzialność za swoje działania i umiesz pociągnąć innych za sobą.

Może już podjąłeś decyzję, że chcesz działać? Może masz jeszcze wątpliwości? Czytaj dalej ten Poradnik.

Żrodło: Niniejszy tekst pochodz z poradnika pt. „Co robić, żeby zacząć zarabiać” autorstwa Elżbiety Sołtys i Radosława Tendery, publikacja FWW, Warszawa 2002