Borkowo w gminie Malechowo, to jedna z wielu wsi województwa zachodniopomorskiego z pegeerowską przeszłością, to wieś, która do niedawna nie miała się czym pochwalić. Teraz jej wyróżnikiem stał się grobowiec megalityczny. Dokonało się to za sprawą stowarzyszenia „Mała Ojczyzna” założonego w 1999 roku. Członkowie stowarzyszenia odkryli na nowo wartość wielkich kamieni leżących w lesie, nieopodal wioski.
Zaczęto od organizacji imprez przy megalitach. Odbyły się już cztery „Spotkania z Prehistorią”. Te wielkie, coroczne festyny ściągnęły do Borkowa tysiące turystów i mieszkańców okolicznych miejscowości. Stowarzyszenie „Mała ojczyzna” zorganizowało w 1999 roku wycieczkę do Torgelow, miasta we wschodnich Niemczech, obok którego od sześciu lat powstaje replika osady słowiańskiej: Ukranenland (Kraina Wkrzan). Stowarzyszenie Ukranenland – Historische Werksteatten tworzy ją nad rzeką Uecker nawiązując do faktu, że ziemie te zamieszkane były na przełomie pierwszego i drugiego tysiąclecia przez słowiańskie plemię Wkrzan. Wioska ta jest przykładem „fabryki kulturalnej” – daje ona stałe i czasowe zatrudnienie dla około 60 osób. Przykład z Torgelow dał asumpt do tego, żeby obok megalitów utworzyć coś podobnego. Postanowiono stworzyć replikę osady z okresu neolitu. Zaczątki tej osady powstały już przy okazji drugiego festynu. Obecnie stowarzyszenie przygotowuje się do nabycia ziemi, na której osada będzie rozbudowywana. Część pieniędzy na ten cel pochodzi z nagrody Fundacji Kultury, za zdobycie trzeciego miejsca w konkursie „Małe ojczyzny” – tradycja dla przyszłości”.
Festyny stały się okazją do zarobku. Na początku mieszkańcy wsi bali się wystawiać na nich swoje produkty: „co będzie jak się nie uda sprzedać?”, jednak z czasem okazało się, że można zarobić. Zarobek ten w 2002 i 2003 roku objął już nie tylko festyn, ale także okres całych wakacji. Wioska stała się atrakcją turystyczną, coraz częściej odwiedzają ją turyści i dzięki temu można rozszerzyć działalność. Na swój sposób zarabia także Szkoła Podstawowa w pobliskim Lejkowie. Nauczyciele i dzieci z tej szkoły prowadzą bowiem żywe lekcje historii dla uczniów z okolicznych miast. Na potrzeby festynów i lekcji uruchomiono także wyrób pamiątek. Są nimi repliki ceramiki i narzędzi z epoki neolitu.
Zobacz także:
Autor: Wacław Idziak, O odnowie wsi, Warszawa 2004.
